Theo khảo sát Tankan của Ngân hàng trung ương Nhật Bản vào quý II/2025, chỉ số điều kiện việc làm giảm xuống -35 trên tất cả các ngành, mức thấp nhất trong ba thập kỷ, cho thấy tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng.
Với xu hướng dân số của Nhật Bản như hiện nay, tăng trưởng năng suất lao động dựa vào các yếu tố căn bản gần như là điều không thể. Thay vào đó, nhiều ngành phải xoay xở để thích nghi, tận dụng chính những điểm bất lợi do dân số già hóa để phát triển.
Ít ai nghĩ rằng, một ngôi trường bị bỏ hoang tại Nhật Bản có thể trở thành địa điểm du lịch, để các du khách đến trải nghiệm một ngày làm học sinh, cùng nhau dọn dẹp để học hỏi về tinh thần trách nhiệm - vốn là phẩm chất nổi bật của người dân Nhật Bản. Thế nhưng đằng sau hình thức du lịch này chính là thực trạng tỷ suất sinh thấp, già hóa dân số của Nhật Bản. Những nhà kinh doanh đã nhanh chóng nhìn ra cơ hội, tận dụng chính thách thức về dân số già để mở ra một dịch vụ mới.
Ông Takaaki Yoneji - Người sáng lập dịch vụ trải nghiệm trường học cho biết: "Mỗi năm, khoảng 400 đến 500 trường học ở Nhật Bản bị đóng cửa. Trước đây, khi có nhiều trẻ em, trường học được xây dựng ở khắp nơi, nhưng giờ đây, số lượng trẻ em ngày càng giảm và nhiều trường bị bỏ hoang. Chúng tôi đã suy nghĩ phải làm gì với những ngôi trường này và cuối cùng đã nảy ra ý tưởng".
Việc tái sử dụng ngôi trường bỏ hoang phản ánh nỗ lực thích ứng với thực trạng dân số giảm và già hóa tại Nhật Bản, nơi dân số đã giảm tới 4 triệu người trong 15 năm qua và tỷ lệ người trên 65 tuổi chiếm 30%. Các cơ sở hạ tầng như trường học ở vùng nông thôn thường bị bỏ không do thiếu học sinh. Bằng cách chuyển đổi thành điểm du lịch giáo dục, mô hình này không chỉ bảo tồn tài sản cộng đồng mà còn tạo ra cơ hội kinh tế, góp phần giảm áp lực tài chính do già hóa dân số gây ra.
Dân số già cũng gây ra tình trạng thiếu lao động tại Nhật Bản. Đối mặt với vấn đề này, nhiều công ty đang tận dụng chính lực lượng lao động lớn tuổi. Cụ bà là một tư vấn viên làm đẹp, dù đã 90 tuổi. Công ty cụ làm việc có gần 250 cố vấn làm đẹp từ 80 tuổi trở lên, bao gồm 4 người trên 100 tuổi. Những nhà kinh doanh đã nhìn ra cơ hội ở nhóm khách hàng này - những người cao tuổi nhưng vẫn tràn đầy nhiệt huyết, muốn chăm sóc bản thân, giao lưu xã hội. Và cái họ hướng đến là chủ nghĩa tiêu dùng bền vững. Việc khuyến khích người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ, tham gia vào thị trường lao động không chỉ giúp giảm áp lực kinh tế mà còn thể hiện sự thay đổi trong vai trò giới, dù khoảng cách thu nhập giữa nam và nữ vẫn là một thách thức lớn.
Bình luận (0)