Nhiều sách quý hiếm trị giá hàng triệu USD của Nga bị ăn trộm khỏi các thư viện trên khắp EU

Tờ The New York Times đưa tin hơn 100 cuốn sách quý hiếm của Nga với tổng giá trị trên 2,6 triệu USD - trong đó có một số tác phẩm của nhà thơ Alexander Pushkin - đã bị đánh cắp khỏi các thư viện trên khắp châu Âu kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bắt đầu nổ ra vào năm 2022.

Một trong những vụ trộm đầu tiên được cho là xảy ra vào tháng 4/2022 tại thư viện Đại học Tartu ở Estonia. Hai người đàn ông tự giới thiệu là nhà nghiên cứu Ukraine đã lấy một số cuốn sách cổ từ thế kỷ 19 có chứa các tác phẩm của nhà thơ Pushkin (1799 - 1837) và Nikolai Gogol (1809 - 1852).

Bốn tháng sau, cuộc kiểm kê định kỳ hàng năm tại thư viện cho thấy 8 cuốn sách mà những người đàn ông đó tham khảo đã biến mất. The New York Times lưu ý rằng chúng đã được thay thế bằng các bản sao có chất lượng cao đến mức chỉ các chuyên gia mới có thể nhận ra sự khác biệt.

Những vụ việc tương tự liên quan đến những cuốn sách quý hiếm của Nga trị giá từ hàng chục nghìn USD đến hàng trăm nghìn USD đã được báo cáo tại các thư viện lớn trên khắp châu Âu, bao gồm Thư viện Quốc gia Latvia, Thư viện bang Berlin, Thư viện Quốc gia Phần Lan và Thư viện Quốc gia Pháp. Theo Europol, thư viện của Đại học Warsaw bị thiệt hại nặng nề nhất với 78 cuốn sách bị mất.

Trong hầu hết các trường hợp, những cuốn sách được thay thế bằng các bản nhái chất lượng cao, bắt chước ngay cả những hư hỏng do lâu năm của bản gốc, cho thấy đây là một hoạt động phức tạp và tinh vi.

Pierre-Yves Guillemet - một đại lý ở London (Anh) chuyên về sách quý hiếm của Nga - nói với The New York Times rằng các thư viện là mục tiêu dễ dàng vì chúng thường thiếu vốn và thiếu an ninh.

Ông giải thích: "Thật dễ dàng để có được những cuốn sách, thật dễ dàng để biết nên lấy những cuốn sách nào và thật dễ dàng để biết giá trị của nó".

Cơ quan này lưu ý rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây cấm các đại lý của EU bán sách hiếm cho người Nga đã dẫn đến các hoạt động ngầm rất khó theo dõi. Tuy nhiên, Guillemet thông tin những cuốn sách Nga bị đánh cắp khó có thể xuất hiện tại các cuộc đấu giá chính thức của phương Tây.

Theo Europol, một đơn vị cảnh sát đặc biệt của Pháp chống trộm cắp văn hóa đang giám sát cuộc điều tra ở Pháp và phối hợp trên khắp châu Âu, 9 người đã bị bắt giữ vì liên quan đến các vụ trộm sách. The New York Times cho biết chính quyền Pháp nghi ngờ đây có thể là nỗ lực của Nga nhằm hồi hương các cuốn sách quý.