Không chủ quan với bệnh trầm cảm ở tuổi vị thành niên

Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện nay, tỷ lệ người dân mắc các bệnh về sức khỏe tâm thần chiếm khoảng 14,9% dân số, nghĩa là có gần 15 triệu người, trong đó các bệnh lý về rối loạn lo âu, trầm cảm là nhóm bệnh có tỷ lệ mắc khá cao. Trong một báo cáo điều tra sức khỏe tâm thần vị thành niên Việt Nam do Viện Xã hội thuộc Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam công bố ngày 18/11/2022, kết quả cho thấy 21,7% trẻ vị thành niên Việt Nam có vấn đề về sức khỏe tâm thần. Trong đó, trầm cảm là một trong những vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến.

Trẻ vị thành niên là ở độ tuổi từ 10 đến 18 tuổi. Trầm cảm vị thành niên là một rối loạn tâm trạng gây ra cảm giác buồn bã và mất hứng thú trong cuộc sống. Đây là vấn đề hay gặp ở tuổi vị thành niên nhưng do các bậc phụ huynh không nhận biết được mà thường nhầm lẫn là giai đoạn dậy thì, là sự thay đổi tâm sinh lý ở lứa tuổi này nên để tình trạng trầm cảm kéo dài, dẫn đến hành vi tự tử. Tại tỉnh Đắk Lắk, chưa có số liệu thống kê cụ thể về tình trạng tự tử ở trẻ vị thành niên do trầm cảm, tuy nhiên, trung bình một tháng, Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk tiếp nhận khám và điều trị cho khoảng 20 đến 30 trường hợp.

Trường hợp em N.D.H., 15 tuổi ở huyện Buôn Đôn phát hiện bị trầm cảm từ năm học lớp 7. Nguyên nhân mắc bệnh được H. chia sẻ là do bố mẹ hay cãi nhau và bố thường xuyên bạo lực với mẹ, từ đó H. cảm thấy chán nản, ghét con trai và bắt đầu lên mạng xã hội làm quen và yêu một bạn đồng giới lớn hơn vài tuổi. Từ đó, cứ mỗi buổi tối, chờ ba mẹ đi ngủ và người yêu đồng giới học xong, cả hai thường xuyên trò chuyện đến tận 2, 3 giờ sáng và uống rượu online để giải sầu. Dần dần, bố mẹ nhận ra H. thay đổi tính cách không bình thường, càng ngày càng ít nói, sống thu mình lại, không chịu tiếp xúc hay tâm sự, trò chuyện cùng gia đình cũng như bạn bè, tính tình cũng không còn hoạt bát, năng động như trước nên bố mẹ đã đưa H. vào Bệnh viện Tâm thần để khám. Sau khi nhận kết quả từ bác sĩ, gia đình đã phối hợp rất tốt trong việc chăm sóc và điều trị cho H. nên bệnh đã cải thiện rất tích cực.

Trường hợp khác là em N.B.A., 15 tuổi ở huyện Cư M’Gar bị mắc bệnh trầm cảm từ năm 2021. Bình thường bệnh nhân A. rất hoạt bát, lanh lẹ, thích chơi đá bóng và đặc biệt tất cả các hoạt động ngoại khóa của trường, của lớp A. đều tham gia đầy đủ. Nhưng năm 2021, A. bắt đầu có các dấu hiệu lầm lì, không nói chuyện, không muốn tiếp xúc với mọi người, học tập giảm sút. Khi phát hiện những biểu hiện này, bố mẹ của A. đều cho rằng con đang ở độ tuổi dậy thì nên tính cách thay đổi, vì vậy không đưa A. đi khám bệnh. Tình trạng này kéo dài được một năm, lúc này A. có dấu hiệu nặng hơn, có biểu hiện bỏ bê bản thân ngay cả việc vệ sinh cá nhân nên gia đình mới đưa A. ra Hà Nội để khám thì được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm.

"Bệnh nhân này bị trầm cảm và không nói chuyện một thời gian dài nên quai hàm bị cứng, do đó, trong quá trình điều trị trầm cảm, bác sĩ vừa điều trị liệu pháp tâm lý vừa kết hợp phục hồi chức năng cơ hàm cho bệnh nhân. Tuy nhiên, do bệnh phát hiện muộn, dù đã điều trị tích cực được một năm nhưng bệnh nhân vẫn chưa cải thiện, chỉ nói được lí nhí và không có khả năng để trở lại trường học", bác sĩ Nguyễn Thị Bé - Trưởng Khoa Điều trị nam, Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk cho hay.

Cũng theo bác sĩ Bé, những năm gần đây, bệnh viện thường tiếp nhận những trường hợp tuổi vị thành niên mắc bệnh trầm cảm có dấu hiệu tự sát, tự lấy dao rạch cổ tay, cắt mạch máu hay tìm hiểu trên mạng những cách tự tử để thực hiện. Rất may, những trường hợp đó đều được phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời nên không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, vấn đề này là một thực trạng đáng báo động mà các bậc phụ huynh cần phải chú ý và quan tâm đến con mình nhiều hơn bởi nếu để bệnh kéo dài khả năng chữa khỏi rất khó.

Để phòng tránh căn bệnh này, cha mẹ cần thường xuyên quan tâm, chia sẻ mọi khó khăn cũng như niềm vui trong cuộc sống cùng con. Không nên đưa ra những nhận xét tiêu cực về những quan điểm hay vấn đề của trẻ, không nên quát mắng, xúc phạm khi trẻ có lỗi mà nên phân tích, giảng giải cho trẻ hiểu; không nên đặt ra quá nhiều kỳ vọng cũng như gây thêm cho trẻ các áp lực về thành tích học tập. Trẻ thường che giấu những vấn đề khiến chúng bị tổn thương, do vậy cha mẹ cần quan sát kỹ những biểu hiện bất thường của con để kịp thời tháo gỡ, giúp trẻ mở lòng và tự tin hơn trong cuộc sống. Khi trong gia đình có người bị trầm cảm thì khả năng trẻ mắc bệnh sẽ rất cao, do đó, bố mẹ cần theo dõi sát sao để phát hiện và điều trị kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!