Truyền hình thực tế kết nối trẻ em với đời sống và những ký ức văn hóa

Sự trở lại của Bố ơi, mình đi đâu thế? sau một thời gian tạm vắng bóng mang đến sự hào hứng cho các cặp bố con tham gia cũng như khán giả. Bên cạnh việc kết nối tình cảm cha con, giờ đây những chuyến đi còn mang tới câu chuyện về tình yêu quê hương đất nước, sự trân trọng với các di sản văn hóa, tinh thần.

Bean, Dứa, Audi và Cati đều còn rất nhỏ tuổi, hiếu động và quen với đời sống tiện nghi nơi đô thị. Các bé đôi lúc nhõng nhẽo nhưng nhờ sự động viên, hỗ trợ từ bố - khi ân cần, nhẹ nhàng, khi thì nghiêm khắc - đã dần làm quen với ngôi nhà mới và những trải nghiệm chưa từng có. Mỗi điểm đến là một dịp trẻ “chạm” vào di sản, vào cuộc sống bằng chính đôi tay, đôi chân và cả sự rung động qua các trò chơi, công việc, phong tục, tiếng nói, món ăn gắn liền với làng quê Việt Nam.

Một trong những điểm đến để lại nhiều cảm xúc cho khán giả là hành trình khám phá vùng đất cố đô Hoa Lư - một trong ba vùng lõi của Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận. Không chỉ là một chuyến du ngoạn khám phá lịch sử, văn hóa cố đô, đây cũng là dịp để các cặp bố con tiếp cận những giá trị truyền thống qua những trải nghiệm sống động, cảm xúc chân thực - được thiết kế vừa vặn, phù hợp với độ tuổi và nhận thức trẻ thơ. Nếu như các bố tham gia đấu vật, thì các con tập chơi cướp cờ lau, làm lồng đèn truyền thống, tự dán giấy, ghép nan, tô vẽ.

Tại Đền Trình - ngôi đền thiêng liêng của vùng cố đô, các cặp bố con cùng dâng hương, lắng nghe câu chuyện về ý nghĩa nơi đây. Đặc biệt, các con còn tham gia hoạt động rập tranh dân gian, một loại hình in tranh cổ truyền của người dân Ninh Bình - nơi mỗi đường nét đều gắn với nếp sống, lễ hội và tín ngưỡng bản địa. Hát xẩm - loại hình nghệ thuật từng được mệnh danh là “tiếng hát rong của nhân dân” - gần như xa lạ với trẻ em hiện đại nhưng dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân và các em nhỏ trong câu lạc bộ hát xẩm, các cặp bố con không chỉ học lời hát mà còn học cách nhấn nhá, biểu cảm, múa phụ họa để tạo nên một mini concert ngay giữa sân đình - không gian văn hóa truyền thống.

Bố ơi, mình đi đâu thế? cũng là dịp để các cặp bố con bước ra khỏi vùng an toàn, thử thách bản thân để hiểu hơn về thế giới xung quanh - thế giới không chỉ giới hạn trong phố xá, trong những video thú vị trên màn hình điện tử. Trẻ em rất cần có những không gian để kết nối với thiên nhiên, với những gì đã trở thành bản sắc, văn hóa, truyền thống. Trong nhịp sống hiện đại, mong muốn ấy phần nào phải nhường chỗ cho tiện nghi, tốc độ và công nghệ. Những trải nghiệm trong chương trình không làm khó mà vẫn đủ khích lệ, cổ vũ, hướng các bé tới sự học hỏi để thích nghi, trưởng thành hơn và biết quan tâm, chia sẻ với người khác.

Có thể nhận thấy sự thay đổi này khi các bố con đến với làng Khê Hạ (Ninh Bình) và các bạn nhỏ được chọn “nhà mới”. Bean thích nhà có ao cá, bé Dứa chọn nhà có cây hồng, Minh Khôi chọn nhà cây mít, còn Audi và Cati về ở nhà cây nhãn. Nhưng sự háo hức ban đầu nhanh chóng nhường chỗ cho sự ngỡ ngàng. Những căn nhà giản dị, nóng bức, không máy lạnh, ít tiện nghi khiến các bạn nhỏ - vốn quen sống giữa phố thị hiện đại - không khỏi lạ lẫm và có phần khó chịu trước sự thiếu thốn và bất tiện nơi làng quê. Có bé đã òa khóc, đòi về, bị muỗi đốt, liên tục làm nũng bố để được chăm sóc.

Khi đã cùng bố đi qua những chặng đường trải nghiệm, học hỏi và cùng lớn lên, cùng hiểu hơn về cuộc sống, những cô bé cậu bé dẫu vẫn nhõng nhẽo, ham ăn, ham ngủ nhưng đã dần thay đổi: dễ hòa nhập hơn, thoải mái khi đến với một không gian hoàn toàn mới, biết chia sẻ, hợp tác, tự lập hơn. Bản Hoa Tiến ở Nghệ An mở rộng trải nghiệm theo chiều sâu khi các cặp bố con phải giải mật thư bằng tiếng Thái cổ, tự tìm đường về nhà sàn - biểu tượng kiến trúc đặc trưng của người dân tộc Thái. Các bé phải học cách quan sát, cảm nhận, ghi nhớ và kết nối với nhau, với không gian và với chính cuộc sống có nhiều nét khác biệt từ ngôn ngữ, nếp ăn, nếp ở, đậm màu sắc văn hóa bản địa.

Một hành trình đến rồi sẽ qua nhưng sự thành công và sức lan tỏa của các chương trình truyền hình thực tế về cha con có thể khơi dậy sự quan tâm, chăm sóc và tạo ra những sân chơi ý nghĩa cho trẻ nhỏ, mở rộng hơn cả về không gian và thời gian cho những khám phá.