Căng thẳng quân sự leo thang giữa Israel và Iran đang đẩy chi phí vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz – tuyến hàng hải chiến lược của thế giới – tăng vọt, khi các chủ tàu và công ty bảo hiểm ngày càng lo ngại về rủi ro an ninh tại khu vực này.
Theo dữ liệu từ hãng phân tích hàng hải Clarksons Research do tờ Financial Times trích dẫn, giá thuê tàu chở dầu thô hạng lớn (VLCC) cho hành trình từ Vùng Vịnh đến Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi, từ 19.998 USD/ngày hôm 12/6 lên trên 47.600 USD trong tuần này, ngay sau khi Israel tiến hành không kích Iran vào cuối tuần trước.
Không chỉ chi phí thuê tàu tăng mạnh, ngành bảo hiểm hàng hải cũng phản ứng tức thì trước diễn biến căng thẳng. Phí bảo hiểm cho các tàu đi qua eo biển Hormuz đã tăng tới 60%. Với một con tàu trị giá 100 triệu USD, mức phí này đã nhảy vọt từ 125.000 USD lên 200.000 USD.
Tàu chở hàng tại khu vực vùng Vịnh, ngoài khơi thành phố cảng Bandar Abbas của Iran ngày. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Ông Marcus Baker, Giám đốc toàn cầu phụ trách bảo hiểm hàng hải và hàng hóa của tập đoàn Marsh McLennan, nhận định: "Chúng ta chưa thấy một quả tên lửa nào bắn trúng tàu ở vùng Vịnh, nhưng thị trường đang thể hiện sự lo ngại rất rõ ràng về mức độ an toàn hàng hải trong khu vực."
Theo trang Safety4Sea, phí bảo hiểm riêng cho mỗi thùng dầu vận chuyển bằng tàu VLCC từ cảng Ras Tanura (Đông Saudi Arabia) đến Ninh Ba (Đông Trung Quốc) cũng tăng chóng mặt – từ mức 0,25 USD vào ngày 12/6 lên 0,70-0,80 USD chỉ sau một ngày, theo dữ liệu từ công ty môi giới tàu biển Xclusiv Shipbrokers.
Eo biển Hormuz hiện là tuyến đường huyết mạch cho xuất khẩu dầu mỏ của Iran. Tuy nhiên, nguy cơ khu vực này bị phong tỏa vẫn hiện hữu. Mặc dù hành động đóng cửa eo biển có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho chính Tehran, các chuyên gia cảnh báo vẫn cần tính đến kịch bản này. Công ty Xclusiv Shipbrokers phân tích: "Iran không thể đóng eo biển Hormuz mà không ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu của mình. Cảng Jask ở phía Đông eo biển, được xem là tuyến xuất khẩu thay thế, hiện mới chỉ đạt công suất dưới 300.000 thùng/ngày và mới đi vào hoạt động chưa đầy một năm. Trong khi đó, phần lớn lượng dầu xuất khẩu của Iran – khoảng 1,7 đến 1,8 triệu thùng/ngày, chủ yếu sang Trung Quốc – vẫn phải đi qua cảng Kharg."
Diễn biến căng thẳng tại eo biển Hormuz tiếp tục là yếu tố gây bất ổn cho thị trường năng lượng toàn cầu, đặt ra nhiều thách thức cho cả nhà xuất khẩu lẫn các bên tham gia chuỗi cung ứng dầu thô.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!