Phát hiện sao chổi liên sao bay qua hệ Mặt Trời

Một sao chổi mới được phát hiện mang tên 3I/ATLAS đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà thiên văn học, khi nó được xác định có nguồn gốc từ bên ngoài hệ Mặt Trời. Đây là vật thể liên sao thứ ba từng được con người ghi nhận.

3I/ATLAS được phát hiện ngày 2/7 nhờ kính thiên văn ATLAS đặt tại Chile, do NASA tài trợ. Dựa trên dữ liệu lưu trữ từ nhiều kính thiên văn khác nhau, các nhà khoa học đã truy ngược hành trình của vật thể này tới ngày 14/6 và xác định nó đến từ hướng chòm sao Nhân Mã.

Với tốc độ gần 60 km/giây (tương đương 214.000 km/giờ), quỹ đạo của 3I/ATLAS gần như là một đường thẳng, không giống quỹ đạo elip đặc trưng của các vật thể trong hệ Mặt Trời. Giới khoa học cho rằng vật thể này có thể đã lang thang trong không gian liên sao hàng triệu năm trước khi đến gần chúng ta.

Sao chổi hiện cách Trái Đất khoảng 675 triệu km và sẽ tiếp cận gần Mặt Trời nhất vào ngày 30/10 tới, ở khoảng cách khoảng 210 triệu km. Trước đó, nó sẽ bay ngang qua sao Hỏa vào ngày 2/10 ở khoảng cách 30 triệu km và đến gần Trái Đất nhất vào ngày 19/12 ở khoảng 270 triệu km.

Dù vẫn còn nhiều ẩn số, các nhà khoa học cho biết 3I/ATLAS có thể có đường kính khoảng 20 km và đang có dấu hiệu hoạt động như sao chổi - tức là có thể đang mất dần vật chất khi tiếp cận Mặt Trời. Vật thể phát sáng mạnh hơn và di chuyển nhanh hơn hai tiền nhiệm là Oumuamua (2017) và 2I/Borisov (2019).

Việc quan sát được các vật thể liên sao như 3I/ATLAS được xem là cơ hội quý hiếm để nghiên cứu về sự hình thành hành tinh ngoài hệ Mặt Trời. Các nhà khoa học kỳ vọng sẽ thu thập thêm dữ liệu trong vài tháng tới, trước khi sao chổi tạm rời khỏi tầm nhìn và xuất hiện trở lại vào tháng 12, có thể quan sát đến giữa năm 2026.

“Những vật thể này chính là mảnh ghép hình thành hành tinh ở nơi khác trong vũ trụ. Chúng giúp chúng ta hiểu thêm về nguồn gốc của các hệ hành tinh ngoài Trái Đất”, nhà thiên văn Teddy Kareta cho biết.