Những điểm mới trong luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ 1/7
Từ ngày 1/7/2024, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi chính thức có hiệu lực, mang theo nhiều điểm mới đáng chú ý, trong đó nổi bật là việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Cụ thể, Luật BHXH 2024 bổ sung thêm 5 nhóm đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, gồm:
Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh
Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố
Người lao động làm việc không trọn thời gian
Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương
Những người làm việc theo thỏa thuận nhưng không ký hợp đồng lao động, tuy nhiên vẫn thực hiện công việc, nhận lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát từ phía đơn vị sử dụng lao động.
Mức đóng bảo hiểm xã hội được quy định là 25% tiền lương, trong đó:
3% đóng vào quỹ ốm đau, thai sản
22% đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất
Riêng chủ hộ kinh doanh được lựa chọn mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu và không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở. Với mức lương cơ sở hiện hành, mức đóng thấp nhất tương ứng là 585.000 đồng/tháng.
Luật cũng quy định rõ lộ trình áp dụng nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc đối với nhóm chủ hộ kinh doanh như sau:
Từ ngày 1/7/2025: Áp dụng với nhóm đã đăng ký và nộp thuế theo phương pháp kê khai
Từ ngày 1/7/2027: Áp dụng với nhóm đăng ký và nộp thuế theo phương pháp khoán
Từ ngày 1/7/2029: Áp dụng với các chủ hộ kinh doanh đăng ký theo các hình thức còn lại
Sau gần 10 ngày triển khai, các điểm mới của Luật BHXH 2024 tiếp tục nhận được sự quan tâm của người dân, đặc biệt là các nhóm đối tượng lần đầu thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Người dân sẵn sàng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Một điều khá bất ngờ và thú vị đã được ghi nhận trong quá trình triển khai thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội 2024 tại một địa phương, khi nhóm phóng viên đi tìm hiểu thực tế về việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc – cụ thể là chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh – thì trái ngược với cụm từ “bắt buộc”, rất nhiều người dân thể hiện tinh thần tự nguyện và sẵn sàng tham gia.
Tại các chợ truyền thống, những hộ kinh doanh nhỏ như tiệm làm tóc, ki ốt bán hàng đều thể hiện sự đồng thuận cao với chính sách mới này.
Chị Kim Oanh (Quảng Ninh) chia sẻ: “Tôi đã đăng ký kinh doanh rồi, đã có giấy phép.”
Với chị, việc tham gia bảo hiểm xã hội là điều hợp lý và nên làm, nhất là khi hoạt động kinh doanh đã được hợp pháp hóa.
Chị Cao Thị Thu Thủy (Quảng Ninh) cũng đồng quan điểm: “Mọi người dần dần cũng có ý thức ai cũng phải tham gia, chứ không phải cứ làm cho công ty. Vận động người trẻ tham gia, tham gia càng lâu thì phần trăm hưởng lại càng cao.”
Thực tế này cho thấy, việc mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội theo Luật BHXH 2024 đang nhận được sự ủng hộ tích cực từ người dân, đặc biệt là các chủ hộ kinh doanh nhỏ – nhóm đối tượng lần đầu thuộc diện tham gia bắt buộc. Chính điều này sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu an sinh lâu dài, bền vững mà chính sách bảo hiểm xã hội hướng tới.
Người dân kỳ vọng được hưởng nhiều quyền lợi khi tham gia BHXH
Tất nhiên, thực tế ghi nhận tại một địa phương chưa thể phản ánh đầy đủ bức tranh chung của cả nước khi triển khai Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024. Tuy nhiên, có thể thấy việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã phần nào đáp ứng được nhu cầu, mong muốn được thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội của người dân – nhất là trong những giai đoạn về hưu, ốm đau, bệnh tật.
Việc bổ sung thêm nhiều nhóm đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc cũng góp phần tăng tính công bằng, mở rộng độ bao phủ của hệ thống BHXH, đảm bảo quyền lợi cho những nhóm lao động trước đây chưa được bảo vệ đầy đủ.
Từ nhiều tháng qua, nhân viên ngành BHXH đã đi đến từng đại lý, điểm bán BHXH để phổ biến quy định mới, hướng dẫn các chủ hộ kinh doanh kê khai tham gia BHXH bắt buộc. Theo ghi nhận, nhiều hộ kinh doanh cho rằng đây là chính sách kịp thời, phù hợp với nguyện vọng của họ. Bởi trước đây, để được tham gia BHXH, nhiều người phải tìm đến những cách không chính thức, còn hiện nay đã có cơ chế rõ ràng để họ chủ động chuẩn bị cho tương lai an sinh.
