Hà Nội: Tháo gỡ “điểm nghẽn” cấp sổ đỏ và quản lý đô thị

Làm sổ đỏ không còn như "lạc vào mê hồn trận"

Từ ngày 1/7/2025, Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP có hiệu lực, cho phép Chủ tịch UBND cấp xã, phường được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu. Đây là bước điều chỉnh được kỳ vọng gỡ khó cho người dân và chính quyền địa phương trong thủ tục hành chính đất đai.

Tại phường Vĩnh Hưng (Hà Nội), Chủ tịch UBND phường Phạm Hải Bình cho biết: "Ngay từ ngày đầu triển khai, tôi đã quán triệt cán bộ làm đúng quy định, không gây khó cho người dân". Theo đó, hồ sơ cấp sổ đỏ lần đầu được xử lý trong 3 ngày làm việc; đăng ký đất đai lần đầu trong 17 ngày; cấp đổi sổ đỏ từ 5–10 ngày, tùy trường hợp.

Anh Nguyễn Hồng Linh, trú tại ngõ 150/50 phố Tân Khai (Vĩnh Hưng), đánh giá việc làm thủ tục nay đã thuận tiện hơn: "Không cần xin giấy xác nhận tranh chấp hay phù hợp quy hoạch như trước. Cán bộ phường tự xác minh theo cơ chế hậu kiểm, đỡ phiền hà".

Trước đây, người dân từng gọi việc làm sổ đỏ là "lạc vào mê hồn trận". Thống kê 5 năm qua tại 4 phường cũ gồm: Vĩnh Hưng, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Vĩnh Tuy chỉ cấp được 76 sổ đỏ lần đầu trong tổng số gần 200 hồ sơ tiếp nhận. Với gần 68.000 dân trên diện tích 4,47km², con số này trung bình chưa đến 16 sổ đỏ mỗi năm.

Theo lãnh đạo địa phương, tình trạng hồ sơ bị "ách tắc" kéo dài khiến người dân ngại làm thủ tục, dẫn đến xây dựng không phép, sai phép, hình thành "khoảng mờ" để cán bộ tiếp tay sai phạm. Không ít cán bộ bị xử lý kỷ luật trong giai đoạn trước vì liên quan đến quản lý đất đai và trật tự xây dựng.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Nguyễn Đức Dũng nhìn nhận: "Là phường nội đô nhưng sau 22 năm thành lập, Vĩnh Hưng vẫn như 'vùng sâu vùng xa'. Giao thông kết nối còn hạn chế, hạ tầng khung gần như không có. Tình trạng chậm cấp sổ đỏ, thiếu giấy phép xây dựng khiến nhiều nhà dân xuống cấp, tạm bợ".

Đối thoại toàn dân, công khai quy hoạch – cách làm chưa từng có

Địa bàn Vĩnh Hưng hình thành từ việc sáp nhập nhiều khu vực có tính chất khác nhau, vừa có khu dân cư truyền thống, vừa có khu đô thị mới. Quá trình chuyển đổi đất từ nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp sang đất ở, thương mại diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, nhiều khu đất xen kẽ vẫn chưa xác định rõ mục đích sử dụng, gây khó khăn khi cấp sổ đỏ.

Phó Chủ tịch UBND phường Ngô Mạnh Cường cho biết, chính quyền đang đẩy nhanh việc kiểm kê, phân loại đất đai, xử lý các dự án chậm tiến độ, tăng cường ứng dụng bản đồ số trong giám sát sử dụng đất. Ông kỳ vọng: "Với hướng đi mới, số sổ đỏ được cấp sẽ tăng ít nhất 4–5 lần so với trước".

Cùng với đó, công tác tuyên truyền pháp luật đất đai, đối thoại với người dân cũng được chú trọng. Dự kiến cuối tháng 7/2025, Đảng ủy – HĐND – UBND – MTTQ phường sẽ tổ chức buổi "Đối thoại công khai về quản lý đô thị", trực tiếp và trực tuyến với toàn bộ người dân Vĩnh Hưng.

Theo đại diện UBND phường, nội dung đối thoại dự kiến xoay quanh các vấn đề về quy hoạch, cấp sổ đỏ, trật tự xây dựng, giải quyết tồn đọng và công khai trách nhiệm chính quyền. Đây là lần đầu tiên phường tổ chức đối thoại dạng này – theo lãnh đạo địa phương, nhằm thể hiện thái độ "gần dân, vì dân", không né tránh những vấn đề vốn bị xem là nhạy cảm.

Về lâu dài, Vĩnh Hưng xác định hoàn thiện Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 là giải pháp then chốt để chuẩn hóa hồ sơ cấp sổ đỏ, cấp phép xây dựng và thu hút đầu tư. Bí thư Đảng ủy Nguyễn Đức Dũng nhấn mạnh: "Chúng tôi đang đẩy nhanh tiến độ quy hoạch một số ô đất có dự án giao thông trọng điểm đi qua, đặt mục tiêu trình duyệt trước tháng 7/2026. Nếu đạt được, đây sẽ là phường đầu tiên ở Hà Nội công khai được quy hoạch tỷ lệ 1/500".

Những chuyển động tại Vĩnh Hưng bước đầu cho thấy một cách tiếp cận mới trong cải cách thủ tục hành chính và quản lý đô thị ở cấp phường. Tuy chưa thể khắc phục toàn bộ tồn đọng trong thời gian ngắn, nhưng việc công khai quy hoạch, tăng cường đối thoại và minh bạch hóa quy trình đang từng bước tạo dựng lòng tin nơi người dân.

"Với định hướng rõ ràng và quyết tâm từ chính quyền địa phương, Vĩnh Hưng đang chọn cách làm mới để gỡ điểm nghẽn cũ – bắt đầu từ sự minh bạch." - ông Nguyễn Đức Dũng khẳng định.