Cảnh báo: Cẩn trọng với bệnh Fournier ở nam giới

Gần đây, Khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa tiếp nhận và điều trị bệnh nhân người Philipines R.D.D (47 tuổi). Ông là một giáo viên dạy Tiếng Anh đã sinh sống ở Việt Nam 15 năm. Bệnh nhân vào viện trong tình trạng sưng tấy vùng bìu lan tỏa xuống tầng sinh môn, làm cho người bệnh hạn chế đi lại và gây khó khăn khi đi vệ sinh. Trước đó, ông đã tới nhiều cơ sở y tế để thăm khám nhưng không phát hiện ra bệnh.

Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật mở rộng vùng thương tổn, cắt bỏ rộng rãi tổ chức hoại tử, để da hở và sử dụng băng gạc chăm sóc vết thương đặc biệt. (Có một số trường hợp nguyên nhân từ bệnh lý hậu môn trực tràng, niệu đạo gây tổn thương hoại tử rộng phải làm mở thông ruột ở đại tràng phía trên cũng như dẫn lưu bàng quang để chất thải không nhiễm xuống dưới giúp chăm sóc được vết thương). Sau một thời gian từ 7 ngày đến 2 tuần, khi vết thương sạch tùy theo tình trạng thương tổn, bác sĩ sẽ tái tạo da bìu để che phủ tinh hoàn vì nếu để tinh hoàn lộ ngoài lâu cũng ảnh hưởng quá trình sinh tinh do da bìu có chức năng điều tiết nhiệt độ. Sau 2 tuần điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ông R.D.D đã ổn định và ra viện.

PGS.TS Nguyễn Đức Chính, Khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Bệnh lý Fournier (Fournier) là một nhiễm trùng nặng có đặc điểm gây hoại tử lan rộng vùng tầng sinh môn, vùng bìu ra xung quanh, lên phía trên thành bụng và có thể dẫn đến tử vong. Bệnh được bác sĩ da liễu Pháp Jean Alfred Fournier mô tả năm 1883, sau đó bệnh đặt tên ông được gọi là bệnh nhiễm trùng hoại tử Fournier (fulminant necrotizing infection of the perineal and periurethral areas tiếng Anh hoặc les celluties graves du perinée tiếng Pháp). Bệnh hay gặp ở nam giới trên 50 tuổi, cơ địa nghiện rượu, đái tháo đường... Tỷ lệ mắc bệnh trong khoảng từ 0,1 đến 0,4/100.000 dân. Chỉ tính riêng ở Mỹ, mỗi năm có từ 900 đến 1.000 trường hợp mắc bệnh, đa số ở các bệnh nhân lớn tuổi, béo phì.

Do nhiễm các vi khuẩn gram (-) và kỵ khí có độc tính cao nên bệnh nhân sẽ nhanh chóng sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ngay cả sau khi được điều trị, người bệnh vẫn phải đối mặt với một số vấn đề gặp phải như chất lượng cuộc sống giảm, đặc biệt với người còn trẻ về khía cạnh đời sống tình dục, nhất là nam giới cương đau dương vật khi quan hệ, hoặc suy giảm tình dục do trầm cảm, do mặc cảm hình ảnh sau tạo hình…Một số các báo cáo cho thấy chất lượng hoạt động tình dục bị ảnh hưởng tới 70% ở nam giới sau mắc bệnh.

BS Trần Tuấn Anh. Khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Ở Việt Nam bệnh vẫn còn ít được biết đến và có ít các nghiên cứu đề cập đến bệnh cũng như xử lý. Thực tế, Khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã điều trị phẫu thuật thành công cho nhiều bệnh nhân mắc Fournier.

Bệnh có nguồn gốc từ các bệnh lý nhiễm trùng vùng hậu môn trực tràng: áp xe quanh trực tràng, nứt kẽ hậu môn hoặc thủng đại trực tràng. Liên quan đến đường tiết niệu có viêm nhiễm ở niệu đạo, chấn thương đường tiết niệu, tổn thương sau nong niệu đạo, viêm mào tinh, viêm nhiễm đường tiết niệu dưới (mang sonde tiểu kéo dài).

Bệnh lý vùng da liên như viêm mủ hạch bẹn, loét tỳ đè, chấn thương, viêm mủ da bìu, viêm chân lông do tụ cầu..

Liên quan đến chấn thương như vết thương chột bìu tầng sinh môn, chấn thương phần mềm, đeo khuyên bộ phận sinh dục, tiêm chích heroin, đặt chất tạo hình tiết niệu sinh dục, tiêm xuyên cơ, điều trị steroid hoặc tia xạ tại chỗ, đặt bi dương vật….Ở những người tình dục đồng giới nam quan hệ đường hậu môn nguy cơ cao chấn thương và mắc bệnh.

Phụ nữ khá hiếm gặp liên quan đến nhiễm trùng nạo phá thai, áp xe môi lớn và tuyến Bartholin, sau cắt tử cung…cũng đã được ghi nhận. Đối với trẻ nhỏ nguyên nhân có thể gặp sau cắt bao quy đầu, thoát vị bẹn nghẹt, viêm lỗ rốn, côn trùng đốt, chấn thương, nong niệu đạo, nhiễm trùng hệ thống…

Biểu hiện bệnh đầu tiên với biểu hiện nhiễm trùng sốt, môi khô lưỡi bẩn hơi thở hôi. Nếu đến bệnh viện muộn hoặc diễn biến nặng có biểu hiện suy đa tạng: mạch nhanh, huyết áp tụt, thiểu niệu…hoặc sốc nhiễm khuẩn.

Tổn thương điển hình là viêm tấy lan rộng vùng bìu, xu hướng lan rộng ra hai bên, xuống tầng sinh môn, quanh hậu môn hoặc lan lên thành bụng dưới.

Nếu đến muộn có hoại tử đen da, kèm vỡ mủ, thậm chí có hơi dưới da lan rộng, sờ lép bép. Có trường hợp đã hoại tử mất hết da bìu, đặc biệt dương vật bị mất da toàn bộ như "lột găng tay". Do tâm lý ngại nên bệnh viện gặp nhiều trường hợp đến muộn.

Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào khám lâm sàng và chụp X-quang: Hình ảnh hơi lan tỏa, có kèm dịch, thâm nhiễm… Đôi khi thấy hình dị vật bên trong sau chấn thương. Bệnh Fournier cần điều trị phẫu thuật sớm trong cấp cứu. Trước hết Bệnh nhân cần được hồi sức tích cực, đặt đường truyền để hồi sức và kháng sinh mạnh.

PGS.TS Nguyễn Đức Chính, Khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và Chăm sóc vết thương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khuyến cáo người bệnh khi có những bệnh lý đường tiểu, hậu môn trực tràng trên cơ địa có bệnh nền cần được thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Nếu có những dấu hiệu nhiễm trùng như trên nên đến khám sớm để được điều trị kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!