Hé lộ kỹ thuật xăm hình từ 2.300 năm trước dựa trên xác ướp phụ nữ ở Siberia

Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Antiquity hôm thứ Năm (31/7), nhờ công nghệ chụp ảnh cận hồng ngoại độ phân giải siêu cao, các nhà khảo cổ vừa phát hiện ra rằng một nghệ nhân bậc thầy thời cổ đại đã sử dụng công cụ chưa từng biết đến trước đây để "châm tay" từng đường nét phức tạp của hình xăm.

Xác ướp này thuộc nền văn hóa du mục Pazyryk - một nhánh của thế giới Scythia cổ đại từng tồn tại vào thời kỳ đồ sắt (thế kỷ 6 đến thế kỷ 2 trước Công nguyên). Người Pazyryk an táng người chết trong các gò đất lớn gọi là "kurgan", cắt sâu vào tầng băng vĩnh cửu ở Siberia. Chính điều kiện băng giá này, kết hợp với kỹ thuật ướp xác sớm, đã bảo quản cơ thể của nhiều quý tộc gần như nguyên vẹn.

Hình xăm trên xác ướp được mô tả là các cảnh động vật chiến đấu kỳ ảo như hổ, báo và hươu… được phát hiện rõ nét hơn bao giờ hết nhờ công nghệ ảnh mới. Đặc biệt, hình xăm trên cánh tay phải của người phụ nữ, khoảng 50 tuổi lúc qua đời, được tạo nên bằng những nét vẽ đều nhau, cho thấy trình độ tay nghề vượt trội.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng hình xăm được thực hiện bằng nhiều loại dụng cụ: một số đường nét được tạo ra bằng công cụ châm đa điểm, số khác lại do một dụng cụ đơn điểm tinh tế hơn. Việc các đường nét chồng lên nhau hé lộ quá trình xăm diễn ra theo từng giai đoạn - nơi nghệ nhân tạm dừng rồi tiếp tục sau đó.

"Rất nhiều nền văn hóa trên thế giới từng dùng gai cây hay gai động vật để xăm mình. Chúng tôi hình dung công cụ đa điểm có thể là một chùm gai nhỏ được bó chặt bằng chỉ hoặc gân thú", nhà khảo cổ Aaron Deter-Wolf - đồng tác giả nghiên cứu và chuyên gia về xăm cổ đại - chia sẻ với trang Live Science.

Dù vậy, chưa có hiện vật công cụ xăm nào được tìm thấy, có thể vì chúng được làm từ vật liệu dễ phân hủy theo thời gian.

Tiến sĩ Matt Lodder - nhà sử học nghệ thuật và chuyên gia xăm mình tại Đại học Essex (Anh) - dù không tham gia nghiên cứu nhưng đánh giá cao kết quả này. Ông cho rằng: "Những phương pháp này không chỉ giúp ta hiểu về nghệ thuật xăm mà còn xem chúng như những dấu ấn cá nhân và biểu tượng văn hóa đặc sắc của từng con người thời cổ".