Mục tiêu đầy tham vọng về GDP
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã chỉ đạo các lãnh đạo của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền đưa một mục tiêu đầy tham vọng vào cam kết tranh cử của đảng. Mục tiêu của ông Thủ tướng là đạt được GDP danh nghĩa 1 triệu tỷ yên (6,94 nghìn tỷ USD) vào năm 2040.
Bên cạnh mục tiêu kinh tế này, Thủ tướng Ishiba cũng đề xuất một mục tiêu quan trọng khác. Ông đề nghị rằng việc tăng thu nhập bình quân hơn 50% nên là ưu tiên hàng đầu trong chiến dịch tranh cử của LDP. Mục tiêu thu nhập này được dự kiến sẽ là một phần quan trọng trong chiến lược của đảng cho cuộc bầu cử Thượng viện, dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới.
"Tôi đã chỉ đạo các quan chức cấp cao của đảng đặt mục tiêu tranh cử hàng đầu của chúng ta là đạt 1 triệu tỷ yên về GDP danh nghĩa vào năm 2040 và tăng lương trung bình 50% trở lên so với mức hiện tại", ông Ishiba nói với các phóng viên.
Dù mục tiêu nâng GDP danh nghĩa của Nhật Bản lên 1 triệu tỷ yên vào năm 2040 đã được chính phủ đề ra từ trước, Thủ tướng Shigeru Ishiba đã khéo léo đưa lại cam kết này vào tâm điểm chiến dịch tranh cử mùa hè, kết hợp cùng lời hứa tăng lương trung bình 50% để củng cố hình ảnh một nhà lãnh đạo quyết tâm cải tổ kinh tế. Ông cho biết chính phủ sẽ công bố các nguyên tắc cơ bản cho chính sách kinh tế tương lai vào cuối tuần, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng sự đồng thuận xã hội về một nền kinh tế mạnh, nơi người dân được hưởng mức sống cao và ổn định.
Ông Ishiba nói thêm rằng điều quan trọng là người dân Nhật Bản phải có cảm giác an toàn bằng cách đạt được mức tăng lương vượt qua lạm phát. Để đạt được mức tăng 50% vào năm 2040, mức lương trung bình phải tăng khoảng 2.74% mỗi năm, cao hơn một chút so với mức tăng lương danh nghĩa trong những tháng gần đây. GDP danh nghĩa của Nhật Bản vào năm 2024 đã đạt kỷ lục 609 nghìn tỷ yên.
"Đó là một mục tiêu rất tham vọng phải đạt được," Hiroshi Moriyama, Tổng thư ký của LDP cho biết.
LDP cũng đang xem xét một khoản trợ cấp tiền mặt khoảng vài trăm USD cho mỗi người trước cuộc bầu cử mùa hè để đối phó với giá cả tăng cao. Theo báo cáo, LDP vẫn đang cân nhắc liệu có nên áp đặt giới hạn thu nhập đối với những người có thể nhận khoản trợ cấp này hay không.
Tốc độ lạm phát tại Nhật Bản đã tăng tốc trong tháng 4, CPI lõi tăng tốc lên +3.5% y/y từ +3.2% y/y trong tháng trước.
Trước áp lực từ giá gạo tăng gần gấp đôi trong vòng một năm – mức cao nhất kể từ năm 1971 – Thủ tướng Shigeru Ishiba cùng Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi đã triển khai biện pháp can thiệp mạnh mẽ nhằm hạ nhiệt lạm phát. Chính phủ đặt mục tiêu đưa giá gạo về mức khoảng 2,000 yên cho mỗi 5 kg, một nỗ lực táo bạo so với mặt bằng giá hiện tại. Dưới sự chỉ đạo của Koizumi, Bộ Nông nghiệp đã bán gạo dự trữ trực tiếp cho các nhà bán lẻ với giá cố định, bỏ qua các khâu trung gian như đại lý thu mua và nhà bán buôn.
Động thái này không chỉ giúp giảm áp lực chi phí sinh hoạt cho người dân mà còn mang lại hiệu quả chính trị tức thì, khi các cuộc thăm dò gần đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Ishiba đang có dấu hiệu phục hồi rõ rệt.
Tỷ lệ tán thành của Ishiba đã tăng 6 điểm phần trăm lên 39%. Một cuộc thăm dò riêng của đài truyền hình ANN cũng cho thấy, mức tăng 7 điểm phần trăm lên 34% tỷ lệ tán thành.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã đưa ra lời hứa tranh cử quan trọng cho cuộc bầu cử Thượng viện mùa hè này: tăng lương và đưa quy mô nền kinh tế đạt 1 triệu tỷ yên (tương đương 6.9 nghìn tỷ USD).
