Theo báo cáo được công bố ngày 17/6 của Bộ Thương mại Mỹ, doanh số bán lẻ trong tháng Năm đã sụt giảm mạnh hơn dự đoán, sau khi làn sóng mua hàng nhằm tránh khả năng giá tăng do thuế quan đã lắng xuống. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, mức tăng trưởng tiền lương vững chắc vẫn đang hỗ trợ chi tiêu tiêu dùng.
Cơ quan Thống kê Dân số thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết doanh số bán lẻ tháng trước đã giảm 0,9%, mức giảm lớn nhất kể từ tháng 1, sau khi giảm 0,1% trong tháng 4 theo số liệu đã điều chỉnh giảm. Đây là tháng giảm thứ hai liên tiếp, xóa đi phần lớn mức tăng đột biến do thuế quan vào tháng 3. Mức giảm trên cũng mạnh hơn mức giảm dự báo 0,7% mà các nhà kinh tế đưa ra trong cuộc khảo sát trước đó của hãng tin Reuters. So với cùng kỳ năm ngoái, doanh số tháng 5 tăng 3,3%.
Đáng chú ý, doanh thu tại các đại lý ô tô và phụ tùng đã sụt giảm mạnh 3,5%. Ông Michael Pearce, Phó giám đốc kinh tế tại Oxford Economics, nhận định rằng các thông báo về thuế quan đã có tác động rõ rệt đến thời điểm mua sắm các mặt hàng giá trị lớn, đặc biệt là ô tô, nhưng hiện vẫn có ít dấu hiệu cho thấy thuế quan đang dẫn đến sự sụt giảm chung trong chi tiêu của người tiêu dùng. Ông dự báo chi tiêu tiêu dùng sẽ chậm lại rõ rệt hơn vào nửa cuối năm, khi thuế quan bắt đầu gây áp lực lên thu nhập khả dụng thực tế. Mức thuế 25% đối với xe cơ giới và xe tải nhập khẩu đã có hiệu lực từ tháng 4.
Doanh số tháng 5 cũng bị kéo xuống khi doanh thu tại các trạm xăng giảm 2% do giá xăng rẻ hơn, trong bối cảnh chính sách thương mại bảo hộ của Nhà Trắng đã làm dấy lên lo ngại về tăng trưởng toàn cầu, từ đó kìm hãm giá dầu. Thời tiết mát mẻ bất thường cũng có khả năng đã ảnh hưởng đến doanh số.
Hoạt động chi tiêu tiêu dùng đang ngày càng có nguy cơ sụt giảm do nhiều yếu tố. Thị trường lao động đang chậm lại, hàng triệu người Mỹ đã bắt đầu phải trả lại các khoản vay sinh viên, và tài sản của các hộ gia đình đã bị bào mòn trong bối cảnh thị trường chứng khoán biến động do thuế quan. Tình hình bất ổn kinh tế có thể khiến người dân gia tăng tiết kiệm để phòng ngừa rủi ro.
Mức sụt giảm doanh số lớn nhất trong bốn tháng nói trên, kết hợp với tăng trưởng việc làm ở mức vừa phải vào tháng trước, cho thấy nhu cầu trong nước đang yếu đi. Nhận định này được củng cố thêm bởi một báo cáo khác của Fed cho thấy sản lượng chế tạo, ngoại trừ lĩnh vực lắp ráp ô tô, đã giảm 0,3% trong tháng Năm.
Ngành sản xuất, chiếm 10,2% nền kinh tế Mỹ, phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu thô nhập khẩu. Tuy nhiên, lập trường thuế quan quyết liệt và thường xuyên thay đổi của Tổng thống Donald Trump đã làm gia tăng bất ổn kinh tế, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch.
Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong cuộc họp ngày 17-18/6 được dự báo sẽ giữ nguyên lãi suất trong khoảng 4,25%-4,50%, đồng thời theo dõi chặt chẽ các tác động từ thuế nhập khẩu và căng thẳng leo thang ở Trung Đông.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!