Hàng loạt ngành hàng xuất khẩu “vượt sóng” nửa đầu 2025

Có "tân binh" gây bất ngờ

Chia sẻ với phóng viên, đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) đánh giá, với sự dịch chuyển sản xuất từ các nền kinh tế lớn về khu vực Đông Nam Á, Việt Nam tiếp tục là điểm đến hàng đầu cho ngành công nghệ cao.

Minh chứng, trong 6 tháng, điện tử, máy tính và linh kiện là ngành hàng lập kỷ lục xuất khẩu trong nửa đầu năm 2025 với kim ngạch gần 48 tỷ USD, tăng tới 40% so với cùng kỳ năm trước. Với mức thực hiện cao kỷ lục, điện tử, máy tính và linh kiện cũng bỏ xa mặt hàng đứng thứ 2 là điện thoại các loại và linh kiện (26,9 tỷ USD) gần 21 tỷ USD. Như vậy, 2 mặt hàng dẫn đầu với kim ngạch xuất khẩu lớn nhất đã mang về gần 74,6 tỷ USD sau chặng đường nửa đầu năm 2025.

Hiện các doanh nghiệp FDI như Samsung, Intel, LG, Apple…đang mở rộng đầu tư và chuỗi sản xuất tại Việt Nam. Cùng với đó, xu hướng toàn cầu hóa sản xuất chip, bảng mạch, thiết bị điện tử tiêu dùng hậu đại dịch là cơ hội để Việt Nam nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng.

Đáng chú ý, ngành hàng ô tô và linh kiện cũng tăng trưởng khá cao trong bối cảnh khó khăn từ thuế quan của Mỹ. Dù chưa phải nhóm hàng truyền thống, xuất khẩu linh kiện và phụ tùng ô tô trong 5 tháng đầu năm đạt 6,7 tỷ USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ năm trước…trở thành điểm sáng mới. Riêng tháng 5, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đạt hơn 1,4 tỷ USD, tăng 5% so với tháng 4/2025. Trong đó, Mỹ hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam trong ngành này, với kim ngạch đạt 1,37 tỷ USD trong 5 tháng, tăng 8,4% so với cùng kỳ. Nhật Bản xếp thứ hai với 1,32 tỷ USD (tăng 14,1%) và Hàn Quốc xếp thứ ba với gần 700 triệu USD (tăng 2%).

Hiện nhiều tập đoàn lớn từ Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu đã tăng đặt hàng các bộ phận cơ khí chính xác, dây điện ô tô, đèn và hệ thống cảm biến từ Việt Nam. Theo VCCI, Việt Nam đã trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng linh kiện ô tô toàn cầu. Đặc biệt, dây điện ô tô sản xuất tại Việt đứng thứ 3 thế giới, xuất khẩu lớn tới Mỹ, Nhật, EU, giúp ngành phụ tùng duy trì tăng trưởng hai chữ số

"Xu hướng điện hóa ngành ô tô, nhu cầu linh kiện thay thế từ các thị trường Mỹ, Mexico và châu Âu, cùng với năng lực sản xuất trong nước cải thiện giúp ngành này đang nổi lên là "cánh chim mới" trong xuất khẩu công nghiệp chế biến chế tạo", Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu đánh giá.

Cà phê đạt mức giá cao nhất lịch sử, thủy sản dần khởi sắc

Việt Nam - nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới - tiếp tục khẳng định lợi thế khi kim ngạch xuất khẩu cà phê 6 tháng đầu năm đạt 5,45 tỷ USD - mức cao nhất từ trước đến nay. Tổng khối lượng xuất khẩu đạt 953,9 nghìn tấn, tăng 5,3% về lượng và tăng 67,5% về giá trị. Giá xuất khẩu bình quân đạt 5.708 USD/tấn (tăng 59,1%). Các thị trường tăng trưởng mạnh gồm Đức (gấp 2,2 lần), Tây Ban Nha (tăng 55,8%) và đặc biệt là Mexico (tăng 71,6 lần).

Thống kê cũng cho thấy, thị trường EU và Mỹ tiêu thụ mạnh cà phê chế biến (rang xay, hòa tan) của Việt Nam, nhờ tận dụng tốt EVFTA và xu hướng tiêu dùng xanh. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất cà phê đặc sản tại Tây Nguyên ngày càng chú trọng tiêu chuẩn, chế biến sâu và truy xuất nguồn gốc, giúp nâng tầm giá trị sản phẩm.

Bên cạnh đó, ngành thủy sản - vốn từng chịu tác động mạnh từ tồn kho ở các thị trường lớn trong năm 2024 đã có dấu hiệu hồi phục rõ rệt trong quý II/2025. Tính chung 6 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 891 triệu USD, tăng 16%.

