Những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ cảnh báo điều gì?

Ảnh: National Geographic

Tuy nhiên, phía sau những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ đó tiềm ẩn mối lo về sự biến đổi khí hậu tác động xấu tới môi trường.

Sét đỏ và mối liên quan với các cơn bão

Theo National Geographic, sét đỏ xuất hiện chớp nhoáng chỉ trong một phần nhỏ của giây, tạo thành một hệ thống những vệt đỏ mảnh như rễ cây. Hiện tượng này xảy ra khi sét đánh xuống đất, tạo ra điện trường lan lên tầng khí quyển, cách Trái đất khoảng 50 đến 90km.

Ở khu vực dãy Himalaya, giông bão rất thường xuyên. Nhưng những chùm sét đỏ được hai nhiếp ảnh gia ghi nhận năm 2022 vẫn được xem là sự kiện mang tính bước ngoặt. Với 105 chùm sét đỏ, đây là con số kỷ lục từng được ghi nhận trong một cơn giông bão ở vùng Nam Á.

Theo các nhà nghiên cứu, mặc dù sét đỏ dị hình xảy ra ở tầng khí quyển trên, nhưng chúng thường liên quan đến các biến đổi về thời tiết, có khi rất cực đoan. Nghiên cứu hiện tượng này không chỉ giúp giải mã những bí ẩn đang tồn tại, mà còn góp phần lý giải cách các cơn bão ngày càng trở nên phức tạp, khó dự đoán.

Burcu Kosar - nhà vật lý khí quyển tại NASA, thành viên dự án nghiên cứu hiện tượng sét đỏ từ cộng đồng - cho rằng: nhiệt độ toàn cầu tăng do biến đổi khí hậu có thể làm gia tăng cường độ và tần suất giông bão, đồng thời cũng dẫn đến hoạt động sét mạnh hơn, tất cả đều có thể là dấu hiệu báo trước sự xuất hiện của hiện tượng sét đỏ. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần thêm thời gian để tìm hiểu và có những lý giải xác đáng, kể cả mối liên hệ giữa sét đỏ với các cơn bão và những gì xảy ra ở ngoài vũ trụ.

*Biển phát quang và biển sữa - bí ẩn rực rỡ dưới làn nước

Theo Earth.com, từ thế kỷ 17 đến nay, nhiều thủy thủ từng ghi nhận hiện tượng kỳ lạ mang tên “biển sữa”. Mặt biển phát sáng đồng đều, lan rộng đến tận chân trời với ánh sáng xanh lục nhạt như ánh dạ quang. Vùng “biển sữa” sáng đến mức có thể chiếu sáng boong tàu và thậm chí có thể được nhìn thấy từ ngoài không gian, bao phủ một khu vực rộng tới 100.000km2.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Colorado (Mỹ) đã biên soạn cơ sở dữ liệu toàn diện nhất cho đến nay về những sự kiện hiếm hoi và bí ẩn này, kết hợp với các báo cáo, thông tin, ghi chép khi đi biển của các thủy thủ suốt 400 năm, dữ liệu từ Tạp chí Marine Observer và hình ảnh vệ tinh hiện đại... Dự án này nhằm mục đích chuyển các câu chuyện truyền miệng nhiều thế kỷ thành bằng chứng khoa học và tìm ra mối liên hệ giữa những vùng biển phát sáng ấy với cách mà hành tinh xanh đang vận hành.

Nghiên cứu cho thấy khả năng “biển sữa" bị ảnh hưởng bởi các sự kiện khí hậu quy mô lớn như El Niño hay dao động Ấn Độ Dương. Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất hiện vẫn chưa có lời giải: liệu hiện tượng này là dấu hiệu của một hệ sinh thái lành mạnh hay là biểu hiện của mất cân bằng sinh học? Câu hỏi này mở ra hướng nghiên cứu mới về vai trò của vi khuẩn trong hệ sinh thái đại dương. Các nhà khoa học lo ngại sự biến đổi khí hậu được cho là tác nhân làm thay đổi tần suất hoặc quy mô phát sáng, từ đó ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn đại dương. Sự tồn tại của “biển sữa” có thể chỉ ra mối liên hệ chưa được khám phá giữa bề mặt đại dương và bầu trời, vai trò của vi khuẩn từ vi mô đến quy mô toàn cầu trong hệ thống Trái đất.

San hô ở nhiều vùng biển đồng loạt bị tẩy trắng

Theo CNN, trong một công bố vào cuối tháng 4/2025, tình trạng tẩy trắng đã lan rộng đến 84% rạn san hô của đại dương, đây là sự kiện nghiêm trọng nhất từng xảy ra trên quy mô toàn cầu.

Đây là lần thứ tư hiện tượng san hô bị tẩy trắng diễn ra trên toàn cầu kể từ năm 1998, hiện quy mô đã vượt qua đợt tẩy trắng từ năm 2014 đến 2017, vốn ảnh hưởng đến khoảng 2/3 rạn san hô (theo ICRI, tổ chức bao gồm hơn 100 chính phủ, tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác). Cuộc khủng hoảng với san hô vốn bắt đầu từ năm 2023, nguyên nhân được cho là do đại dương ấm lên và chưa biết khi nào sẽ kết thúc.

Năm 2024 là năm nóng kỷ lục trong lịch sử đo đạc nhiệt độ toàn cầu. Nhiệt độ bề mặt nước biển cũng theo đó ấm lên. Điều này gây hại cho san hô. Các rạn san hô đôi khi được mệnh danh là "rừng mưa nhiệt đới của biển" do mức độ đa dạng sinh học cao với khoảng 25% các loài sinh vật biển có thể được tìm thấy trong, trên và xung quanh các rạn san hô. San hô có được màu sắc rực rỡ nhờ loài tảo sặc sỡ sống bên trong và là nguồn thức ăn cho san hô. Nhiệt độ ấm kéo dài khiến tảo tiết ra các hợp chất độc hại, san hô đẩy chúng ra ngoài. San hô rực rỡ giờ chỉ còn lại màu trắng nhợt, bị ví như “nghĩa địa của những bộ xương trắng”. Theo các nhà khoa học, cách tốt nhất để bảo vệ các rạn san hô là giải quyết tận gốc nguyên nhân của biến đổi khí hậu. Điều đó có nghĩa là giảm lượng khí thải của con người, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.