Những thách thức với tăng trưởng kinh tế toàn cầu

IMF nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu

IMF nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu

Bức tranh tăng trưởng toàn cầu vừa đón nhận những gam màu tươi sáng hơn, sau khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày hôm qua công bố báo cáo mới nhất về Triển vọng Kinh tế thế giới. Trong đó, dự báo tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu của năm nay và năm sau đều có sự cải thiện so với báo cáo trước đó.

IMF đã nâng dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu lên 3% trong năm nay và 3,1% trong năm 2026. Tuy nhiên, các kết quả này vẫn thấp hơn so với dự báo hồi đầu năm và mức tăng trưởng bình quân trước đại dịch COVID-19. Áp lực lạm phát cũng được kỳ vọng sẽ hạ nhiệt xuống 4,2% trong năm nay và 3,6% trong năm 2026.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính dẫn đến sự điều chỉnh về dự báo tăng trưởng là do nhu cầu mua sắm, tích trữ hàng hóa tăng mạnh trước khi các mức thuế quan cao của Mỹ có hiệu lực. Bên cạnh đó là những tín hiệu hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đối tác trong thời gian gần đây.

Ông Pierre Olivier Gourinchas - Chuyên gia Kinh tế trưởng, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết: "Cú sốc thuế quan thực sự không nặng nề như chúng tôi từng dự đoán hồi tháng 4. Bởi lẽ sau đó đã có những đợt tạm hoãn áp thuế, cùng với những thông báo về các thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và một số quốc gia. Chúng tôi kỳ vọng các mức thuế quan sẽ thấp hơn so với các dự báo ban đầu. Ví dụ như, mức thuế quan của Mỹ áp lên phần còn lại của thế giới hiện vào khoảng 17%, trong khi hồi cuối tháng 4, chúng tôi từng dự đoán con số này rơi vào khoảng 24%".

Dự báo triển vọng các nền kinh tế

Với từng nền kinh tế, triển vọng tăng trưởng được điều chỉnh ở những mức độ khác nhau.

Dự báo tăng trưởng của Mỹ được điều chỉnh tăng trong năm nay và năm 2026 với mức điều chỉnh tăng lên 1.9% trong năm nay và trong năm 2026 là 2%. Nhờ tiêu dùng và chi tiêu công vẫn mạnh, trong khi gói cắt giảm thuế có thể thúc đẩy đầu tư kinh doanh, các nền kinh tế phát triển khác như Eurozone, Nhật Bản hay Anh cũng được kỳ vọng sẽ đạt mức tăng trưởng cao, từ 0,1 - 0,2 điểm % trong năm nay.

Với các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, IMF dự báo mức tăng trưởng sẽ đạt 4,1% trong năm nay và 4% trong năm 2026, nhờ sự gia tăng hoạt động thương mại, đầu tư, chính sách tiền tệ, tài khóa được nới lỏng. Điều kiện tài chính toàn cầu được cải thiện nhờ đồng USD yếu hơn cũng giúp giảm áp lực cho các nền kinh tế này.

Điểm sáng đáng chú ý nhất là Trung Quốc, với triển vọng tăng trưởng được cải thiện rõ rệt từ 4% lên 4,8% trong năm nay. Sự điều chỉnh này chủ yếu nhờ hoạt động kinh tế nửa đầu năm mạnh mẽ hơn kỳ vọng và việc Mỹ - Trung tạm thời giảm thuế quan.

Những rủi ro từ biến động thương mại

Tuy nhiên, bên cạnh những dự báo tích cực, IMF cũng cảnh báo nền kinh tế toàn cầu vẫn đối mặt với nhiều rủi ro lớn, như căng thẳng địa chính trị leo thang, hay thâm hụt tài khóa có thể làm tăng lãi suất và siết chặt các điều kiện tài chính toàn cầu. Đáng chú ý hơn cả là khả năng thuế quan có thể tăng trở lại, tác động tiêu cực đến thương mại và tăng trưởng.

Theo các chuyên gia, dù nền kinh tế toàn cầu vẫn đang thể hiện sự vững vàng, song mức độ bất định vẫn cao và những tín hiệu tích cực xuất phát từ hiệu ứng tích trữ thương mại nhiều hơn là từ sự phục hồi căn bản. IMF dự báo, hiệu ứng tạm thời này có thể giúp thương mại toàn cầu tăng trưởng 2,6% trong năm nay, nhưng sẽ nhanh chóng giảm tốc xuống còn 1,9% vào năm 2026.

Ông Pierre Olivier Gourinchas - Chuyên gia Kinh tế trưởng, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) chia sẻ: "Các doanh nghiệp đã cố gắng gom hàng, vận chuyển hàng hóa trước khi các mức thuế quan cao được áp dụng, nhờ đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, sẽ sớm có sự điều chỉnh. Bởi nếu bạn tích trữ hàng hóa lúc này thì trong phần còn lại của năm hoặc sang năm tới sẽ không cần nhập thêm. Do đó, chúng tôi dự báo hoạt động thương mại sẽ giảm tốc trong nửa cuối năm nay và năm 2026".

Các thỏa thuận thương mại gần đây mà Mỹ đạt được với các nền kinh tế được coi là tín hiệu tích cực, nhưng vẫn chưa đủ để giảm bớt sự bất ổn đang đè nặng lên thương mại toàn cầu. Ví dụ như tại Liên minh châu Âu (EU), nhiều doanh nghiệp, ngành nghề đón nhận thỏa thuận khung vừa đạt được với Mỹ với tâm lý khá dè dặt.

Ông Hildegard Mueller - Chủ tịch Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức nhận định: "Đối với chúng tôi, thỏa thuận này mang đến một số tác động tích cực, bởi vì mức thuế mà chúng tôi phải trả kể từ tháng 4 sẽ được giảm. Nhưng nhìn chung, nó vẫn là gánh nặng hàng tỷ USD cho ngành công nghiệp ô tô Đức".

Ông Francois Xavier Huard - Tổng Giám đốc điều hành Liên đoàn Ngành Sữa Quốc gia Pháp nêu ý kiến: "Giữa mức thuế 15% và 30%, tôi nghĩ tốt hơn là chọn mức thuế 15%. Nhưng tôi không nghĩ đây là một thỏa thuận tốt. Bởi nó vẫn rất bất lợi cho người dân và doanh nghiệp châu Âu".

Triển vọng kinh tế thế giới được dự báo sẽ phụ thuộc nhiều vào mức độ hạ nhiệt căng thẳng thương mại, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời gian tới. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý rằng, những mức tăng thuế tiềm năng trong tương lai, ví dụ như thuế quan của Mỹ đối với dược phẩm, gỗ xây dựng và chip bán dẫn, hiện vẫn chưa được phản ánh vào các dự báo. Quỹ Tiền tệ quốc tế lo ngại, nếu các mức thuế quan cao được áp dụng đầy đủ, tăng trưởng toàn cầu năm 2025 có thể suy giảm 0,2 điểm %.