Nguy hiểm bệnh lao đa kháng thuốc

Tỷ lệ lao phổi tăng ở nhóm tuổi trẻ và ngày càng có xu hướng trẻ hóa, từ 15 - 24 tuổi. Nguyên nhân một phần do tác động của xã hội, một phần do liên quan tới lối sống hoặc nhiễm HIV của một bộ phận thanh thiếu niên.

Khoảng 6.000 bệnh nhân lao đa kháng thuốc xuất hiện tại Việt Nam mỗi năm, trong khi tỷ lệ điều trị thành công chỉ chiếm 70%. Ở Việt Nam, cứ 3 người mắc bệnh lao thì 1 người bị kháng thuốc, chi phí điều trị cho trường kháng thuốc cao hơn hàng chục lần so với bệnh nhân lao thông thường.

Tổ chức Y tế thế giới ước tính có khoảng 27.000 người mắc bệnh lao siêu đề kháng, trong đó có khoảng 16 ngàn người đã tử vong.

Lao kháng thuốc là một thể bệnh nguy hiểm mà nguyên nhân chính do bệnh nhân không tuân thủ quy trình điều trị, tự ý giảm liều hoặc ngừng thuốc khi chưa đủ thời gian điều trị. Quá trình điều trị dở dang, bệnh không khỏi mà còn nhanh tái phát trở lại. Nguy hiểm hơn còn có trường hợp siêu kháng thuốc, tức kháng thêm với cả kháng sinh thế hệ 2 - loại thuốc dùng để điều trị cho bệnh nhân lao kháng thuốc.

Một bệnh nhân mắc bệnh lao kháng thuốc cho biết: Trước đây em đã điều trị lao một lần, nhưng điều trị chưa dứt điểm, do vậy khi sức khỏe sa sút, bệnh lại nặng trở lại.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Hòa, Phó trưởng Khoa nội 2, Bệnh viện phổi Hà Nội cho biết: “Người bệnh không tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, cũng có thể do các nguyên nhân khác như người bệnh thiếu kinh phí, thiếu phương tiện đi lại… không thể đến khám theo định kỳ đã được quy định của bệnh viện. Một nguyên nhân khác là do bác sĩ, một số bác sĩ kê đơn chưa đúng, thiếu hiểu biết về bệnh nhân, ví dụ bệnh nhân bị các bệnh phối hợp, hoặc tác dụng phụ nặng nề nhưng bác sĩ lại không theo dõi sát sao, dẫn đến bệnh nhân bỏ điều trị.

Báo cáo của Văn phòng WHO tại Hà Nội cho biết, có hai chủng lao mới là lao đa kháng và lao siêu đề kháng. Lao đa kháng (MRD - TB) là một dạng bệnh lao nặng, thường có kết quả đàm dương tính, gây ra bởi vi khuẩn lao kháng tối thiểu hai loại thuốc kháng lao Rifampicin và Isoniazide

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Hòa: “Khác biệt cơ bản về lâm sàng mà bác sĩ có thể cảm nhận được là khi điều trị bệnh lao thông thường trong quá trình điều trị, bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt, không có triệu chứng. Sau 2 tháng bệnh nhân gần như đã âm hóa đờm hoàn toàn. Đối với lao siêu kháng hoặc lao đa kháng, hầu như bệnh nhân không thuyên giảm hoặc thuyên giảm rất ít, có thể nặng hơn. Sau 2 tháng điều trị, bệnh nhân lao đa kháng và lao siêu kháng vẫn dương tính với đờm”.

Để điều trị cho các bệnh nhân này phải sử dụng theo phác đồ tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới. Tuy nhiên, điều đáng nói là khả năng tiếp cận với thuốc điều trị còn hạn chế do thuốc mới, chi phí tương đối cao, phần lớn dựa vào nguồn viện trợ từ nước ngoài.

Việc điều trị lao đa kháng thuốc phải kéo dài từ 19 – 24 tháng. Số lượng thuốc dùng để điều trị bệnh lao đa kháng nhiều và có nhiều tác dụng không mong muốn có thể xảy ra. Do đó, việc tuân thủ điều trị của bệnh nhân cũng như việc kết hợp với công tác tư vấn của nhân viên y tế, sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội, của gia đình là rất quan trọng.

Để tìm hiểu thêm những tư vấn của bác sĩ, mời quý vị và các bạn theo dõi Video chương trình tại đây.