Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định 1568 Phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026-2030. Theo đó, Bộ Công Thương đặt mục tiêu 70% dân số trưởng thành tham gia mua sắm trực tuyến; doanh số bán lẻ thương mại điện tử tăng trưởng 20 - 30%/năm, chiếm 20% tổng mức bán lẻ hàng hóa quốc gia; giảm tỷ lệ website vi phạm quyền lợi người tiêu dùng xuống còn 5 - 10%.
Về nâng cao năng lực doanh nghiệp, phấn đấu 70% doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử, 100% giao dịch có hóa đơn điện tử, 80% giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt, và 60% doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử.
Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử sớm vượt mốc 25 tỉ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 9% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Tốc độ tăng trưởng này đưa Việt Nam vào top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.
Theo Metric, năm 2024, người Việt chi trung bình 873,6 tỉ đồng để mua hàng online trên 5 sàn thương mại điện tử bán lẻ đa ngành lớn nhất.
Kế hoạch cũng xác định rõ yêu cầu phát triển đồng đều giữa các vùng. Tỷ trọng giao dịch thương mại điện tử B2C ngoài Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đạt 50%; 60% xã và đơn vị hành chính tương đương có thương nhân bán hàng trực tuyến; tận dụng lợi thế từng vùng để phát triển liên kết vùng trong thương mại điện tử.
Đáng chú ý, yếu tố phát triển xanh và bền vững được đưa vào như một trụ cột với các chỉ tiêu cụ thể: giảm tỷ lệ bao bì nhựa còn tối đa 45%, nâng tỷ lệ bao bì tái chế lên 50%, ít nhất 40% doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch trong logistics thương mại điện tử và 50% doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn đóng gói xanh.
Về phát triển nguồn nhân lực, mục tiêu đặt ra là 60% cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp đào tạo ngành liên quan thương mại điện tử, và 1 triệu lượt người tham gia các khóa đào tạo kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử, bao gồm doanh nghiệp, cá nhân và cán bộ nhà nước.
Kế hoạch tổng thể cũng đề ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra. Thứ nhất, tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, bao gồm cơ chế, chính sách quản lý nhà nước và phát triển thị trường thương mại điện tử. Thứ hai, hoàn thiện hạ tầng phục vụ phát triển bền vững, bao gồm hạ tầng số, hạ tầng logistics và hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt.
Thứ ba, xây dựng các nền tảng, hệ thống cốt lõi phục vụ cả quản lý nhà nước và thị trường thương mại điện tử xanh, bền vững. Thứ tư, thúc đẩy liên kết vùng, khai thác lợi thế vùng nguyên liệu, sản xuất, logistics và nguồn nhân lực cho thương mại điện tử. Thứ năm, nâng cao năng lực ứng dụng thương mại điện tử trong cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người dân. Cuối cùng là mở rộng hợp tác quốc tế để tiếp cận các tiêu chuẩn tiên tiến, công nghệ hiện đại và thị trường quốc tế.
Liên quan tới hóa đơn điện tử, theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 1/6/2025, tất cả hộ kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế.
Theo đó, hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử bao gồm: Hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên; có hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng như: siêu thị, trung tâm thương mại, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách, giải trí, chiếu phim…
Ngoài ra, các hộ kinh doanh đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền nhưng chưa kết nối dữ liệu với cơ quan thuế hoặc sử dụng chưa đầy đủ trước năm 2024 cũng phải thực hiện chuyển đổi theo đúng quy định mới.
Các hộ kinh doanh không thực hiện chuyển đổi sang hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có thể bị xử phạt 2-4 triệu đồng nếu lập sai loại hóa đơn; 5-10 triệu đồng nếu không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!