Sử dụng bằng Tiến sĩ giả để đi lừa đảo
Việc "làm hộ" có thể hiểu theo nghĩa tích cực là "giúp đỡ" nhưng có những việc chẳng thể có ai làm giúp ai được, như việc chúng ta không thể nhờ người khác ăn hộ để mình thấy no. Việc học cũng thế. Kết quả của việc học hộ - thi hộ chắc chắn sẽ là những cái đầu rỗng tuếch. Biết rằng đây là hành vi gian dối và kết quả sẽ là cái đầu rỗng nhưng tại sao vẫn có người sử dụng dịch vụ này?
Có lẽ có 2 lý do chính, một là việc học hành gian dối có thể mang lại những kết quả trót lọt trong thực tế và hai là việc tìm kiếm các dịch vụ này không quá khó. Minh chứng dễ thấy nhất của việc "có thể có kết quả trót lọt" là câu chuyện đã làm xôn xao dư luận cách đây khoảng 2 tuần. Đó là chuyện tại trường Cao đẳng Công Thương Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh khi nhà trường đã phát hiện một giảng viên đang thử việc ở vị trí Trưởng khoa Công nghệ thông tin đã sử dụng bằng Tiến sĩ giả.
Được biết, đầu tháng 9, đối tượng lừa đảo này được nhận thử việc ở vị trí Trưởng khoa Công nghệ thông tin. Trong hồ sơ, đối tượng đã cung cấp cho trường 1 bằng Tiến sĩ, 1 bằng ngành khoa học máy tính và 1 bằng Thạc sĩ chuyên ngành Tin học đều được cấp bởi Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh. Sự việc chỉ vỡ lở khi nhà trường mang bản công chứng bằng tiến sĩ đi xác minh và phát hiện các dữ liệu đều là giả mạo.
Theo thông tin điều tra, đối tượng lừa đảo cũng từng được một trường đại học khác tại TP Hồ Chí Minh nhận vào làm việc với tấm bằng giả. Dù đều bị phát hiện và phải nghỉ việc nhưng câu chuyện cũng cho thấy vẫn còn những kẽ hở để bằng cấp giả có thể có đất sống.
Tràn lan dịch vụ học hộ - thi hộ
Việc học hộ - thi hộ dễ dàng thực hiện bởi chỉ với thao tác tìm kiếm đơn giản. Nhóm phóng viên Chuyển động 24h đã tìm thấy cả loạt trang mạng cung cấp dịch vụ này. Trong mỗi trang mạng ấy, việc học hộ - thi hộ được trao đổi công khai chẳng khác nào mớ rau ngoài chợ. Giá cả có nhiều mức tương ứng với các dịch vụ khác nhau và rất dễ để liên lạc với người cung cấp dịch vụ.
Người cung cấp dịch vụ học hộ có nhắc tới cả việc đi thi hộ. So với việc chỉ ngồi học trong lớp, các kỳ thi luôn là lúc kiến thức được đong đếm với kỷ luật siết chặt hơn rất nhiều. Vào vai người có nhu cầu, theo lời giới thiệu, phóng viên Chuyển động 24h cũng chẳng gặp khó gì để trực tiếp trò chuyện với người nhận sẽ đi thi hộ mình.
Lại có thêm nhiều điều có thể nói ở đây, đặc biệt là chuyện kỷ luật phòng thi và làm thẻ sinh viên giả. Câu hỏi đặt ra là một dịch vụ hoạt động liên tục, công khai như vậy chẳng lẽ các thầy cô giáo lại không biết? Câu trả lời là làm sao mà qua mắt được các giáo viên bởi họ đang sống trong môi trường giáo dục đó hàng ngày và cũng từng là sinh viên.
Giải pháp ngăn chặn học hộ - thi hộ
Thuê người học hộ, thi hộ vì bận việc cá nhân, làm thêm hay đôi khi đơn giản chỉ vì không còn muốn đi học. Dù là bất cứ lý do gì, hiện trạng này đang âm thầm gây ra những hậu quả không hề nhỏ với các bạn sinh viên, dễ nhận thấy nhất chính là những hình thức xử phạt đã được quy định rõ tại Quy chế đào tạo trình độ Đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhưng không dừng lại ở đó, hiện trạng này còn hình thành một thói quen xấu, thói quen không trung thực trong tư tưởng của nhiều bạn sinh viên.
Theo PGS.TS Phạm Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm Hợp tác, Đào tạo và Bồi dưỡng Đại học Giáo dục: "Xét về mặt giáo dục, đây là hành vi vi phạm vô cùng nghiêm trọng vì theo quy định của Bộ, sinh viên phải đảm bảo 80% số tiết trên lớp. Việc này một mặt ảnh hưởng đến chất lượng học tập của các bạn sinh viên, mặt khác, các bạn sẽ phải trả giá rất đắt là phải học lại, thậm chí là buộc cho thôi học. Đây là một hành vi gian dối, điều này có thể đi theo các bạn cả khi các bạn trưởng thành và cầm tấm bằng đại học đi làm, rất nguy hiểm cho nghề nghiệp và tương lai".
Để thuận tiện cho công tác minh bạch hóa quá trình giáo dục, nhiều trường đại học đã triển khai chuyển đổi số, quản lý chất lượng đào tạo qua những sự hỗ trợ từ công nghệ và thẻ sinh viên gắn chip như Đại học Văn hóa Hà Nội, hệ thống quản lý sinh viên thông qua website và app điện thoại với 115 trường thông tin được khai báo từ năm nhất, cập nhật theo sự vụ đã giúp quá trình đánh giá chất lượng đào tạo minh bạch hơn.
Ông Hoàng Trung Thanh - Trưởng phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng giáo dục, Đại học Văn hóa Hà Nội - cho biết: "Việc hạn chế hiện trạng này theo tôi cần làm việc một cách đồng bộ, bên cạnh đó cũng cần ngăn chặn từ gốc, từ những thầy cô giảng dạy phân loại sinh viên để nắm rõ hơn".
Còn theo PGS.TS Phạm Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm Hợp tác, Đào tạo và Bồi dưỡng Đại học Giáo dục: "Trong quá trình giảng dạy, chúng ta có thể tăng tính tương tác giữa giảng viên và sinh viên, để từ đó giảng viên cũng dễ dàng".
Hậu quả sử dụng dịch vụ học hộ - thi hộ
Cái kim trong bọc lâu ngày cũng sẽ chui ra nhưng cũng cần nhớ trước khi cái kim chui ra, nó sẽ đâm thủng cái bọc. Chẳng cần đến khi bị phát hiện và phải chịu trách nhiệm về sự lừa dối của mình, những người sử dụng dịch vụ học hộ - thi hộ cũng có thể là con mồi cho một vụ lừa đảo khác.
Một trong những người khó nói nhất chính là nạn nhân của những dịch vụ chui bởi ngay từ ban đầu chính họ cũng đã định chơi không đẹp. Khi họ đã lên tiếng đó là khi mất mát đã đủ lớn.
Mong muốn có 1 tấm bằng IELTS nhưng lại đi tắt, bỏ qua thời gian và công sức ôn luyện, một người đàn ông này đã quyết định dùng dịch vụ thi hộ. Anh đã chuyển khoản liên tiếp với yêu cầu để hoàn thiện hồ sơ. Chỉ đến khi số tiền lên tới 72 triệu đồng mà vẫn chưa nhận được chứng chỉ IELTS như mong muốn, anh mới dần phát hiện mình đã bị lừa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!