Khẩn trương giải phóng mặt bằng, sớm khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Khẩn trương giải phóng mặt bằng, sớm khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Mới đây, Bộ Xây dựng đã có văn bản phản hồi kiến nghị của cử tri thành phố Hà Nội liên quan đến công tác GPMB của tuyến đường sắt tốc độ cao đoạn đi qua huyện Thường Tín. Cử tri đề nghị các cơ quan chức năng sớm cắm mốc chỉ giới, lập hồ sơ tuyến đường để địa phương chủ động trong quản lý, đầu tư phát triển theo quy hoạch.

Theo Bộ Xây dựng, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam được xây dựng dựa trên quy hoạch phát triển mạng lưới đường sắt giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050. Dự án đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 172/2024. Tiếp đó, Chính phủ ban hành Nghị quyết 106/NQ-CP ngày 23/4/2025, giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương, với mục tiêu khởi công dự án vào tháng 12/2026.

Để thúc đẩy triển khai, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia về đường sắt, do chính Thủ tướng làm Trưởng ban. Một trong những nhiệm vụ then chốt hiện nay là GPMB, vốn được xem là khâu phức tạp và ảnh hưởng lớn đến tiến độ toàn bộ dự án.

Theo kế hoạch, công tác GPMB sẽ do các địa phương có tuyến đi qua thực hiện, trong đó thành phố Hà Nội chịu trách nhiệm phần đoạn tuyến đi qua địa bàn mình. Dự kiến toàn bộ mặt bằng phải được bàn giao cho nhà thầu thi công vào tháng 12/2026.

Để hỗ trợ các địa phương, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Ban Quản lý Dự án Đường sắt – đơn vị chủ đầu tư ở bước lập dự án đầu tư – hoàn tất và bàn giao hồ sơ dự án gồm báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, bản đồ ranh giới GPMB tuyến, các nhà ga và mốc tọa độ tim tuyến cho 20/20 tỉnh, thành phố có tuyến đi qua. Đây là cơ sở để các địa phương thực hiện việc rà soát, lập phương án tái định cư, phục vụ công tác GPMB một cách đồng bộ.

Song song đó, Ban Quản lý Dự án Đường sắt cũng đã cử cán bộ tham gia Ban Chỉ đạo GPMB tại các tỉnh, thành. Nhiều địa phương đã giao nhiệm vụ cho các đơn vị đầu mối, đang tích cực thành lập ban chỉ đạo cấp tỉnh, rà soát nhu cầu tái định cư, lập kế hoạch triển khai chi tiết.

Văn phòng Chính phủ cũng vừa có Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án. Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xác định rõ trách nhiệm, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao, đặc biệt là đảm bảo điều kiện khởi công đúng thời gian đã định.

Một mốc thời gian quan trọng sắp tới là ngày 19/8/2025 – thời điểm dự kiến tổ chức lễ động thổ và khởi động một số khu tái định cư trọng điểm của dự án. Trước mắt, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương chọn một số vị trí thuận lợi như nhà ga, đoạn tuyến ít vướng mắc để tổ chức nghi thức khởi công sớm.

Đối với các tỉnh, thành có tuyến đường sắt đi qua, Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, do Bí thư Tỉnh ủy/Thành ủy trực tiếp chỉ đạo, hoàn thành trước ngày 5/7/2025. Việc triển khai công tác GPMB phải được tập trung, kiên quyết không ủy thác hoàn toàn cho cấp xã, phường, tránh nguy cơ chậm tiến độ và phát sinh khiếu kiện kéo dài.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp triển khai công tác GPMB, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu và đồng thuận với chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, từ đó tạo sự ủng hộ rộng rãi trong cộng đồng.

Với sự vào cuộc quyết liệt của Trung ương và địa phương, Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đang dần được cụ thể hóa. Việc hoàn thành đúng tiến độ GPMB không chỉ là điều kiện cần thiết để dự án sớm khởi công mà còn là động lực phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương trên trục tuyến đi qua.