Đề xuất sắp xếp lại cảng vụ hàng hải sau sáp nhập tỉnh thành

Hiện cả nước có 18 cảng vụ hàng hải, trong đó 15 đơn vị sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi quá trình hợp nhất các tỉnh (trừ các cảng vụ tại Quảng Ninh, Thanh Hóa và Nghệ An). Các cảng vụ hiện đang quản lý một hoặc nhiều khu vực hàng hải, đồng thời phụ trách các tuyến đường thủy nội địa quốc gia trên địa bàn được giao.

Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam cho biết, việc tái sắp xếp hệ thống cảng vụ cần đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo ranh giới hành chính mới, phù hợp với quy hoạch cảng biển giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt. Đồng thời, cần chú trọng đến đặc điểm địa lý, vị trí chiến lược của các cảng biển trọng điểm, khu kinh tế ven biển, và các trung tâm logistics.

Giữ tên gọi cũ để tránh xáo trộn hoạt động tàu thuyền

Để đảm bảo tính ổn định, tránh gây nhiễu loạn trong hoạt động hàng hải quốc tế, Cục Hàng hải và Đường thủy đề xuất tiếp tục sử dụng tên gọi hiện hành của các cảng vụ hàng hải sau khi sáp nhập tỉnh. Trường hợp một tỉnh mới được thành lập từ hai hoặc ba tỉnh cũ có nhiều cảng vụ, sẽ ưu tiên giữ lại tên của cảng vụ có tầm ảnh hưởng lớn hơn, có thời gian hoạt động lâu dài và quen thuộc với các hãng vận tải quốc tế.

Cách tiếp cận này giúp giảm thiểu các thủ tục thay đổi liên quan đến hồ sơ kỹ thuật, bảo hiểm, logistics và đặc biệt là thủ tục xuất nhập cảnh đối với tàu biển quốc tế.

Rà soát kỹ các địa phương có biển sau hợp nhất

Theo phân tích của Cục, với các trường hợp sáp nhập giữa tỉnh có biển và tỉnh không có biển, phạm vi quản lý hàng hải về cơ bản không thay đổi nhiều. Tuy nhiên, với những địa phương mới được hợp nhất từ hai tỉnh có biển như Quảng Bình – Quảng Trị hoặc Ninh Thuận – Khánh Hòa, vấn đề quản lý cảng vụ trở nên phức tạp hơn.

Một tỉnh mới có thể tồn tại hai cảng vụ cùng hoạt động hoặc một cảng vụ phải quản lý vùng nước thuộc địa giới hành chính của hai tỉnh cũ, dẫn đến chồng chéo trong phân cấp và điều phối hoạt động. Vì vậy, cần có sự rà soát, điều chỉnh rõ ràng để đảm bảo không có xung đột thẩm quyền và nâng cao hiệu quả giám sát nhà nước.

Đề xuất cụ thể cho từng cảng vụ

Cục Hàng hải và Đường thủy đề xuất:

- Giữ nguyên tổ chức và tên gọi của các cảng vụ: Hải Phòng, Thái Bình, Quảng Ngãi, Quy Nhơn, Nha Trang, Đồng Nai, Cần Thơ, Kiên Giang. 

- Cảng vụ Hàng hải Bình Thuận sẽ mở rộng phạm vi quản lý sang địa bàn Lâm Đồng và một phần Khánh Hòa, tạo thành khu vực quản lý có bờ biển dài 222km. Điều này được kỳ vọng sẽ tận dụng được lợi thế địa lý, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả điều phối. 

- Cảng vụ Hàng hải Đồng Nai sẽ tiếp tục phụ trách tuyến luồng sông Đồng Nai, bao gồm cả Cảng Bình Dương (nằm trên địa bàn TP.HCM sau sáp nhập). Cách tổ chức này giúp duy trì thống nhất trong quản lý tuyến luồng, hỗ trợ kiểm tra, giám sát và phối hợp lực lượng chuyên ngành hiệu quả hơn.

Thành lập mới, hợp nhất một số cảng vụ

Đáng chú ý, Cục Hàng hải và Đường thủy đề xuất:

- Thành lập mới Cảng vụ Hàng hải Quảng Trị, dựa trên tổ chức lại Cảng vụ Hà Tĩnh và Thừa Thiên - Huế. Đề xuất này xuất phát từ nhu cầu quản lý vùng biển lớn sau khi tỉnh Quảng Trị mới được thành lập từ hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị, có bờ biển gần 200km và nhiều tiềm năng phát triển logistics, cảng biển nước sâu như Hòn La và Mỹ Thủy.

- Hợp nhất Cảng vụ Hàng hải Đà Nẵng và Quảng Nam thành Cảng vụ Hàng hải Đà Nẵng, đồng thời hợp nhất Cảng vụ Hàng hải TP.HCM và Vũng Tàu thành Cảng vụ Hàng hải TP.HCM. Việc này nhằm đơn giản hóa bộ máy, tránh trùng lắp trong phân cấp và tăng cường năng lực điều hành khu vực kinh tế biển trọng điểm phía Nam và miền Trung.

Kiến nghị điều chỉnh quy định pháp lý

Cùng với các đề xuất tổ chức lại, Cục Hàng hải và Đường thủy kiến nghị Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan sớm điều chỉnh, bổ sung các quy định pháp lý để phù hợp với tình hình mới sau sắp xếp hành chính. Việc này nhằm đảm bảo hành lang pháp lý thống nhất, giúp hệ thống cảng vụ hoạt động ổn định, chuyên nghiệp và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế biển bền vững.