Thành lập trung tâm tài chính liên kết chặt chẽ với TTTC của Singapore, Hong Kong
Theo Tờ trình của Chính phủ, Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, thu hút đầu tư, đang dần hội tụ các yếu tố cần thiết để phát triển thị trường tài chính hiện đại, hướng đến hình thành TTTC, có khả năng liên kết với các TTTC trong khu vực và trên thế giới.
Việc xây dựng, củng cố và phát huy các lợi thế cạnh tranh để hình thành TTTC quốc tế đặt ra nhiều thách thức với Việt Nam. Tuy nhiên nếu thành công, sẽ giúp Việt Nam: (i) kết nối thị trường tài chính toàn cầu; (ii) thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, tạo ra nguồn lực đầu tư mới, thúc đẩy nguồn lực đầu tư hiện hữu; (iii) tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế; (iv) thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, bắt kịp chuẩn mực quốc tế; (v) góp phần phát triển bền vững kinh tế đất nước, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế; từ đó bảo đảm quốc phòng an ninh, nhất là trong trong lĩnh vực tài chính từ sớm, từ xa. Việc xây dựng, vận hành và phát triển TTTC quốc tế có tính cạnh tranh tại Việt Nam sẽ góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Từ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn trong nước và quốc tế thì việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT tại Việt Nam là hết sức cần thiết.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT gồm 6 Chương và 35 Điều, quy định TTTCQT là khu vực địa lý có ranh giới xác định do Chính phủ thành lập đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng, tập trung hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính và dịch vụ hỗ trợ, được áp dụng cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết này.
TTTCQT tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ phát triển hài hòa, có sự phân công chức năng rõ rệt dựa trên lợi thế từng Thành phố và vùng, đồng thời liên kết chặt chẽ với các TTTC lớn trong khu vực (như Singapore, Hong Kong…).
Cụ thể, TP Hồ Chí Minh: (i) phát triển thị trường vốn gắn với dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ, bảo hiểm, các sản phẩm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, các sản phẩm phái sinh tài chính...; (ii) phát triển hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ; (iii) phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về Fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; (iv) thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; (v) phát triển thị trường hàng hóa, xây dựng Sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh, kết nối với các thị trường hàng hóa vật chất ở trong nước và quốc tế; (vi) phát triển các dịch vụ chuỗi cung ứng khu vực, trung tâm logistic, vận tải cảng biển, gắn với Khu thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu…
TP Đà Nẵng: (i) tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các tổ chức và cá nhân không cư trú (dịch vụ tài chính offshore), các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn với Khu thương mại tự do, các khu công nghệ cao, khu kinh tế mở, khu công nghiệp…; (ii) thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như tài sản số, tiền số, thanh toán, chuyển tiền kỹ thuật số; (iii) thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ; (iv) thúc đẩy phát triển các startup cung cấp giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch, thương mại, logistics;…
Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV theo quy trình một kỳ họp.
Cần có cơ chế thông thoáng nhưng phải bảo đảm quản lý được rủi ro
Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị, về quan điểm, nguyên tắc ban hành Nghị quyết, cần bảo đảm tính hợp Hiến, thể chế hoá đúng đắn Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị. Chính sách cần đột phá, không rập khuôn; cần tận dụng lợi thế của quốc gia đi sau để chọn lựa những kinh nghiệm thành công, tránh được những thất bại, tạo thế cạnh tranh quốc tế. Cần có cơ chế quản lý nhà nước, cơ chế giám sát, kiểm tra hợp lý, một mặt thông thoáng nhưng phải bảo đảm quản lý được rủi ro, giữ vững an ninh tài chính, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi
Ủy ban Kinh tế Tài chính cũng cho rằng, vận hành TTTCQT tại Việt Nam là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao. Ủy ban Kinh tế Tài chính đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời, phân cấp cho 2 thành phố những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.
Về thẩm quyền thành lập và việc thành lập 1 TTTCQT đặt tại 2 Thành phố, Ủy ban KTTC đề nghị làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý nhà nước đối với 2 cơ sở này. Căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố (TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng), Ủy ban KTTC đề nghị tại Nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở. Bên cạnh đó, cần có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể. Nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh.
Về chính sách thuế tại TTTCQT, Ủy ban KTTC đề nghị rà soát lại tổng thể các ưu đãi về thuếđể một mặt bảo đảm tính hấp dẫn nhưng không chênh lệch quá cao, bảo đảm không vi phạm cam kết quốc tế; thủ tục hưởng ưu đãi cần đơn giản, minh bạch. Cần có cơ chế kiểm soát, hướng dẫn cụ thể việc áp dụng ưu đãi đối vớidoanh nghiệp có hiện diện thương mại vừa hoạt động tại TTTCQT, vừa có hoạt động ngoài TTTCQT, tránh lợi dụng gây thất thoát ngân sách;
Ủy ban KTTC cũng đề nghị đánh giá rõ hơn về tính hiệu quả, tính phù hợp của các ưu đãi thuế cho các thành viên trong TTTCQT với các quy định về thuế Tối thiểu toàn cầu của OECD.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!