Dự kiến tăng hệ số rủi ro thị trường thêm 5% đối với trái phiếu doanh nghiệp có thời gian đáo hạn còn lại từ 03 năm trở lên.
Điển hình là việc bổ sung quy định về hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ - một bước đi cân bằng giữa quản lý rủi ro và tạo dư địa phục hồi. Các chuyên gia nhận định, đây là cú hích đúng lúc giúp khơi thông vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.
Thị trường có nhiều gam màu sáng
Theo đánh giá của các chuyên gia tài chính, 6 tháng đầu năm 2025, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có nhiều gam màu sáng khi giá trị phát hành mới tăng mạnh, thanh khoản thứ cấp bắt đầu sôi động và dòng vốn FDI – tín dụng ngân hàng còn dư địa hạn chế đang tìm thêm kênh huy động.
Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam, tính từ đầu năm 2025 đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp ước đạt hơn 142,5 tỷ đồng. Trong phần còn lại của năm 2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp sẽ đến hạn khoảng 149,8 tỷ đồng.
Thực tế cho thấy, sau khi trải qua giai đoạn “thắt van” và nhiều vụ vỡ nợ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) Việt Nam đang có những bước phục hồi rõ nét trong 5 tháng đầu năm 2025. Đáng chú ý, việc bổ sung quy định về hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ đang được hoàn thiện nhằm siết chặt an toàn tài chính, khôi phục niềm tin nhà đầu tư và mở lại nguồn vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế.
Báo cáo Tổng quan thị trường trái phiếu doanh nghiệp tháng 5/2025 được Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho thấy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 5/2025 và 5 tháng đầu năm 2025 thể hiện xu hướng phân hóa tín nhiệm rõ nét. Trong khi các ngân hàng thương mại dẫn dắt thị trường với lượng phát hành mới tăng vọt, thì khối bất động sản tiếp tục đối mặt với áp lực chậm trả và rủi ro đáo hạn trong những tháng cuối năm.
Chỉ trong tháng 5/2025, tổng giá trị phát hành mới đạt 66 nghìn tỷ đồng, tăng 35% so với tháng trước. Như vậy, tính chung 5 tháng đầu năm 2025, tổng lượng phát hành mới đã chạm mốc 137 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 79% so với cùng kỳ năm trước.
Nhiều áp lực nửa cuối năm
Tuy nhiên, rủi ro tín dụng – thanh toán vẫn tiềm ẩn nếu doanh nghiệp tiếp tục phát hành với hệ số nợ quá cao. "Dù phát hành tăng, song áp lực đáo hạn trong phần còn lại của năm vẫn rất lớn", một chuyên gia trong ngành đánh giá.
TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng tại BIDV cũng đánh giá, hình thức phát hành TPDN của Việt Nam hiện nay chưa đa dạng. Tại Hàn Quốc, Thái Lan hay Trung Quốc đều có các hình thức phát hành đặc thù để nhắm tới một nhóm nhà đầu tư nhất định. Ngoài ra, yêu cầu xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam vẫn còn lỏng lẻo so với các quốc gia và chưa phân nhóm. Điều này khiến nhà đầu tư chịu nhiều rủi ro hơn.
Cũng theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), con số ước tính có khoảng hơn 149,8 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn thanh toán trong năm 2025 là thách thức lớn. Trong đó phần lớn là trái phiếu bất động sản với 79.769 tỷ đồng, tương đương 53%. Áp lực này đòi hỏi doanh nghiệp phải có dòng tiền ổn định và làm mới niềm tin nhà đầu tư để tái cơ cấu hoặc trả nợ đúng hạn.
Theo tính toán được công bố mới đây của VNDirect, áp lực đáo hạn sẽ đạt đỉnh vào quí III, nhưng điểm tích cực là nhờ giá trị gốc trái phiếu đang giảm so với báo cáo hồi đầu năm, vì các doanh nghiệp đẩy mạnh mua vào trái phiếu trước hạn.
Như vậy là trong bối cảnh thị trường còn nhiều áp lực thanh toán, nhiều khả năng cuộc chơi trái phiếu sẽ phải sớm trở lại sôi động hơn trong thời gian tới, dù những điều kiện phát hành sẽ khó khăn hơn.
Trái phiếu doanh nghiệp sẽ tiếp tục là một kênh huy động vốn quan trọng, nhưng các doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng cho những thay đổi sắp tới để bảo vệ và phát triển tài chính bền vững
Đáng chú ý, trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp đã bổ sung quy định về điều kiện hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ - nhằm tăng năng lực về tài chính đối với doanh nghiệp phát hành, hạn chế những rủi ro thanh toán trái phiếu doanh nghiệp đối với cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư. Doanh nghiệp có nhu cầu huy động nguồn vốn và hoạt động minh bạch, trung thực thì có điều kiện tiếp tục phát hành trái phiếu để huy động vốn trung và dài hạn. Ngược lại, từ quy định này cũng giúp hạn chế và loại bỏ những doanh nghiệp không trung thực, lợi dụng quy định để trục lợi như đã xảy ra một số trường hợp thời gian qua.
Thêm vào đó, Bộ Tài chính, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đang lấy ý kiến dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 91/2020/TT-BTC quy định chỉ tiêu an toàn tài chính và biện pháp xử lý đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán không đáp ứng chỉ tiêu an toàn tài chính. Trong đó, dự thảo sửa đổi, bổ sung nhiều thông tin quan trọng về hệ số rủi ro thị trường đối với trái phiếu doanh nghiệp, quy định về xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu doanh nghiệp...
Như vậy, có thể thấy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang dần được giảm thiểu rủi ro thông qua nhiều quy định mới như tăng hệ số rủi ro đối với các trái phiếu có thời gian đáo hạn dài, khuyến khích xếp hạng tín nhiệm, sử dụng công nghệ để quản lý giao dịch, và phát triển các nền tảng giao dịch trực tuyến.../.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!