Số định danh thay mã số thuế: Cơ hội vàng làm sạch dữ liệu

Cơ hội vàng làm sạch dữ liệu

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, việc số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân là một bước tiến vô cùng quan trọng, cho phép ngành thuế kết nối trực tiếp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trong quản lý thuế. Đây cũng là giải pháp căn cơ để thúc đẩy chính phủ điện tử và chuyển đổi số trong ngành thuế Việt Nam.

Việc chuyển đổi này được xem là cơ hội vàng để ngành thuế làm sạch cơ sở dữ liệu, xây dựng một cơ sở dữ liệu lớn, toàn diện hỗ trợ cho việc hiện đại hóa công tác thu nộp thuế.

Trước khi dùng số định danh cá nhân, cơ quan Thuế quản lý gần 81 triệu mã số thuế cá nhân. Đây là mã số thuế của người làm công ăn lương, mã số thuế của hộ kinh doanh, mã số thuế của cá nhân kinh doanh, mã số thuế người phụ thuộc.

Ngành thuế đã phối hợp với Bộ Công an rà soát được 65 triệu mã số thuế được chuẩn hóa, tức là đã được đồng bộ trên cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư. Còn khoảng 15 triệu mã số thuế chưa được xác thực, do thông tin không khớp đúng với số căn cước công dân, chủ yếu là đối tượng những người phụ thuộc của người nộp thuế.

Như vậy, cơ bản 65 triệu người nộp thuế sẽ không phải thực hiện thêm thủ tục hành chính gì khi số căn cước công dân đã cập nhật trên cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư. Người nộp thuế cần cập nhật số định danh cho những người phụ thuộc của mình như bố mẹ, con cái để không gián đoạn về thực hiện nghĩa vụ thuế. Việc cập nhật có thể thực hiện qua hệ thống thuế điện tử, ứng dụng VNeID hoặc Etax-Mobile.

Với "một người, một số, một dữ liệu", việc sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế được đánh giá không gây xáo trộn, mà ngược lại còn mang lại nhiều tiện ích, hướng tới nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch.

Chấm dứt việc một người có nhiều mã số thuế

Về phía người nộp thuế, việc sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế giúp việc đăng ký, kê khai và thực hiện các nghĩa vụ thuế trở nên thuận lợi, chính xác hơn, giảm thiểu chi phí và thời gian tuân thủ cho người dân...

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas cho biết việc đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân có thể mất khoảng từ 3 đến 5 ngày. Đặc biệt, việc đăng ký mã số thuế người phụ thuộc có thể mất nhiều thời gian hơn, do phải cung cấp nhiều thông tin liên quan. Những thông tin này cần đảm bảo trùng khớp với dữ liệu được xây dựng trên hệ thống của Cơ quan thuế.

Khi điền dữ liệu trên tờ khai đăng ký thuế, có thể chưa đạt yêu cầu thông tin của hệ thống của cơ quan thuế hoặc phát sinh lỗi từ việc điền thông tin không khớp dữ liệu của Cơ quan thuế. Việc này dẫn đến thủ tục hành chính khi đăng ký mã số thuế kéo dài, gây phiền hà cho doanh nghiệp và người lao động.

“Từ 1/7, khi thông tin căn cước công dân được đồng bộ với thông tin đăng ký thuế và mã định danh trở thành mã số thuế của người nộp thuế và người phụ thuộc, những bất cập này sẽ được khắc phục”, ông Tuấn nói.

Ngoài ra, trước 1/7, nhiều người có hai mã số thuế thu nhập cá nhân dẫn đến việc họ được chi trả thu nhập bởi hai doanh nghiệp khác nhau dựa trên 2 mã số thuế khác nhau. Với những trường hợp này, dữ liệu thu nhập của người nộp thuế không trùng khớp với dữ liệu quản lý của cơ quan thuế, dẫn đến người lao động không tiến hành thủ tục hoàn thuế được. Hay nhiều trường hợp thông tin cá nhân không khớp dữ liệu theo dõi của Cơ quan thuế, cũng không được hoàn thuế theo quy định.

“Một người nộp thuế chỉ có một nguồn dữ liệu thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, và cơ quan thuế đã đồng bộ dữ liệu thì tình trạng một người có nhiều mã số thuế như trước đây sẽ chấm dứt”, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhấn mạnh.

Còn với các doanh nghiệp, việc sử dụng số định danh cá nhân sẽ giúp đơn giản hóa quy trình đăng ký thuế cho người lao động, tiết kiệm công sức đối chiếu dữ liệu, giảm thiểu sai sót khi kê khai thuế thu nhập cá nhân. Đây cũng là bước tiến quan trọng trong quá trình chuẩn hóa và đồng bộ hóa dữ liệu quản lý nhân sự, nâng cao hiệu quả quản lý thuế và tra cứu thông tin chuẩn về bạn hàng.

Chống gian lận thuế

Việc mỗi cá nhân hay hộ kinh doanh chỉ có một mã số thuế còn giúp ngăn chặn tình trạng gian lận thuế. Bởi thời gian qua đã có tình trạng số căn cước công dân, chứng minh thư nhân dân của người dân bị lộ lọt ra ngoài. Sau đó bị người khác sử dụng để hợp thức hóa tiền công, tiền lương, để làm giảm số thuế phải nộp.

Cơ quan thuế sẽ dễ dàng truy vết giao dịch trong thanh tra, kiểm tra, nâng cao hiệu quả của công tác quản lý, thu nộp thuế. “Người nộp thuế có duy nhất một mã số thuế, không có tình trạng 2-3 mã số thuế để thực hiện hành vi trốn thuế và gian lận thuế”, ông Nguyễn Văn Được - Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín nói.

Hiện nay có khoảng 1,2 triệu tổ chức, doanh nghiệp được rà soát để định danh. Cơ quan công an sẽ cấp cho mỗi doanh nghiệp một mã định danh thay cho mã số thuế.

Ông Nguyễn Đức Huy - Phó Ban Nghiệp vụ Thuế, Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết sẽ gắn một mã định danh duy nhất để tránh trường hợp một tổ chức sẽ có nhiều mã khác nhau, ví dụ như mã giấy phép kinh doanh, mã số thuế, hay mã giấy phép không phải do cơ quan thuế cấp…

Mã định danh của doanh nghiệp cũng sẽ được gắn với căn cước công dân của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, tổ chức. Điều này sẽ dễ dàng quản lý được tình trạng một cá nhân thành lập doanh nghiệp, nhưng sau đó doanh nghiệp không hoạt động, mất tích, nợ thuế, song người đó lại vẫn dễ dàng thành lập một doanh nghiệp mới. Hay là tình trạng cho thuê, mượn trái phép căn cước công dân để thành lập các doanh nghiệp "ma".