Ngoại nhập tăng vọt: Đằng sau những con số biết nói
4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam chi gần 10.000 tỷ đồng để nhập khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa. Một con số không chỉ thể hiện sức mua ngày càng lớn, mà còn đặt ra câu hỏi: doanh nghiệp sữa nội sẽ đi về đâu giữa làn sóng "ngoại hóa" mạnh mẽ đang tràn vào từ khắp năm châu?
Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm nay đạt gần 398 triệu USD – tăng tới 32,1% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, quốc gia vùng Nam Thái Bình Dương – New Zealand – trở thành đầu tàu dẫn dắt dòng chảy sữa ngoại vào Việt Nam, với giá trị nhập khẩu đạt 125,5 triệu USD, tăng vọt tới 103,6%.
Không chỉ có New Zealand, Australia và Ireland cũng lần lượt ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ: 32,3% và 48%. Các quốc gia châu Âu như Đức (tăng 58%), Pháp (tăng 2,7%) hay cả Thái Lan (tăng 25,1%) đều chứng kiến kim ngạch sữa xuất khẩu vào Việt Nam tăng đáng kể.
Ngược lại, trong quý I/2025, Mỹ – từng là nguồn cung quan trọng – chứng kiến sự lao dốc thê thảm, giảm 45,8% chỉ còn hơn 19 triệu USD. Từ vị thế dẫn đầu, Mỹ nay chỉ còn chiếm gần 6% tổng thị phần nhập khẩu sữa của Việt Nam.
Người tiêu dùng Việt ngày càng có xu hướng lựa chọn sản phẩm có truy xuất nguồn gốc rõ ràng
Tiêu dùng sữa trong nước: tăng về lượng, nhưng chưa tăng về giá trị
Trong nước, mức tiêu dùng sữa tiếp tục duy trì sức mua ổn định, nhưng xuất hiện những dấu hiệu đáng lưu tâm. Theo Hiệp hội Sữa Việt Nam (VDA), tháng 4/2025, người Việt tiêu thụ khoảng 132.297 lít sữa tươi, tương đương hơn 3.600 tỷ đồng. So với tháng trước, sản lượng tăng nhẹ 0,2%, nhưng giá trị lại giảm 0,7% – một tín hiệu cho thấy áp lực giá hoặc xu hướng dịch chuyển sang các sản phẩm rẻ hơn.
Tính chung 4 tháng đầu năm, tổng tiêu thụ sữa tươi đạt 544.652 lít, trị giá 15.237 tỷ đồng. Đối với sữa bột – mặt hàng có biên lợi nhuận cao – tình hình ảm đạm hơn: tiêu thụ giảm 0,9% về lượng và giảm tới 36,5% về trị giá so với tháng 3. Như vậy, trong 4 tháng đầu năm, lượng sữa bột tiêu thụ đạt 74.167 tấn (với trị giá 3.113 tỷ đồng).
Vì sao sữa ngoại ngày càng hút khách?
Tăng trưởng nhập khẩu sữa không chỉ đơn thuần phản ánh nhu cầu dinh dưỡng gia tăng trong bối cảnh mức sống cải thiện, mà còn là kết quả của các hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, RCEP… vốn giúp cắt giảm hàng rào thuế quan cho hàng hóa từ các thị trường phát triển. Người tiêu dùng Việt ngày càng có xu hướng lựa chọn sản phẩm có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đến từ những quốc gia có chuẩn an toàn thực phẩm khắt khe.
Thêm vào đó, các thương hiệu ngoại như Abbott (Mỹ), Aptamil (Pháp), FrieslandCampina (Hà Lan) đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường qua các kênh phân phối hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử – nơi người tiêu dùng dễ dàng so sánh giá cả, chất lượng và đánh giá.
Trong bối cảnh "sữa ngoại đổ bộ", các doanh nghiệp nội địa như Vinamilk, TH True Milk, Nutifood đang phải căng mình để bảo vệ thị phần. Mặc dù Vinamilk vẫn giữ vị trí dẫn đầu thị trường với gần 50% thị phần, nhưng đang đối mặt áp lực từ sự cạnh tranh và chi phí nguyên liệu tăng cao.
Theo Hiệp hội sữa Việt Nam (VDA), "chìa khóa sống còn" nằm ở khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh, cải tiến chất lượng sản phẩm, và tận dụng tối đa các ưu đãi từ các FTA không chỉ để nhập khẩu, mà quan trọng hơn là xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!