Cẩn trọng khi dùng nước muối sinh lý

Mới đây, Sở Y tế TP HCM đã gửi văn bản đến các phòng y tế quận - huyện, các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn thông báo các sản phẩm: natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước ôxy già, cồn i-ốt là thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước phải được Cục Quản lý dược - Bộ Y tế cấp số đăng ký theo quy định mới được phép lưu thông trên thị trường.

Những "phòng pha chế" cẩu thả

Thời gian qua, nhiều cơ sở sản xuất đã đăng ký các sản phẩm kể trên dưới dạng mỹ phẩm chứ không phải thuốc dùng ngoài. Do không đăng ký là thuốc dùng ngoài nên xảy ra tình trạng có cơ sở sản xuất nước muối sinh lý (dung dịch natri clorid 0,9%) bằng biện pháp "thủ công" trong điều kiện không vô khuẩn, có nơi rất bẩn.

Hàng ngàn thùng nước muối sinh lý thành phẩm đã được pha chế từ các công nhân làm việc bằng tay, không có đồ bảo hộ cần thiết như quần áo được tiệt trùng, mang găng tay, khẩu trang đúng quy cách... Nơi gọi là "phòng pha chế" có nền nhà bề bộn nước chảy, lấm lem đất cát, công cụ thì để lẫn lộn đủ thứ. Đáng nói nhất là các bồn đựng nước natri clorid thì phèn bám vàng khè. Nếu sản phẩm gọi là "thuốc", dù là "thuốc dùng ngoài", thì không thể chấp nhận việc pha chế cẩu thả như thế!

Theo thông báo của Sở Y tế TP HCM, các sản phẩm đã kể, đặc biệt là natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), nếu không có số đăng ký lưu hành là thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước hoặc đăng ký là mỹ phẩm thì đây là các sản phẩm gây hiểu nhầm, không có tính pháp lý; nếu lưu hành sử dụng là vi phạm pháp luật, sẽ bị xử lý thích đáng.

Tốt nhất là mua tại nhà thuốc

Cần hiểu rằng nước muối sinh lý là thuốc mà việc sản xuất phải theo quy trình chặt chẽ và việc sử dụng cũng phải thật đúng.

Dung dịch natri clorid 0,9% (NaCl 0,9%) còn gọi là dung dịch nước muối sinh lý. Dung dịch nước muối này có chứa muối ăn NaCl ở nồng độ 0,9% (tức 1 lít dung dịch nước muối chứa 9 g muối ăn), tương đương nồng độ của dịch cơ thể con người gồm máu, nước mắt…, trong tình trạng hoạt động sinh lý bình thường. Dung dịch NaCl 0,9% còn gọi là dung dịch nước muối đẳng trương, còn dung dịch chứa nồng độ muối cao hơn được gọi là dung dịch nước muối ưu trương.

Là thuốc dùng ngoài, nước muối sinh lý được bào chế tại các công ty dược phẩm bảo đảm điều kiện sản xuất thuốc, trong đó có vô trùng. Nếu sản xuất trong nước và lưu hành trên thị trường, nó phải được Cục Quản lý dược cấp số đăng ký (in trên nhãn, bao bì).

Người dùng thuốc không nên tự ý pha nước muối để sử dụng vì có thể dùng nước không sạch và pha không đúng nồng độ. Tốt nhất là mua dung dịch NaCl 0,9% tại nhà thuốc, gồm nhiều loại: nhỏ mắt, nhỏ mũi, nhỏ tai hay dùng làm nước súc rửa. Khi mua nước muối sinh lý để dùng, phải xem bao bì, nhãn có số đăng ký hay không. Nếu không có số đăng ký thì không mua dùng.

NaCL 0,9% không thể diệt khuẩn

Có thể dùng nước muối sinh lý để súc miệng khi bị viêm họng hoặc rửa vết thương ngoài da nhưng hoàn toàn không vì mục đích sát khuẩn bởi nước muối đẳng trương không làm các mầm bệnh như vi khuẩn bị tiêu diệt.

Khi bị viêm họng hoặc rửa vết thương, bác sĩ khuyên dùng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) súc hay rửa chính là làm sạch vết thương, loại bỏ chất bẩn chứ không nhằm sát khuẩn. Nếu muốn sát khuẩn, bác sĩ sẽ cho dùng dung dịch sát khuẩn kèm theo hoặc có khi không cho dùng kèm. Bởi lẽ, chỉ súc hay rửa bằng nước muối sinh lý không thôi cũng đủ để vết thương sau khi rửa sạch có thể tự khỏi nhờ sức đề kháng của cơ thể.

Cần lưu ý, người ta có dùng dung dịch NaCl 0,9% làm thuốc nhỏ rửa mắt. Tuyệt đối phải là thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% chứ không thể tự ý pha chế muối ăn với nước ở nhà để làm thuốc nhỏ mắt (dung dịch tự pha chế có thể bị nhiễm khuẩn gây hại cho mắt, nhất là dung dịch pha không đạt độ đẳng trương), cũng không nên dùng nước muối sinh lý không có số đăng ký để nhỏ mắt.

Thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai NaCl 0,9% cũng không thể dùng để nhỏ mắt (chỉ nhỏ mắt bằng thuốc nhỏ mắt vì thuốc này được bào chế trong điểu kiện riêng tuyệt đối vô trùng và đẳng trương như thuốc tiêm). Ngược lại, có thể dùng nước muối sinh lý là thuốc nhỏ mắt để nhỏ mũi, nhỏ tai.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!