Ukraine thiếu hệ thống phòng không Patriot giữa làn sóng tấn công dồn dập từ Nga

Ukraine cần thêm 7 hệ thống Patriot

Phát biểu trước báo giới, ông Zelensky nói: "Chúng tôi đã chính thức yêu cầu 10 hệ thống Patriot. Hiện tôi đã nhận được xác nhận từ Đức cho hai hệ thống và từ Na Uy cho một hệ thống. Chúng tôi cũng đang đàm phán với Hà Lan để bổ sung thêm một hệ thống nữa".

Các hệ thống phòng không Patriot, do Mỹ sản xuất, hiện là lớp bảo vệ duy nhất trong kho vũ khí Ukraine có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo - loại vũ khí mà Nga đang ngày càng sử dụng nhiều hơn trong các đợt không kích quy mô lớn vào lãnh thổ Ukraine.

Mỗi tổ hợp Patriot bao gồm radar, trạm điều khiển, bệ phóng và các tên lửa đánh chặn. Với chi phí ước tính lên tới hơn 1 tỷ USD cho một hệ thống hoàn chỉnh, việc trang bị đầy đủ 10 tổ hợp là thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh phương Tây đang phân tán nguồn lực cho nhiều điểm nóng an ninh khác.

Hiện tại, Ukraine đã nhận được tổng cộng ba tổ hợp từ Mỹ và ba từ Đức, theo thông tin từ Bộ Quốc phòng Mỹ và Đức. Một tổ hợp khác đến từ liên minh châu Âu, song một số hệ thống hiện chưa thể vận hành do đang trong quá trình bảo trì luân phiên.

Tổng thống Zelensky cũng tiết lộ ông đang "đấu tranh để giành được giấy phép sản xuất tên lửa đánh chặn" sử dụng cho hệ thống Patriot, với mục tiêu chủ động hơn trong phòng thủ thay vì hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài.

Dmytro Zhmailo, giám đốc Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine, nhận định với báo Kyiv Independent: "Patriot đã chứng minh được hiệu quả tuyệt vời của mình trong thực chiến. Vì vậy, Ukraine sẵn sàng mua, thuê, hoặc thậm chí chỉ đơn giản là xin viện trợ, bởi đây là vấn đề sống còn với an ninh quốc gia".

Lời kêu gọi của ông Zelensky diễn ra chỉ hơn một tuần sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sáng kiến mới, được NATO và EU ủng hộ, trong đó các nước thành viên sẽ cùng mua vũ khí Mỹ để viện trợ cho Ukraine. Tuy nhiên, quá trình này dự kiến sẽ cần thêm thời gian để triển khai và chưa thể đáp ứng ngay nhu cầu cấp bách trên thực địa.

Hiện tại, Kiev vẫn đang tích cực vận động các đồng minh phương Tây, không chỉ về số lượng hệ thống phòng không, mà còn về quyền tự chủ sản xuất đạn dược. Với việc chiến sự kéo dài và Nga chuyển hướng sử dụng tên lửa đạn đạo như một phần chiến lược chủ lực, việc thiếu hụt tên lửa đánh chặn khiến nhiều thành phố của Ukraine đối mặt với nguy cơ cao hơn bao giờ hết.

Theo các nguồn tin từ Reuters và CNN, chỉ trong tháng 7, Nga đã tiến hành hơn 30 cuộc không kích bằng tên lửa đạn đạo vào các thành phố trọng điểm như Kiev, Kharkov và Dnipro. Nhiều đợt tấn công khiến hệ thống phòng không Ukraine bị quá tải, buộc quân đội phải ưu tiên bảo vệ các mục tiêu chiến lược như cơ sở hạ tầng năng lượng và trung tâm chỉ huy quân sự.

Một trong những thách thức lớn hiện nay là tốc độ sản xuất và triển khai các hệ thống Patriot - vốn cần thời gian đào tạo kíp chiến đấu, lắp đặt và hiệu chỉnh phức tạp. Dù có được thêm cam kết từ Đức, Na Uy hay Hà Lan, các hệ thống mới cũng phải mất nhiều tuần, thậm chí hàng tháng, mới có thể đi vào hoạt động thực chiến.

Trong khi đó, việc Ukraine xin giấy phép để sản xuất tên lửa đánh chặn trong nước sẽ vấp phải những rào cản kỹ thuật và chính trị, do các công nghệ then chốt liên quan đến Patriot vẫn được bảo mật nghiêm ngặt bởi Mỹ và các tập đoàn quốc phòng phương Tây.

Một quan chức quốc phòng châu Âu giấu tên nói với Reuters: "Ngay cả khi Mỹ đồng ý chuyển giao công nghệ, việc xây dựng chuỗi cung ứng đủ khả năng sản xuất PAC-3 tại Ukraine sẽ mất vài năm. Nhưng ông Zelensky đang cố gắng rút ngắn thời gian này xuống tối đa, vì Ukraine không có sự lựa chọn khác".

Phát biểu hôm 24/7, Tổng thống Zelensky không che giấu sự cấp bách: "Chúng tôi đang chiến đấu không chỉ vì lãnh thổ, mà vì sự sống còn. Nếu không đủ Patriot, chúng tôi không thể ngăn chặn các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo. Mỗi ngày chậm trễ, là thêm những sinh mạng bị đe dọa".