Cân nhắc mua lại một số trái phiếu chính phủ siêu dài hạn
Nhật Bản đang cân nhắc mua lại một số trái phiếu chính phủ kỳ hạn siêu dài đã phát hành trước đây với lãi suất thấp. Đồng thời, nhấn mạnh trọng tâm của nước này là kiểm soát bất kỳ sự gia tăng đột ngột nào về lợi suất trái phiếu.
Động thái này được thực hiện sau kế hoạch dự kiến của chính phủ nhằm cắt giảm việc phát hành trái phiếu siêu dài hạn - chẳng hạn như trái phiếu có kỳ hạn 20, 30 hoặc 40 năm - sau khi lợi suất trái phiếu này tăng mạnh.
Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn siêu dài đã tăng lên mức kỷ lục vào tháng trước do nhu cầu giảm từ những người mua truyền thống như các công ty bảo hiểm nhân thọ và sự lo lắng của thị trường toàn cầu về mức nợ tăng đều đặn. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 30 năm đã đạt mức cao tới 3,185% vào ngày 21/5.
Tại Nhật Bản, những trái phiếu như vậy cũng đã được bán tháo khi Thủ tướng Shigeru Ishiba phải đối mặt với áp lực chính trị về việc cắt giảm thuế và tăng chi tiêu trước cuộc bầu cử thượng viện vào tháng 7, những chính sách có thể làm tăng thêm khoản nợ công vốn đã khổng lồ của đất nước.
Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản giảm sau báo cáo về khả năng mua lại trái phiếu để cứu trợ thị trường, cho thấy chính phủ có thể hành động để giải quyết tình trạng cung vượt cầu trái phiếu siêu dài hạn.
Trong số 172,3 nghìn tỷ yên (1,2 nghìn tỷ USD) dự kiến bán trái phiếu chính phủ Nhật Bản ra thị trường trong năm tài chính hiện tại tính đến tháng 3, hơn 24 nghìn tỷ yên sẽ là trái phiếu siêu dài hạn, với thời hạn đáo hạn từ 20 đến 40 năm.
Bộ Tài chính, cơ quan giám sát việc phát hành nợ của chính phủ, sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc mua lại trái phiếu sau khi tổ chức các cuộc họp với những người tham gia thị trường trái phiếu vào ngày 20 và 23/6. Họ cho biết việc mua lại trái phiếu JGB siêu dài sẽ cần phải có sự chấp thuận của ngân sách và có thể sẽ mất thời gian.
Mari Iwashita, chiến lược gia lãi suất điều hành tại Nomura Securities cho biết: "Chỉ riêng việc giảm phát hành trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn siêu dài mới có lẽ sẽ không giải quyết được vấn đề cung vượt cầu, do đó, đây sẽ là một động thái đúng hướng".
Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm chuẩn của Nhật Bản đã đảo chiều sau báo cáo từ mức tăng trước đó xuống còn 0,5 điểm cơ bản ở mức 1,45%. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm đã cắt giảm mức tăng tới 4,5 bps lên 1,5 bps ở mức 2,89%.
Sự biến động trên thị trường trái phiếu chính phủ Nhật Bản đã khiến các nhà đầu tư chú ý đến việc liệu Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhật Bản có thể thực hiện các biện pháp để kiềm chế đà tăng của lợi suất trái phiếu siêu dài hạn hay không.
Theo nhiều nguồn thông tin, BOJ có thể sẽ duy trì chương trình thu hẹp trái phiếu hiện tại kéo dài đến tháng 3 nhưng cân nhắc việc giảm tốc độ thu hẹp từ năm tài chính tiếp theo. Quyết định cuối cùng sẽ được đưa ra tại cuộc họp chính sách tiếp theo của BOJ vào ngày 16-17/6 tới.
Thống đốc BOJ Kazuo Ueda cho biết, ngân hàng trung ương sẽ cảnh giác với rủi ro biến động lớn về lợi suất trái phiếu siêu dài hạn có thể ảnh hưởng đến chi phí vay ngắn hạn và tác động lớn hơn đến nền kinh tế.
Lợi suất trái phiếu chính phủ có kỳ hạn dài nhất đã tăng mạnh không chỉ ở Nhật Bản mà còn ở Hoa Kỳ, nơi mà việc Moody's hạ xếp hạng tín nhiệm và dự luật cắt giảm thuế của Tổng thống Donald Trump đã khiến các nhà đầu tư yêu cầu lợi nhuận tốt hơn cho trái phiếu họ nắm giữ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!