Tuấn “thần đèn” và những khoảng tối sau lớp vỏ doanh nhân khoáng sản

Từ bóng tối giang hồ đến thế giới tài nguyên

Ở Thanh Hóa, nhắc đến Nguyễn Anh Tuấn – biệt danh "Tuấn thần đèn" – người ta không chỉ nhớ đến một giang hồ máu mặt, mà còn là một doanh nhân giàu lên nhanh chóng nhờ khoáng sản. Sinh năm 1974, Tuấn từng có thời gian lặn ngụp trong giới xã hội đen với các hoạt động đòi nợ thuê, tín dụng đen, và hành xử côn đồ. Nhưng điều khiến hắn trở nên nguy hiểm hơn cả là khả năng hóa thân thành doanh nhân, len lỏi vào những lĩnh vực kinh doanh có "mùi tiền" và dễ lách luật, đặc biệt là khai thác tài nguyên.

Nổi lên từ những năm 2000, Tuấn tổ chức cho vay nặng lãi với hệ thống chân rết đông đảo. Hắn tuyển chọn người có tiền án, tiền sự, lập thành các "đội đòi nợ" chuyên hành hung, đe dọa, thậm chí gây thương tích cho con nợ. Dưới tay Tuấn là hàng chục đàn em sẵn sàng thực thi các lệnh "dằn mặt", "ép trả" hoặc "dọn đường" cho hoạt động làm ăn.

Năm 2014, Nguyễn Anh Tuấn bị bắt trong vụ cho vay 2 tỷ đồng nhưng đòi gấp bốn lần tiền gốc – lên tới 8 tỷ – từ một giám đốc công ty tư nhân. Khi con nợ không trả được, Tuấn cùng đàn em đã hành hung nạn nhân gây thương tích. TAND tỉnh Thanh Hóa tuyên án Tuấn 5 năm tù về tội "Cố ý gây thương tích".

Tưởng như bản án này sẽ là dấu chấm hết cho hành trình tội phạm của Tuấn. Nhưng thực tế, đây chỉ là bước tạm lùi để chuẩn bị cho một cú chuyển mình tinh vi và tham vọng hơn: thâu tóm thế giới khoáng sản – mảnh đất màu mỡ nhưng thiếu giám sát và dễ bị thao túng bằng tiền và quan hệ.

Ra tù không lâu, Tuấn trở lại xã hội với vỏ bọc mới: một doanh nhân khoáng sản. Hắn lập hoặc thâu tóm hàng loạt công ty chuyên khai thác đất san lấp, cát xây dựng, núp dưới danh nghĩa các pháp nhân hợp pháp. Nhưng đằng sau là một hệ thống vận hành kiểu xã hội đen – nơi mà việc mua chuộc, đe dọa, và làm giả hồ sơ được thực hiện song song.

Tuấn "thần đèn" tại cơ quan điều tra (ảnh VTV8)

Chiêu bài của Tuấn là nhắm vào các doanh nghiệp nhỏ đang sở hữu quyền khai thác mỏ hợp pháp. Ban đầu là đề nghị mua lại cổ phần, nếu bị từ chối thì sử dụng áp lực xã hội đen để buộc phải chuyển nhượng. Một số doanh nghiệp bị quấy phá đến mức ngừng hoạt động. Nhiều chủ mỏ từng phản ánh việc máy móc bị đập phá, xe chở đất bị chặn đường hoặc bị đốt trong đêm.

Một cán bộ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa – giấu tên tiết lộ: "Có giai đoạn, gần như mọi mỏ đất lớn trong vùng đều có bóng dáng công ty liên quan đến Tuấn. Họ khai thác rầm rộ, vượt sản lượng nhưng hồ sơ thì sạch sẽ như được ‘phù phép’."

Tuấn còn thiết lập một mạng lưới kế toán hai sổ, hợp đồng giả mạo, báo cáo tài chính có chủ đích nhằm che giấu sản lượng thực tế, trốn thuế và thu lợi bất chính. Những mỏ đất trị giá hàng chục tỷ đồng bị hút kiệt mà không ai kiểm soát được. Trong khi đó, môi trường bị tàn phá, người dân mất đất canh tác, bụi bặm gây bệnh hô hấp, hệ thống giao thông bị hủy hoại do xe trọng tải lớn hoạt động ngày đêm.

Tuy nhiên, điều khiến cơ quan điều tra đặc biệt lưu ý là mối liên hệ giữa Tuấn và một số cán bộ địa phương. Một số dấu hiệu cho thấy đã có sự buông lỏng kiểm tra, thậm chí làm ngơ trước những sai phạm nghiêm trọng. Chính điều đó khiến Tuấn càng thêm táo tợn, tự tin rằng mình "an toàn" dưới lớp vỏ doanh nhân hợp pháp.

Chiếc lưới pháp luật và hồi kết cho "thần đèn"

Ngày 2/6/2025, sau nhiều tháng điều tra bí mật, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã bất ngờ triển khai kế hoạch phá án quy mô lớn tại Thanh Hóa. Hơn 200 cảnh sát đồng loạt khám xét 5 doanh nghiệp do Tuấn điều hành hoặc có cổ phần chi phối.

Tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ hàng loạt sổ sách, hợp đồng, ổ cứng máy tính, chứng từ giả mạo… Cùng ngày, Bộ Công an khởi tố 7 bị can, trong đó có Nguyễn Anh Tuấn, về hai tội danh: Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên (Điều 227 Bộ luật Hình sự); Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221 BLHS).

Theo kết quả điều tra bước đầu, Tuấn đã chỉ đạo khai thác vượt phép hàng trăm nghìn mét khối đất, cát – gây thiệt hại tài nguyên và thất thu lớn cho ngân sách. Ngoài ra, doanh thu thật của các công ty do Tuấn điều hành bị khai giảm để trốn nghĩa vụ thuế, với số tiền lên tới hàng chục tỷ đồng.

Có giai đoạn, gần như mọi mỏ đất lớn trong vùng đều có bóng dáng công ty liên quan đến Tuấn. Họ khai thác rầm rộ, vượt sản lượng nhưng hồ sơ thì sạch sẽ như được ‘phù phép’

Vụ việc cũng buộc chính quyền địa phương phải rà soát lại toàn bộ quy trình cấp phép, giám sát, hậu kiểm các hoạt động khoáng sản trên địa bàn. Cùng với đó là trách nhiệm cá nhân của một số cán bộ sở ngành liên quan đến việc dung túng hoặc thiếu kiểm tra, giám sát trong thời gian dài.

Tuấn "thần đèn" không chỉ là một cá nhân phạm tội, mà là biểu hiện của một hệ thống lỏng lẻo – nơi pháp luật bị coi nhẹ, tài nguyên bị tận thu và giang hồ có thể mặc áo doanh nhân để hợp thức hóa tội ác.

Sự sa lưới của Tuấn là lời cảnh báo với những ai còn nghĩ rằng có thể "mua được an toàn" bằng tiền và quan hệ. Bởi dù đi bao xa, những kẻ thách thức pháp luật cũng sẽ đến ngày phải cúi đầu trước công lý.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!