Đề nghị Hoa Kỳ xem xét và có đánh giá công bằng
Mới đây, Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát lần thứ 19 thuế chống bán phá giá với tôm nước ấm đông lạnh từ Việt Nam, trong đó Công ty STAPIMEX bị áp thuế sơ bộ lên tới 35,29%. Đây là mức cao chưa từng có trong suốt 19 năm rà soát. Mức này cũng áp cho 22 doanh nghiệp khác.
Ông Nguyễn Hoài Nam - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho biết: "Chúng tôi chắc chắn ở đây có một sự nhầm lẫn hoặc một kết quả đưa ra chưa dựa trên đầy đủ những dữ kiện mà doanh nghiệp và công ty STAPIMEX đã cung cấp. Bởi vậy, chúng cũng đang có trao đổi với luật sư và đang chờ đợi kết quả phân tích từ luật sư và sau đó, Hiệp hội và các doanh nghiệp sẽ có bước phù hợp tiếp theo. Chúng tôi đang tính đến chuyện sẽ có báo cáo đầy đủ với ngành, với Chính phủ, với Bộ Nông nghiệp để làm sao có thêm những chia sẻ, góc nhìn, ý kiến từ phía Chính phủ với DOC (Bộ Thương mại Hoa Kỳ) đề nghị xem xét thêm đối với các dữ kiện một cách công bằng và cân đối với quan hệ thương mại".
Thủy sản Việt Nam chịu tác động từ chính sách thuế của Mỹ
Sau những tháng đầu năm tăng trưởng ấn tượng, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong tháng 5/2025 đã có dấu hiệu chững lại khi chỉ đạt hơn 850 triệu USD. Đây là mức tăng thấp nhất từ đầu năm.
Ông Nguyễn Hoài Nam - Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam chia sẻ: "Về mục tiêu xuất khẩu, chắc chắn sẽ ảnh hưởng bắt đầu từ năm nay với các điều chỉnh, mặc dù kết quả rà soát lần thứ 19 là kết quả dành cho hồi tố của năm 2023. Tuy nhiên, từ đây sẽ có tác động tiêu cực đến cả sản xuất trong nước và cả các nhà nhập khẩu sẽ điều chỉnh và sẽ giảm đáng kể năng lực và nguồn hàng mà chúng ta đưa sang Hoa Kỳ. Bởi vì nhà nhập khẩu cũng sẽ có những tính toán của họ trong việc cân đối nguồn cung.
Thứ hai, kết quả này sẽ có một tác động tiêu cực đến cộng đồng doanh nghiệp tôm khác. Cuối cùng, kết quả xuất khẩu chung của toàn ngành sẽ bị giảm đáng kể. Đó thực sự là khó khăn đối với cộng đồng doanh nghiệp tôm và với cả ngành thủy sản trong bối cảnh ngành tôm đang là ngành có giá trị xuất khẩu lớn nhất. Và thị trường Mỹ vẫn là thị trường quan trọng nhất của tôm Việt Nam".
Tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng hơn 12% và chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu
Doanh nghiệp xuất khẩu tôm chủ động thích ứng
Bộ Thương mại Hoa Kỳ cũng đã từng đưa ra mức thuế 25,76% cho công ty Fimex nhưng sau đó đã phát hiện lỗi tính toán và điều chỉnh chỉ còn 4,58%. Bởi vậy ngay lúc này, các doanh nghiệp cũng kỳ vọng sự bình tĩnh và chủ động sẽ đem đến một kết quả tích cực.
Mặc dù mức thuế chống bán phá giá 35% là mức cao nhất trong vòng 19 năm qua nhưng các doanh nghiệp không hoang mang, Họ đang bình tĩnh, thực hiện các biện pháp cần thiết để chứng minh với Bộ Thương mại Hoa Kỳ rằng Việt Nam không bán phá giá.
22 doanh nghiệp khác thuộc nhóm đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không bị kiểm tra bắt buộc. Tuy nhiên, nhóm này cũng bị áp thuế hơn 35%, thay vì mức trung bình gia quyền từ hai bị đơn bắt buộc như thông lệ.
Mặc dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng dự kiến công bố vào tháng 12 tới, tuy nhiên, thông tin này đã và đang tác động đến ngành hàng tôm của Việt Nam.
Việt Nam nằm trong top 4 nước xuất khẩu tôm đông lạnh lớn nhất vào Hoa Kỳ, với kim ngạch 691 triệu USD vào năm 2024. 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm sang các thị trường đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng trên 28%.
5 tháng đầu năm, sản lượng tôm Việt Nam đạt hơn 450.000 tấn, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy nguồn cung tôm khá dồi dào. Hiện các doanh nghiệp đang tập trung mở rộng thị trường, giúp ngành hàng phát triển bền vững hơn.
Xác định lại chiến lược thị trường cho thủy sản
Giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản 5 tháng đầu năm nay đã đạt 4,2 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ của năm ngoái. Kết quả này đã phản ánh nỗ lực vượt khó của toàn ngành trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, đặc biệt là ảnh hưởng từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.
Các doanh nghiệp đã nhanh chóng phản ứng, đẩy mạnh giao hàng sang Hoa Kỳ trong tháng 4, 5, 6 nhằm tránh rủi ro bị áp thuế cao hơn, có thể lên đến 46% sau ngày 9/7/2025 - thời điểm kết thúc giai đoạn 90 ngày áp thuế tạm thời. Tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng hơn 12% và chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Tuy nhiên, trước bất ổn từ chính sách thuế Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp thủy sản đã xác định lại chiến lược thị trường theo hướng đa dạng hóa và tăng cường chế biến sâu, đáp ứng khẩu vị, giá cả và thói quen tiêu dùng tiện lợi của người dân khu vực châu Á.
Trong khi ngành tôm đang thay đổi khá nhanh theo hướng này, khoảng 85% sản phẩm cá tra xuất khẩu là phile đông lạnh chưa đáp ứng được nhu cầu về chế biến sâu, tiện lợi cho các thị trường như Nhật, Hàn, ASEAN... Vì thế, tái cơ cấu sản phẩm theo nhu cầu từng nước, từng khu vực, gắn với xây dựng các dòng sản phẩm riêng biệt như phile không da cho Nhật Bản, cá cắt khoanh cho châu Phi, cá viên, chả cá cho ASEAN... là giải pháp trọng tâm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!