Bộ Công an phối hợp với Bộ Khoa học Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan, doanh nghiệp liên quan triển khai chiến dịch tổng rà soát tài khoản ngân hàng, sim điện thoại để tăng cường quản lý Nhà nước, phòng ngừa tội phạm lừa đảo trực tuyến. Đây là Chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra trong Phiên họp lần thứ hai Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.
Kể từ ngày 1/1/2025, Ngân hàng Nhà nước đã quy định tất cả các chủ tài khoản ngân hàng phải đối chiếu giấy tờ tùy thân và cập nhật thông tin sinh trắc học. Có nghĩa là phải xác thực chính chủ mới giao dịch được.
Việc thực hiện sinh trắc học đã giúp hạn chế đáng kể các tài khoản ảo, tài khoản giả mạo trên thị trường. Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng chặn cửa này, các đối tượng lừa đảo lại luồn qua khe cửa khác. Thay vì sử dụng tài khoản giả mạo là tài khoản cá nhân, các đối tượng chuyển sang sử dụng tài khoản doanh nghiệp, loại tài khoản hiện chưa phải xác thực sinh trắc học.
Từ ngày 1/7 tới, theo quy định mới của Chính phủ, các doanh nghiệp cũng bắt buộc phải định danh điện tử. Nếu không thực hiện xác thực sinh trắc học, các ngân hàng cũng sẽ tạm ngừng giao dịch. Và để ngăn chặn tình trạng lừa đảo, hệ thống ngân hàng phải liên tục cập nhập, nâng cấp công nghệ, nhằm đảm bảo an toàn hơn cho các giao dịch số.
Việc thực hiện sinh trắc học đã giúp hạn chế đáng kể các tài khoản ảo, tài khoản giả mạo trên thị trường
Hơn 676.000 hồ sơ khách hàng, tổ chức được đối chiếu thông tin sinh trắc học nhưng mới đạt hơn 51% tổng số lượng tài khoản thanh toán của các tổ chức. Để hạn chế tài khoản giả mạo, ngân hàng đã yêu cầu xác thực thông tin của người đại diện doanh nghiệp từ cách đây một tháng.
Ông Vũ Thành Trung - Phó Chủ tịch Ngân hàng MB chia sẻ: "Kiểu lừa đảo là giả mạo thông tin đăng ký kinh doanh mở tài khoản ảo, sau đó lừa khách hàng chuyển vào chuyển đi. Bây giờ chúng ta sẽ chặn tài khoản nhận, phải thực sự là người thật việc thật. Từ ngày 1/7, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước sẽ phải sinh trắc học giám đốc và kế toán trưởng".
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, điều quan trọng nhất là phải kiểm soát chặt tài khoản nhận tiền, ngăn chặn việc giả mạo thông tin để mở mới tài khoản.
Ông Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI nêu ý kiến: "Dù tiền có đi đâu vào đâu, nếu tài khoản thật, người nhận tiền theo luật sẽ có trách nhiệm trả lại, không trả lại thì xử phạt hành chính, thậm chí có tội hình sự. Việc đầu tiên phải xác minh lại, kiểm tra lại để đảm bảo tài khoản có nguồn gốc rõ ràng cũng như số điện thoại có nguồn gốc rõ ràng".
Tài khoản nhận tiền nằm trong danh sách nghi ngờ gian lận, cảnh bảo này đang được các ngân hàng đưa ra khi người dùng chuyển tiền tới một tài khoản bị nghi ngờ là lừa đảo. Việc quét thông tin và đưa ra những cảnh báo đang được các ngân hàng sử dụng để tránh tình trạng lừa đảo khi chuyển khoản.
Từ nguồn tin báo của người dân và các giải pháp công nghệ, phân tích dữ liệu, theo ước tính, đang có khoảng hơn 600.000 tài khoản ngân hàng có dấu hiệu lừa đảo, bị các ngân hàng cho vào danh sách đen khi giao dịch.
Ông Vũ Thành Trung - Phó Chủ tịch Ngân hàng MB cho biết thêm: "Thông thường, khách hàng có hành vi chuyển tiền khá quen thuộc với ngân hàng. Nếu đột nhiên có hành vi chuyển tiền thay vì IP tại Việt Nam, sang IP Campuchia hoặc giờ giấc chuyển tiền khá bất thường, thông qua AI, chúng tôi có thể chủ động chặn và thông báo khách hàng".
Song song với đó, nhiều ngân hàng cũng chủ động nâng cấp công nghệ để đối phó với các thủ đoạn lừa đảo mới, như thiết lập các phần mềm có thể phát hiện ứng dụng gián điệp, cài trên điện thoại của người dùng. Từ đó ngăn chặn và đưa ra các cảnh báo kịp thời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!