
Huawei gặp khó tại Hoa Kỳ. Ảnh: Bloomberg
Một thẩm phán Mỹ hôm 1/7 đã bác bỏ yêu cầu của Huawei Technologies nhằm bác bỏ phần lớn bản cáo trạng liên bang cáo buộc công ty viễn thông Trung Quốc này cố gắng đánh cắp bí mật công nghệ từ các đối thủ cạnh tranh của Hoa Kỳ và lừa dối các ngân hàng về hoạt động của mình tại Iran.
Trong phán quyết dài 52 trang, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Ann Donnelly tại Brooklyn đã phát hiện đủ cáo buộc trong bản cáo trạng gồm 16 tội danh rằng Huawei đã tham gia vào hoạt động tống tiền để mở rộng thương hiệu, đánh cắp bí mật thương mại từ sáu công ty và gian lận ngân hàng.
Các cáo buộc liên quan đến Iran xuất phát từ việc Huawei bị cáo buộc kiểm soát Skycom, một công ty Hong Kong đã tiến hành kinh doanh tại Iran. Thẩm phán Donnelly cho biết các công tố viên đã cáo buộc đầy đủ rằng Skycom "hoạt động như công ty con của Huawei tại Iran và cuối cùng sẽ được hưởng lợi, theo cách gián tiếp," từ hơn 100 triệu USD chuyển tiền thông qua hệ thống tài chính Hoa Kỳ.
Huawei đã không nhận tội và đã tìm cách bác bỏ 13 trong số 16 tội danh, tự mô tả mình là "một mục tiêu truy tố đang tìm kiếm một tội phạm." Phiên tòa được lên lịch vào ngày 4/5/2026, và có thể kéo dài vài tháng.
Vụ án hình sự này bắt đầu vào năm 2018 trong thời kỳ chính quyền của Tổng thống Donald Trump, trùng với việc Bộ Tư pháp triển khai Sáng kiến Trung Quốc nhằm giải quyết cáo buộc về việc Bắc Kinh đánh cắp sở hữu trí tuệ.
Cuộc ‘trấn áp chưa từng có’ đối với Huawei
Theo tờ Nikkei nhận định, Chính phủ Hoa Kỳ hạn chế bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu, sử dụng chip AI của Huawei nếu không có giấy phép. Đây là một cuộc ‘trấn áp chưa từng có’ đối với công ty công nghệ Trung Quốc.
Hôm 13/5, Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ ban hành các hướng dẫn mới về chip cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Trong số này có một "cảnh báo" cho ngành công nghệ về việc sử dụng chip tiên tiến từ Trung Quốc - cụ thể là chip Ascend 910B, 910C, 910D của Huawei - mà không có giấy phép là vi phạm các quy tắc kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ.
Giải thích về động thái này, BIS cho biết việc phát triển và sản xuất chip Ascend "có khả năng" vi phạm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ. Do đó, bất kỳ cá nhân hoặc công ty nào trong hoặc ngoài Hoa Kỳ sử dụng chúng mà không có sự cho phép của BIS cũng sẽ vi phạm các quy tắc liên quan và có thể phải đối mặt với "các hình phạt hình sự và hành chính đáng kể và bao gồm bỏ tù, phạt tiền, mất đặc quyền xuất khẩu hoặc các hạn chế khác”.
BIS sẽ không tiến hành xử lý đối với các bên mua chip Ascend chỉ nhằm mục đích phân tích kỹ thuật hoặc đánh giá năng lực kỹ thuật của chip.
Chip AI Ascend dùng trong đào tạo và suy luận đang trở nên phổ biến ở Trung Quốc, đặc biệt khi nhà phát triển chip AI hàng đầu Nvidia bị kiểm soát xuất khẩu chặt hơn khiến việc phục vụ khách hàng đại lục trở nên khó khăn hơn. Chính phủ Trung Quốc cũng đang khuyến nghị các công ty địa phương ứng dụng nhiều giải pháp nội địa hơn. Các doanh nghiệp công nghệ trong nước như iFlytek và SenseTime là những người dùng trung thành của Huawei.
CEO Nvidia Jensen Huang hơn một lần mô tả Huawei là một đối thủ cạnh tranh đáng gờm.
Cuộc trấn áp mới nhất đối với Huawei diễn ra chỉ một ngày sau khi Washington và Bắc Kinh công bố thỏa thuận tạm thời cắt giảm thuế quan trong 90 ngày, vốn được xem là bước ngoặt lớn trong căng thẳng thương mại giữa hai bên.
Theo Jonah Cheng, Giám đốc đầu tư của Công ty cổ phần tư nhân J&J Investment, quy định mới nhất của Hoa Kỳ sẽ có tác động hạn chế đến ngành công nghiệp bán dẫn vì chip Ascend đang khan hàng. "Chip Ascend thậm chí không đủ cho Huawei dùng riêng, chứ đừng nói đến việc cung cấp nó ở nước ngoài", ông Cheng, người đã theo dõi ngành công nghiệp chip trong nhiều thập kỷ trả lời trên Nikkei. Ông cho rằng, tác động của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu tháng 1 - hạn chế các nhà sản xuất chip và các nhà đóng gói chip cung ứng cho khách hàng Trung Quốc - còn lớn hơn nhiều.
Trong khi đó, cũng trong ngày 13/5, BIS ban hành ba hướng dẫn mới về kiểm soát xuất khẩu chip sau khi chính thức hủy bỏ quy định hạn chế xuất khẩu chip AI thời cựu Tổng thống Joe Biden. Quy tắc này phân loại các quốc gia thành 3 cấp và áp đặt các giới hạn đối với cấp 2 và 3. Theo đó, ngay cả các đồng minh như Mexico cũng sẽ phải đối mặt với những hạn chế về số lượng chip AI tiên tiến có thể nhập khẩu từ Hoa Kỳ. BIS cho biết sẽ ban hành một quy tắc thay thế "trong tương lai".
Việc hủy bỏ quy tắc cũ đánh dấu thắng lợi lớn cho các nhà sản xuất chip Hoa Kỳ, đặc biệt là Nvidia. CEO Huang đã vận động hành lang để nới lỏng các các quy tắc kiểm soát xuất khẩu chip, lập luận rằng Hoa Kỳ đang bỏ lỡ cơ hội khi Washington và Bắc Kinh chạy đua để thống trị kỷ nguyên AI. "Nếu chúng ta không phục vụ một thị trường cụ thể, rời bỏ hoàn toàn một thị trường, không bất ngờ nếu ai đó sẽ nhảy vào”, ông Huang trình bày trước khán giả tại Hội nghị Milken ở Los Angeles hồi tháng 5. Ông cho biết các công ty như Huawei, "một trong những doanh nghiệp công nghệ đáng gờm nhất trên thế giới", sẽ bước vào các thị trường mà Nvidia vắng mặt, "như họ đã làm như vậy ở Trung Quốc"./.
Bình luận (0)