EU yêu cầu minh bạch các hệ thống trí tuệ nhân tạo

Ban Thời sự

23/07/2025 09:10 GMT+7

bangdatally.xyz - Đạo luật Trí tuệ nhân tạo (AI) của Liên minh châu Âu là khuôn khổ pháp lý toàn diện đầu tiên trên thế giới nhằm điều chỉnh việc phát triển và sử dụng trí tuệ nhân tạo AI.

Dùng A.I. tạo hình ảnh giả mạo về vụ lật tàu

Bức ảnh ba cha con đang khóc, phía sau là con tàu khiến nhiều người liên tưởng đến vụ tai nạn thương tâm vừa xảy ra ở Hạ Long, Quảng Ninh. Nhưng bức ảnh này không phải là thật. Người ta đã dùng trí tuệ nhân tạo A.I để làm ra, gây hiểu lầm cho người xem. Không những tạo hình ảnh, nhiều tài khoản mạng xã hội còn thêu dệt thêm những chi tiết cho câu chuyện tăng phần bi thương.

Một tài khoản mạng xã hội đã đăng những bức ảnh người đàn ông và hai đứa trẻ trong trạng thái hoảng loạn trên biển khơi giữa cơn mưa. Một câu chuyện được thêu dệt với lời thoại như thật về việc gia đình họ nói chuyện với nhau trước chuyến đi, cảnh người vợ chết lặng ở cửa bệnh viện khi nhận thi thể người thân. Hàng chục ngàn người đã chia sẻ, kèm theo rất nhiều bình luận có thương tiếc, có chỉ trích việc không đảm bảo an toàn và cả phẫn nộ. Chỉ rất ít người bình luận đây không phải là hình thật mà do trí tuệ nhân tạo.

Những ngày qua, đã xuất hiện nhiều hình ảnh, một số ít khi đăng ảnh có chú thích rất nhỏ là hình ảnh minh họa. Còn lại, các hình ảnh đăng tải, chia sẻ như là hình ảnh thật về các nạn nhân. Đây là một cách lợi dụng bi kịch, biến đau thương của người khác thành công vụ để "câu view", thu hút sự chú ý, tăng lượt tương tác cho trang cá nhân của mình.

EU yêu cầu minh bạch các hệ thống trí tuệ nhân tạo

Đạo luật Trí tuệ nhân tạo (AI) của Liên minh châu Âu là khuôn khổ pháp lý toàn diện đầu tiên trên thế giới nhằm điều chỉnh việc phát triển và sử dụng trí tuệ nhân tạo AI. Về tính minh bạch, đạo luật này có một số quy định rõ ràng và bắt buộc, nhằm đảm bảo người dùng và các bên liên quan hiểu rõ về cách hệ thống AI hoạt động và đưa ra quyết định.

Đạo luật Trí tuệ nhân tạo của Liên minh châu Âu yêu cầu các nhà phát triển AI gắn nhãn cho nội dung do AI tạo ra để người dùng có thể phân biệt với sản phẩm của con người. Khi làm việc với hệ thống AI, người dùng cuối có quyền được thông báo trước là họ đang làm việc với AI, cách hệ thống AI đưa ra quyết định và giới hạn của hệ thống. Trách nhiệm thông báo chính là các nhà cung cấp và cả những cá nhân, đơn vị sử dụng AI.

Ông Thierry Breton - Cựu Ủy viên châu Âu về Thị trường nội khối cho biết: "Chúng tôi đã thống nhất về cách tiếp cận hai cấp với các yêu cầu minh bạch cho các mô hình AI mục đích chung và yêu cầu chặt chẽ hơn với mô hình AI mạnh hoặc rất mạnh trên toàn thị trường chung châu Âu".

Các nhà phát triển cùng những đơn vị sử dụng AI còn phải công bố thông tin chi tiết về thiết kế, dữ liệu huấn luyện, phương pháp kiểm nghiệm và biện pháp giảm thiểu rủi ro với cơ quan giám sát. Đây là cơ sở để điều tra nguồn gốc dữ liệu và nguyên nhân nếu hệ thống AI đưa ra quyết định sai hoặc gây hại, từ đó xác định ai chịu trách nhiệm.

Tây Ban Nha là một trong những quốc gia châu Âu tiên phong áp đặt quy định buộc dán nhãn nội dung tạo bởi AI. Không tuân thủ có thể dẫn đến mức phạt 35 triệu Eurro hoặc 7% doanh thu toàn cầu.

Ông Dragos Tudorache - Cựu Nghị sỹ châu Âu chia sẻ: "Chúng tôi cần tăng cường tối đa khả năng bảo vệ mà chúng tôi cho là cấp thiết để đảm bảo công dân và xã hội châu Âu tin tưởng vào công nghệ này. Họ có thể tin tưởng vào ứng dụng công nghệ AI trong cuộc sống không gây tổn hại đến lợi ích con người".

Ông Thierry Coulhon - Cựu Cố vấn Tổng thống Pháp về Giáo dục Đại học và Nghiên cứu nêu ý kiến: "Chúng ta có mọi thứ cần thiết để phát triển AI phù hợp với các giá trị của châu Âu. Hiện tại, cần phải đạt được sự cân bằng rất mong manh giữa việc bảo vệ công dân và việc quản lý không quá chặt chẽ vì phải đổi mới".

Minh bạch không chỉ là yêu cầu đạo đức hay pháp lý trong Đạo luật AI của Liên minh châu Âu. Đây cũng là nền tảng giúp AI phát triển một cách có trách nhiệm, bền vững và phục vụ con người. Điều này sẽ làm cho AI trở nên hiểu được, tin tưởng được và kiểm soát được, ba yếu tố then chốt cho sự chấp nhận lâu dài trong xã hội.

Việc tạo thêm sức hút cho nội dung trên nền tảng mạng xã hội, việc phát huy các lợi thế từ trí tuệ nhân tạo là điều đáng để chúng ta học hỏi. Tuy nhiên, người tạo ra nó cần xem xét kĩ những góc nhìn liên quan đến đạo đức và pháp luật. Việc sống dựa nào nỗi đau, mất mát của người khác là điều không thể chấp nhận được. Những hình ảnh được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo cần phải được điều khiển bằng chính bộ óc và trái tim của chúng ta. Và người tạo nội dung và người phát tán đều phải chịu toàn bộ trách nhiệm trước pháp luật.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.