Indonesia - 'Vương quốc' dừa của thế giới

(Ảnh minh họa: Mielphotos2008/Getty Images)

Với Indonesia, dừa không chỉ là một nông sản, nó là nguồn sống của hơn 6,6 triệu nông dân Indonesia.

Tại Indonesia, dừa không đơn thuần chỉ là một loại trái cây nhiệt đới – nó là biểu tượng của cuộc sống, là linh hồn trong từng bữa ăn và là một phần không thể thiếu trong văn hóa bản địa. Trên khắp 17.000 hòn đảo trải dài của quốc gia này, từ miền quê xa xôi cho đến các khu đô thị sầm uất, hình ảnh cây dừa luôn hiện diện như một phần gắn bó với đời sống người dân.

Trong ẩm thực Indonesia, dừa đóng vai trò chủ đạo và không gì có thể thay thế. Nước cốt dừa là "linh hồn" của nhiều món ăn truyền thống, mang lại độ béo ngậy, mùi thơm đặc trưng và sự gắn kết các hương vị. Món nasi uduk – cơm được nấu bằng nước dừa và lá dứa – là món ăn sáng quen thuộc của người Jakarta. Mỗi hạt cơm mềm thơm, ngấm đẫm vị dừa, được ăn kèm với trứng, đậu nành chiên và sambal – một loại tương ớt đặc trưng – tạo nên bữa sáng đủ đầy cả về dinh dưỡng lẫn hương vị.

Một món ăn khác không thể thiếu dừa là gudeg, đặc sản của Yogyakarta. Món mít non hầm hàng giờ trong nước dừa cùng với đường thốt nốt, lá teak và gia vị, tạo nên hương vị ngọt mặn hài hòa. Không chỉ làm dịu vị cay, nước dừa còn giúp làm mềm nguyên liệu, giữ được màu sắc đẹp mắt và nâng tầm hương vị.

Ngay cả món ăn đường phố như otak-otak – chả cá nướng bọc lá chuối – cũng sử dụng nước cốt dừa để làm tăng độ béo, kết dính và mùi thơm đặc trưng. Còn trong các món tráng miệng, dừa hiện diện với nhiều hình thức: kem dừa, bánh dừa nướng, chè dừa... Cơm dừa nạo, nước dừa, dầu dừa, đến cả vỏ dừa đều được tận dụng tối đa – đúng với tinh thần không lãng phí, trân trọng thiên nhiên của người Indonesia.

Từ món ngọt đến món mặn, dừa đều có thể "biến hình" đa dạng. Kem dừa đánh bông, bánh quy dùng sữa dừa, hay dừa nướng giòn là những biến tấu hấp dẫn cho món tráng miệng. Trong khi đó, nước cốt dừa có thể được dùng cho các món cà ri rau củ, súp cà chua kem, hay thậm chí sốt mì kiểu châu Á. Không thể quên món tôm chiên dừa giòn rụm, hòa quyện giữa vị béo, thơm và ngọt nhẹ.

Nếu bạn muốn thưởng thức dừa một cách nguyên bản, một ly nước dừa tươi mát chính là lựa chọn hoàn hảo. Giàu khoáng chất và chất điện giải tự nhiên, nước dừa là thức uống lý tưởng giúp bạn bổ sung năng lượng và làm dịu cơn khát trong những ngày nắng nóng.

Tại đây, mọi bộ phận của cây dừa đều có giá trị. Dầu dừa, nước cốt dừa, cơm dừa khô, dừa sấy... là những sản phẩm xuất khẩu quen thuộc. Ngoài ra, các sản phẩm có giá trị cao như dầu dừa tinh khiết (VCO) hay bột dừa đang ngày càng được thị trường quốc tế ưa chuộng.

Vỏ dừa sau thu hoạch không bị lãng phí. Chúng được chế biến thành than hoạt tính, sợi xơ dừa, mùn xơ dừa, dùng trong nông nghiệp, công nghiệp và thậm chí cả ngành nội thất – từ thảm chùi chân đến đệm ghế ô tô. Vỏ cứng được làm thành đồ mỹ nghệ, còn nước dừa – loại thức uống phổ biến tại châu Á – được chế biến thành giấm dừa, nước giải khát hay gia vị.

Không chỉ là mặt hàng xuất khẩu, dừa còn đóng vai trò trung tâm trong ẩm thực truyền thống Indonesia. Món nasi uduk – cơm nấu nước dừa thơm lừng, hay gudeg – món mít non hầm nước cốt dừa ngọt ngậy, là đặc sản quen thuộc ở Java. Hay món otak-otak – chả cá nướng gói lá chuối – cũng dùng nước cốt dừa để tạo nên hương vị đặc trưng khó cưỡng.

Sự đa dạng trong cách sử dụng, từ ẩm thực, mỹ phẩm đến công nghiệp nhẹ, đã giúp dừa vươn lên trở thành một trong những nông sản chiến lược của Indonesia. Với nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng cao đối với các sản phẩm từ dừa – đặc biệt là thực phẩm lành mạnh, Indonesia đang nắm trong tay cơ hội vàng để mở rộng thị trường và nâng cao vị thế nông nghiệp bền vững.

Từ những mảnh đất nhỏ của nông dân Java đến bàn ăn sang trọng ở châu Âu, dừa Indonesia đang từng bước chinh phục thế giới. Và có lẽ, mỗi lần bạn nhấp một ngụm nước dừa hay thưởng thức món ăn đậm vị cốt dừa, đâu đó là hương vị của vùng nhiệt đới.