Đợt tăng giá gạo kỷ lục tại Nhật Bản đang làm gia tăng chi phí sinh hoạt và gây áp lực lớn lên người tiêu dùng. Điều này đã buộc chính phủ Nhật Bản phải đẩy mạnh xả kho dự trữ để ổn định thị trường, đồng thời đối mặt với yêu cầu tiến hành những cải cách sâu rộng nhằm đảm bảo an ninh lương thực bền vững.
Tại một siêu thị ở thủ đô Tokyo, rất đông người tiêu dùng Nhật Bản đang xếp hàng để mua gạo giá rẻ. Đây là số gạo dự trữ vừa được chính phủ bán trực tiếp từ kho dự trữ quốc gia cho các nhà bán lẻ, với mục tiêu đưa giá mỗi túi gạo 5kg xuống còn khoảng 2.000 yen (tương đương 362.000 đồng), rẻ hơn một nửa so với giá thị trường.
Với nhiều người tiêu dùng, đây là một sự hỗ trợ thiết thực trong bối cảnh giá gạo tăng liên tục, khiến sinh hoạt hàng ngày trở nên đắt đỏ hơn.
"Đây là lương thực thiết yếu, nên tôi vẫn phải mua. Khi giá gạo tăng cao, tôi đã thử chuyển sang bánh mỳ, mỳ pasta, udon hay mỳ soba. Nhưng gạo vẫn là tốt nhất. Dĩ nhiên tôi mong giá gạo sẽ quay trở về như trước", bà Kazumi Uchida, người tiêu dùng Nhật Bản chia sẻ.
Sau khi chính phủ xả kho gạo dự trữ, giá gạo trung bình tại các siêu thị Nhật Bản đã giảm lần đầu tiên trong 3 tuần. Tuy nhiên, mức giảm là hạn chế và giá gạo hiện vẫn cao gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Giới chức Nhật Bản hiện đang cân nhắc các biện pháp bổ sung thêm nguồn cung ra thị trường.
Ông Shinjiro Koizumi - Bộ trưởng Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản cho biết: "Nếu tình trạng giá cao như hiện nay tiếp tục không được kiểm soát, các kệ hàng sẽ tràn ngập gạo nhập khẩu. Chúng tôi sẵn sàng tung thêm gạo dự trữ quốc gia để ngăn chặn điều này".
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, việc hạ giá gạo không thể chỉ dựa vào những giải pháp tình thế, mà cần có những sự thay đổi dài hạn hơn để giải quyết các vấn đề mang tính cấu trúc của ngành nông nghiệp. Các chính sách bảo hộ ngành gạo tại Nhật Bản đã dẫn tới sự thiếu cạnh tranh, trong khi lực lượng lao động nông nghiệp già hóa đang chậm thích nghi với những thay đổi của thị trường.
Ông Shunsuke Orikasa - Trưởng nhóm nghiên cứu, Viện Kinh tế Phân phối Nhật Bản cho hay: "Nhật Bản nên tập trung nhiều hơn vào thương mại hóa nông nghiệp với quy mô lớn và sản xuất hiệu quả cao. Hiện ngành nông nghiệp Nhật Bản đang có phần bị tụt lại, dẫn đến hiệu quả sản xuất thấp".
Trong bối cảnh giá gạo Nhật Bản tăng cao, nhu cầu về gạo rẻ hơn, sản xuất ở nước ngoài đã tăng mạnh, ngay cả khi chính phủ áp dụng mức thuế quan cao. Thống kê cho thấy chỉ riêng trong tháng 4, lượng gạo nhập khẩu của các doanh nghiệp tư nhân đã vượt 6.800 tấn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!