Bị Tổng thống Trump đe dọa trục xuất, Elon Musk thành lập đảng chính trị mới tại Mỹ

Thông báo được ông Musk đưa ra chỉ vài ngày sau khi tiến hành một cuộc khảo sát trên mạng xã hội X - nền tảng mà ông sở hữu - để hỏi người dùng về mong muốn "thoát ly" khỏi hệ thống đảng phái truyền thống. Trong số 1,2 triệu người tham gia cuộc thăm dò, hơn 65% bày tỏ ủng hộ ý tưởng thành lập một lực lượng chính trị mới.

Phát biểu về mục tiêu của Đảng Mỹ, Elon Musk cho biết đảng sẽ tập trung vào một số ghế tại Thượng viện và từ 8 đến 10 khu vực bầu cử Hạ viện. Theo ông, chiến lược này sẽ giúp tạo ra ảnh hưởng thực chất trong Quốc hội mà không cần thiết phải cạnh tranh toàn diện như hai đảng lớn hiện nay. Ông Musk khẳng định, đảng của ông sẽ đấu tranh để chấm dứt tình trạng chi tiêu công thiếu kiểm soát và thúc đẩy minh bạch, trách nhiệm trong điều hành chính phủ.

"Chúng ta cần một lực lượng chính trị thực sự đại diện cho người dân - không bị chi phối bởi những lợi ích đảng phái hay các nhóm vận động hành lang", ông Musk phát biểu trong một buổi tọa đàm ở Washington.

Đáng chú ý, tuyên bố thành lập Đảng Mỹ đến vào thời điểm mối quan hệ giữa ông Musk và Tổng thống Donald Trump đang có dấu hiệu rạn nứt nghiêm trọng. Từng là một trong những nhà tài trợ lớn nhất cho chiến dịch tái tranh cử năm 2024 của ông Trump, Elon Musk còn đảm nhiệm vai trò quan trọng tại Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) - một cơ quan do ông Trump lập ra nhằm kiểm soát chi tiêu liên bang. Tuy nhiên, tỷ phú công nghệ đã rời vị trí này vào cuối tháng 5, sau khi chính quyền Trump thúc đẩy thông qua một dự luật chi tiêu liên bang trị giá 4.000 tỷ USD mà ông Musk gọi là "dự luật điên rồ".

Tỷ phú Tesla cho rằng kế hoạch chi tiêu trên sẽ khiến nợ công Mỹ "phình to tới mức nguy hiểm", đe dọa ổn định tài chính quốc gia. Ông tuyên bố sẽ sử dụng tài chính cá nhân để hỗ trợ các ứng viên độc lập ra tranh cử nhằm "loại bỏ" những nghị sĩ đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật này.

"Họ đang biến nước Mỹ thành một công ty phá sản. Đã đến lúc người dân đứng lên", Elon Musk viết trên X.

Tổng thống Trump ngay lập tức phản pháo bằng tuyên bố sẽ cắt giảm mọi khoản trợ cấp liên bang dành cho các công ty do Musk điều hành như Tesla và SpaceX. Phát biểu trước báo giới ngày 1/7, ông Trump thậm chí ám chỉ khả năng trục xuất Musk - doanh nhân sinh ra ở Nam Phi, hiện đã nhập quốc tịch Mỹ.

"Tôi không biết. Chúng tôi sẽ phải xem xét chuyện đó", ông Trump nói khi được hỏi về khả năng trục xuất Elon Musk.

Sự đối đầu giữa hai nhân vật quyền lực không chỉ là một cuộc khẩu chiến mà còn có thể kéo theo những hệ lụy chính sách. Theo Bloomberg, chính quyền ông Trump đang xúc tiến kế hoạch chấm dứt ưu đãi thuế cho người tiêu dùng mua xe điện - một chính sách từng giúp Tesla tăng trưởng mạnh mẽ. Đồng thời, Nhà Trắng cũng đang xem xét bãi bỏ các quy định buộc các hãng xe phải gia tăng tỷ lệ xe điện trong danh mục sản phẩm.

Giới quan sát nhận định, nếu các chính sách này được triển khai, Tesla và rộng hơn là toàn bộ ngành công nghiệp xe điện Mỹ sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng.

Về phần mình, Elon Musk bác bỏ cáo buộc ông phản đối dự luật chi tiêu vì lo mất trợ cấp chính phủ. "Tôi không quan tâm đến các khoản ưu đãi. Điều tôi quan tâm là sự bền vững của ngân sách quốc gia và quyền lực quá lớn của những nhóm lợi ích", ông Musk nói.

Đảng mới - Thách thức mới?

Việc thành lập một đảng chính trị mới tại Mỹ không phải là điều dễ dàng, nhất là trong bối cảnh hệ thống hai đảng - Cộng hòa và Dân chủ - đang nắm gần như toàn bộ quyền lực tại các cấp chính quyền. Theo các chuyên gia, những rào cản pháp lý, quy định hành chính và cơ chế kiểm soát tài chính tranh cử sẽ là thử thách lớn đối với bất kỳ nỗ lực nào nhằm phá vỡ thế độc quyền này.

Tuy nhiên, sự bất mãn của cử tri đối với chính trường hiện tại đang gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc thăm dò gần đây cho thấy niềm tin vào Quốc hội Mỹ xuống mức thấp kỷ lục. Đó có thể là cơ hội để một đảng mới như Đảng Mỹ của Elon Musk bước vào sân chơi chính trị với vai trò "kẻ phá vỡ trật tự cũ".

Chuyên gia phân tích chính trị David Schultz từ Đại học Hamline nhận định: "Khả năng thành công lâu dài của đảng mới còn bỏ ngỏ, nhưng sự xuất hiện của họ có thể tạo áp lực thay đổi lên hệ thống hiện tại. Và khi người khởi xướng là một nhân vật tầm cỡ như Musk, với nguồn lực tài chính dồi dào và ảnh hưởng truyền thông mạnh mẽ thì hiệu ứng sẽ không thể xem thường".

Hiện chưa rõ liệu ông Musk có ý định tranh cử tổng thống Mỹ hay không, nhưng việc ông thành lập đảng riêng giữa lúc mối quan hệ với ông Trump đang lao dốc là dấu hiệu rõ ràng cho thấy vị tỷ phú này muốn đóng vai trò lớn hơn trong chính trường Mỹ - không chỉ là nhà tài trợ, mà là "người định hình lại cuộc chơi".