Đặc biệt tại Đức - nền kinh tế lớn nhất khu vực, tình trạng thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng trong các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, cơ khí, công nghệ kỹ thuật và dịch vụ lưu trú. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nổi lên như đối tác chiến lược hàng đầu của Đức trong các chương trình hợp tác đào tạo nghề.
Khủng hoảng nhân lực và bài toán dân số già
Theo báo cáo của Cơ quan Lao động Liên bang Đức (BA), năm 2023, nước này thiếu khoảng 400.000 lao động có tay nghề mỗi năm, trong đó riêng ngành điều dưỡng cần bổ sung trên 80.000 nhân sự. Sự già hóa dân số khiến lực lượng lao động bản địa ngày càng thu hẹp. Ước tính, đến năm 2035, Đức sẽ thiếu hơn 7 triệu người trong độ tuổi lao động nếu không có giải pháp từ nguồn nhập cư.
Điều này buộc chính phủ Đức phải chuyển hướng từ "thụ động tiếp nhận" sang chủ động tìm kiếm và hợp tác quốc tế, trong đó Việt Nam được xem là một trong những đối tác đáng tin cậy và ưu tiên hàng đầu.
Vì sao Việt Nam trở thành "đối tác vàng" của Đức?
Lý do đầu tiên đến từ cơ cấu dân số trẻ của Việt Nam. Hiện nay, hơn 50% dân số Việt Nam dưới 35 tuổi và mỗi năm có hàng trăm nghìn học sinh tốt nghiệp THPT – một nguồn lực dồi dào để đào tạo nghề.
Thứ hai, người Việt tại Đức có lịch sử nhập cư tích cực, với hơn 200.000 người sinh sống và làm việc, được đánh giá là cộng đồng hòa nhập tốt, cần cù và ít vi phạm pháp luật (theo Bộ Nội vụ Liên bang Đức).
Quan trọng hơn, từ năm 2015, Việt Nam và Đức đã ký kết nhiều thỏa thuận song phương về đào tạo nghề, nổi bật là Chương trình hợp tác về điều dưỡng (GIZ, Bộ Lao động Việt Nam) và gần đây nhất là Luật Nhập cư lao động có tay nghề của Đức (2020) tạo điều kiện mở rộng hợp tác với các nước như Việt Nam.
Đức chủ động "trải thảm đỏ" cho lao động nước ngoài
Không còn chờ lao động tìm đến, chính phủ Đức đã đơn giản hóa đáng kể các thủ tục visa, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ, đồng thời công nhận bằng cấp và kinh nghiệm làm việc quốc tế. Những nỗ lực này nhằm cạnh tranh trong cuộc đua toàn cầu về nhân lực chất lượng cao.
Đặc biệt, các chương trình như Ausbildung (đào tạo kép) đang thu hút hàng nghìn học viên Việt Nam mỗi năm với lợi ích hấp dẫn: miễn học phí, thực tập hưởng lương 900-1.300 euro/tháng, cơ hội việc làm và định cư sau tốt nghiệp.
Việt Nam cần làm gì để nắm bắt cơ hội này?
Mặc dù tiềm năng lớn, nhưng con đường không hoàn toàn trải hoa hồng. Rào cản ngôn ngữ và sự thiếu chuẩn hóa trong đào tạo, tư vấn du học nghề vẫn là thách thức lớn.
Để tận dụng cơ hội trở thành "trung tâm cung ứng nhân lực tay nghề cao cho Đức", Việt Nam cần:
Tăng cường chất lượng đào tạo tiếng Đức, theo chuẩn khung CEFR, kết hợp lồng ghép kỹ năng nghề và văn hóa Đức ngay từ giai đoạn đầu. Thiết lập một hành lang pháp lý thông thoáng, rõ ràng và minh bạch để đảm bảo chất lượng lộ trình du học cho người học. Các đơn vị tư vấn du học nghề cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện: giấy phép hoạt động, đội ngũ nhân sự có chuyên môn, cơ sở vật chất đạt chuẩn và quy trình hỗ trợ rõ ràng, minh bạch. Thiết lập quy chuẩn đào tạo nghề quốc tế, đảm bảo học viên không chỉ đủ điều kiện đi mà còn đủ năng lực học và làm việc tại Đức dài hạn. Tăng cường định hướng nghề nghiệp từ cấp THPT, giúp học sinh hiểu rõ đặc thù công việc để có quyết định phù hợp, thay vì chạy theo trào lưu.
Giữa bối cảnh châu Âu khan hiếm lao động, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử để trở thành "cầu nối" nhân lực chất lượng cao với Đức – nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới. Tuy nhiên, cơ hội chỉ thật sự thành công khi cả hệ thống cùng vào cuộc, từ nhà nước, doanh nghiệp, đến từng học viên và gia đình, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, dài hạn và bền vững.
Bình luận (0)