Hiện các doanh nghiệp trong ngành đang tập trung vào chế biến sâu, sản phẩm giá trị gia tăng như tôm tẩm bột, cá fillet đông lạnh, đồng thời tái cấu trúc lại chuỗi cung ứng để giảm chi phí đầu vào.

Ngoài ra, còn có ngành gỗ cũng chứng minh được vị thế trên bức tranh xuất khẩu. Dù vẫn còn khó khăn ở một trong những thị trường chủ lực là Mỹ, nhưng sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong 5 tháng đầu năm 2025 đã mở ra nhiều kỳ vọng cho sự tăng trưởng bền vững của toàn ngành trong thời gian tới. 

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ tháng 5 đạt 1,6 tỷ USD. Tính chung 5 tháng đầu năm, tổng giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 6,99 tỷ USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Mỹ là thị trường tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần 54,4% trong tổng giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ; Nhật Bản và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 12,8% và 10,5%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang Hoa Kỳ tăng 10,3%, Nhật Bản tăng 26,6%, Trung Quốc giảm 15,4%.

Một điểm đáng chú ý là sự chuyển hướng của doanh nghiệp từ các mặt hàng gỗ giá rẻ sang nội thất cao cấp, thiết kế theo yêu cầu và các sản phẩm đạt chứng chỉ FSC, giảm phát thải carbon. Cùng với đó, xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như Canada, Trung Đông, Hàn Quốc cũng tăng đều, giúp duy trì việc làm và ổn định chuỗi sản xuất nội địa.

Dệt may - da giày: Phục hồi chắc chắn

Bên cạnh những ngành hàng trên, xuất khẩu chứng kiến sự phục hồi của ngành hàng dệt may và da giày. Dù chịu áp lực đơn hàng giảm từ năm 2023, ngành dệt may và da giày đã phục hồi mạnh từ quý II/2025. Đơn cử, ngành dệt may, đạt kim ngạch 3,84 tỷ USD chỉ riêng trong tháng 5 - mức cao nhất từng được ghi nhận cho tháng này. Lũy kế 6 tháng, dệt may đã xuất khẩu sang 132 thị trường, với thị trường Mỹ giữ vai trò số một khi đạt gần 7 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy các DN ngành may mặc đã phục hồi năng lực sản xuất và thích ứng linh hoạt với thị hiếu thị trường.

Thị trường tiêu dùng ở Mỹ và EU bắt đầu khởi sắc nhờ lạm phát hạ nhiệt, trong khi doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh sản xuất theo tiêu chuẩn ESG, tiết kiệm năng lượng, phát triển nguyên liệu xanh - phù hợp với tiêu chuẩn nhập khẩu mới. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đã bước đầu xuất khẩu thành công đơn hàng nhỏ lẻ qua thương mại điện tử xuyên biên giới (Amazon, Alibaba, Shopee Global), mở ra hướng đi mới giảm lệ thuộc vào đơn hàng gia công truyền thống.

Ghi nhận sự trỗi dậy của khối doanh nghiệp tư nhân

Lãnh đạo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhận định, tăng trưởng xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2025 là kết quả của sự kết hợp giữa môi trường chính sách thuận lợi, xu hướng tiêu dùng toàn cầu hồi phục và chiến lược chuyển hướng sản phẩm giá trị cao của doanh nghiệp Việt. Đặc biệt là sự chủ động và linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp trong việc tận dụng hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), thị trường xuất khẩu ngày càng được mở rộng và đa dạng hóa.

"Sự trỗi dậy của khối doanh nghiệp tư nhân trong các ngành cà phê, gạo, điện tử, nội thất và thủy sản, đặc biệt ở khâu chế biến sâu, thương hiệu riêng – sẽ là chìa khóa để nâng cao chất lượng xuất khẩu giai đoạn tới", ông Hải nhấn mạnh.

Đồng thời, ông Hải cũng cho biết, để duy trì đà tăng trưởng bền vững, bên cạnh việc tiếp tục đẩy nhanh chiến lược đa dạng hóa thị trường để giảm phụ thuộc vào một số quốc gia lớn thì nước ta cần tăng cường cải thiện hạ tầng logistics, giảm chi phí vận chuyển; tăng tỷ lệ nội địa hóa và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu.

Từ nay đến cuối năm, Bộ Công thương sẽ chú trọng công tác thông tin thị trường, sớm thông tin với các ngành hàng về những diễn biến của thị trường xuất khẩu để doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, ứng phó hiệu quả với thuế quan./.