Kháng thể đơn dòng Evusheld dự phòng COVID-19 được cấp phép tại Việt Nam

Trong bối cảnh dịch COVID-19 đang lan nhanh trên toàn quốc, nhóm người nguy cơ cao như: người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - COPD…); đặc biệt là người bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…); hoặc mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…) càng trở nên yếu thế, nguy cơ nhiễm bệnh, chuyển nặng và tử vong ngày càng cao.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, thông qua sự phân phối của Công ty Cổ phần Vaccine Việt Nam (VNVC) đã được Bộ Y tế cấp phép chính thức sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld của AstraZeneca - kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được cấp phép để dự phòng COVID-19.

Khác với vaccine, chỉ vài giờ sau khi tiêm Evusheld cơ thể đã có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ không mắc COVID-19 với hiệu quả lên tới 83% và không có trường hợp nào bệnh nặng hay tử vong trong suốt 6 tháng theo dõi trong nghiên cứu PROVENT của AstraZeneca.

Hiệu quả này được quan sát thấy ở cả những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc đang sử dụng các thuốc hoặc phác đồ điều trị ức chế miễn dịch và có thể không tạo được đáp ứng miễn dịch với vaccine phòng COVID-19 như: người cấy ghép tạng, ung thư, HIV, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ như dùng corticoid liều cao, kéo dài) hoặc đã điều trị trong vòng 6 tháng…

Thậm chí, những người không thể tiêm bất kỳ loại vaccine COVID-19 nào hiện có vì từng xảy ra tác dụng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần của vaccine COVID-19 như: dị ứng nặng, sốc phản vệ… vẫn được chỉ định tiêm. Evusheld được chứng minh có hiệu quả phòng ngừa ít nhất 6 tháng, đặc biệt có thể phòng ngừa cả biến thể Omicron.

Cơ chế hoạt động của Evusheld.

Khi sử dụng các vaccine ngừa COVID-19, bao gồm các kháng nguyên được đưa vào người, cơ thể "nhận diện" rồi tự sản sinh ra kháng thể, gọi là miễn dịch chủ động. Trong khi đó, nhiều trường hợp ở người bị suy giảm miễn dịch từ vừa đến nặng thì khả năng sản sinh không đủ, thậm chí không sinh ra kháng thể để phòng ngừa COVID-19.

Để giải quyết vấn đề này, Evusheld đi theo con đường miễn dịch thụ động, nghĩa là tiêm vào cơ thể một lượng kháng thể đã được tổng hợp sẵn. Nhờ đó, Evusheld cung cấp đủ lượng kháng thể cần thiết để chống lại SARS-CoV-2, nhờ trung hòa các tác nhân gây bệnh và chống xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh. Người bệnh có thể tiêm Evusheld bằng đường tiêm bắp (cơ mông).

Evusheld là kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép nhằm dự phòng trước virus SARS-CoV-2, đặc biệt trên nhóm người nguy cơ cao, nhóm người yếu thế, suy giảm miễn dịch, nhóm người không có khả năng sinh kháng thể dù đã được tiêm đủ liều vaccine phòng COVID-19, hoặc những người không thể tiêm vaccine.

Trước khi có Evusheld, nhóm người này gần như không có biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả, ngoại trừ cách ly với nguồn lây, đồng thời, đây cũng là nhóm dễ chuyển nặng, nhập viện và tử vong khi mắc COVID-19.

Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam được cấp phép để đưa kháng thể đơn dòng Evusheld về để sử dụng kịp thời nhằm bảo vệ những người bệnh yếu thế trước COVID-19. Evusheld sẽ được sớm đưa về Việt Nam và sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chú Minh.

GS.TS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chia sẻ: "Nhiều bệnh nhân suy giảm miễn dịch, ung thư, viêm khớp tự miễn, ghép tạng hoặc các bệnh hệ thống… rất dễ bị tổn thương trước COVID-19 đang phải sống trong lo âu và tự cách ly với xã hội. Người bệnh lo ngại rằng cơ thể của họ không thể sinh miễn dịch đầy đủ sau khi tiêm vaccine như những người khỏe mạnh khác. Và liệu pháp kháng thể đơn dòng như Evusheld sẽ cung cấp thêm một lớp "phòng thủ ngay tức thì" để gia tăng bảo vệ cho những trường hợp có nguy cơ cao này, thắp lên trong họ hy vọng được sớm quay trở lại cuộc sống bình thường mới như những người khác, đồng thời giảm thiểu nguy cơ chuyển biến nặng, nhập viện và tử vong ở những người này".

Theo Tổ chức Y tế thế giới, ước tính khoảng 2% dân số toàn cầu thuộc nhóm dễ bị tổn thương trước COVID-19 do bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng. Do đó, những liều kháng thể đơn dòng Evusheld nhập về Việt Nam vào thời điểm này có ý nghĩa to lớn và mang tính nhân văn sâu sắc.

Song hành cùng các vaccine phòng COVID-19, kháng thể đơn dòng Evusheld - một thành tựu y học mới - được nhân loại đặt nhiều hy vọng vào khả năng giúp giảm thiểu những nguy hại gây ra do đại dịch COVID-19 và bảo vệ nhóm người yếu thế.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!