Bà Phạm Thị Bích (Quảng Ninh) chia sẻ: “Chúng tôi là những người lao động tự do mà bây giờ Nhà nước có chính sách mới như thế này thì tôi thấy rất là phù hợp".
Vừa hoàn tất đăng ký hộ kinh doanh, chị Kim Oanh (Quảng Ninh) đang tìm hiểu các thủ tục để tham gia BHXH bắt buộc. Với chị và nhiều hộ kinh doanh mới, việc tham gia BHXH không chỉ là trách nhiệm mà còn mở ra cơ hội được thụ hưởng các chính sách như trợ cấp ốm đau, thai sản – điều trước đây chưa từng có.
Ngoài các quyền lợi cụ thể, Luật BHXH sửa đổi cũng tạo điều kiện cho người tham gia được lựa chọn mức đóng phù hợp với thu nhập của mình.
Bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết: “Người lao động có quyền lựa chọn. Nếu tôi muốn mức lương hưu sau này cao hơn thì từ 580 nghìn đến hơn 11 triệu, người lao động có quyền lựa chọn mức đóng… quyền lợi thu được trong tương lai".
Sau gần 10 ngày triển khai quy định mới về BHXH, đại diện Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cũng cho biết, bên cạnh mong muốn được hưởng đầy đủ chính sách an sinh xã hội, vẫn còn không ít người dân băn khoăn về cách thức tham gia và lựa chọn hình thức đóng như thế nào cho phù hợp với hoàn cảnh.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam từng bước triển khai quy định mới
Để đảm bảo nguyên tắc “đóng đúng, đóng đủ”, hiện nay các cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) tại nhiều địa phương đang tiến hành rà soát, lập danh sách các đối tượng thuộc diện tham gia BHXH theo quy định mới của Luật BHXH năm 2024. Do số lượng đối tượng lớn và khá đa dạng, nên dự kiến quá trình này sẽ mất nhiều tháng để hoàn tất.
Tại các trung tâm hành chính công, BHXH thiết lập các điểm tiếp nhận và giải đáp thắc mắc liên quan đến quy định mới. Đồng thời, các tổ công tác thường trực cũng được thành lập để trực tiếp hướng dẫn người dân trong quá trình kê khai và nộp BHXH bắt buộc.
Ông Nguyễn Huy Thông – Phó Giám đốc BHXH khu vực 8 cho biết: “Theo phản hồi chúng tôi nhận được, hầu hết các nhóm đối tượng mới thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc đều hết sức phấn khởi. Theo quy định của Luật BHXH năm 2024, các đối tượng này trước đây chưa được tham gia BHXH bắt buộc, nay đã được tham gia – đây là một thay đổi quan trọng, được các chủ hộ kinh doanh hết sức hưởng ứng.”
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế để chia sẻ thông tin về doanh nghiệp, hộ kinh doanh và các cá nhân phải nộp thuế, nhằm phục vụ công tác đối chiếu và xác định chính xác đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Ông Nguyễn Hồng Cường – Phó Trưởng ban Quản lý thu và phát triển người tham gia, BHXH Việt Nam cho biết: “BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các địa phương căn cứ vào dữ liệu được chia sẻ để rà soát, đối chiếu với các quy định pháp luật về nhóm đối tượng mới như chủ hộ kinh doanh cá thể, người quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã không hưởng lương, người làm việc không theo hợp đồng lao động nhưng có thu nhập cao hơn mức tối thiểu và chịu sự quản lý, giám sát, hoặc người lao động làm việc không trọn thời gian. Đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm lập danh sách tham gia BHXH bắt buộc cho các nhóm đối tượng này.”
Cũng theo đại diện BHXH Việt Nam, trong trường hợp cơ quan BHXH đã gửi thông báo quy định mới nhưng doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh chưa đăng ký tham gia, các cơ quan chức năng sẽ tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp để phổ biến quy định, đồng thời thông tin rõ về các chế tài xử phạt nếu không thực hiện nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc cho bản thân và người lao động.
Nguyên tắc “đóng đúng, đóng đủ” trong BHXH nghĩa là người lao động và người sử dụng lao động phải thực hiện nghĩa vụ đóng đầy đủ, đúng thời hạn và mức quy định. Nguyên tắc này không chỉ bảo đảm quyền lợi cho người lao động khi hưởng các chế độ BHXH, mà còn giúp hệ thống BHXH vận hành ổn định, bền vững. Trong bối cảnh mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, “đóng đúng, đóng đủ” tiếp tục là kim chỉ nam hành động cho toàn ngành, nhằm hiện thực hóa kỳ vọng an sinh xã hội của hàng triệu người lao động mới bắt đầu tham gia BHXH bắt buộc từ thời điểm này.
Bình luận (0)