Nghị quyết số 139 của Chính phủ đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 30% điều kiện kinh doanh cũng như thời gian xử lý thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp trong năm 2025 và sẽ tiếp tục cắt giảm mạnh trong các năm tiếp theo. Đây là được xem là quyết sách rất đúng, rất trúng bởi theo số liệu thống kê của Văn phòng Chính phủ, chỉ riêng hoạt động sản xuất có tới hơn 4.300 thủ tục hành chính. Và đây chính là những nút thắt đang cản trở đáng kể hoạt động của doanh nghiệp.
Năm 2018, Nghị định 15 về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực sản xuất chế biến nông sản và thực phẩm, chuyển từ "tiền kiểm sang hậu kiểm". Theo thống kê của Viện kinh tế Trung ương khi áp dụng, Nghị định đã giúp giảm chi phí trên 7.000 tỷ đồng/năm cho doanh nghiệp trong công tác kiểm nghiệm, đẩy nhanh sản xuất.
Tuy nhiên, dự thảo sửa đổi Nghị định 15 mới đây đang được đưa ra lấy ý kiến lại có những quy định bất cập về thời hạn công bố sản phẩm, gây khó cho quá trình sản xuất... của doanh nghiệp.
Bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Trước đây, khi vừa công bố sản phẩm, anh được thực hiện sản xuất liền. Bây giờ thời gian công bố sản phẩm phải chờ duyệt mấy tháng, cứ tính mỗi lần chậm 3 tháng về thời gian, chúng ta sẽ mất đi khoảng hơn 20 tỷ USD/năm cho lượng hàng hoá lưu thông chậm sản xuất lại. Đó là thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp"..
Gỡ "điểm nghẽn" thủ tục hành chính cho doanh nghiệp tư nhân
Theo các quy định hiện hành, để triển khai một dự án đầu tư, doanh nghiệp phải đi qua nhiều bước phức tạp như xin chủ trương chấp thuận đầu tư, đánh giá tác động môi trường, thẩm định thiết kế, cấp giấy phép xây dựng và nhiều loại giấy phép con khác. Chưa kể, sự chồng chéo, xung đột giữa hệ thống các quy định của luật như Luật Đầu tư, Luật Quy hoạch, Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Bảo vệ môi trường đang tạo ra một "ma trận" thủ tục khiến nhiều doanh nghiệp bất động sản rất khó khăn khi đưa sản phẩm ra thị trường.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Lê Thành chia sẻ: "Chúng tôi mong rằng, khi doanh nghiệp vướng gì, chúng tôi nộp đơn và được giải quyết sớm đúng theo quy trình bao nhiêu ngày nó ra. Đừng để câu chuyện trên quy trình có nhưng đến ngày chúng tôi nhận bộ hồ sơ chỉnh sửa và kéo dài liên tục tháng này đến tháng khác. Hoặc hồ sơ đến ngày không trả ra hoặc hồ sơ đưa vào và sửa liên tục, chúng tôi không biết khi nào có kết quả. Đó là vấn đề vướng mắc hiện nay lớn nhất trong hoạt động sản xuất kinh doanh của chúng tôi".
Ngoài mục tiêu giảm ít nhất 30% thời gian thực hiện thủ tục hành chính, giảm các điều kiện kinh doanh, theo các chuyên gia, cũng cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thực thi chính sách, đặc biệt ở cấp cơ sở. Theo đó, cần có các cơ chế đánh giá, giám sát và xử lý nghiêm những trường hợp nhũng nhiễu, gây phiền hà cho doanh nghiệp.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh nêu ý kiến: "Kỳ vọng sắp tới đây là việc thực thi các quyết sách chiến lược này, để cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính và chấm dứt tình trạng khi triển khai thực hiện lại ban hành những điều kiện, quy định mới có tính chất là giấy phép con".
Theo số liệu thống kê mới nhất từ Văn phòng Chính phủ, tính đến ngày 20/05/2025 có khoảng 6.358 thủ tục hành chính đã tổng hợp, trong đó liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, con số thủ tục chiếm gần 70% với hơn 4.377 thủ tục hành chính. Theo tính toán, tổng số chi phí tuân thủ mà doanh nghiệp phải chi cho hàng nghìn thủ tục hành chính này lên tới hơn 120.000 tỷ đồng/năm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!