Nghi lễ mở đầu cho Tết Ramưwan chính là tảo mộ, rước tổ tiên về ăn Tết với gia đình. Nhiều sắc màu văn hóa đã hội tụ trong dịp này. Chẳng hạn như những hòn đá tại nơi an nghỉ của người Chăm. Cứ vào dịp Ramưwan , những hòn đá trên ngôi mộ lại gởi gắm nhiều thông điệp về nguồn cội, về sự gắn kết cộng đồng làng Chăm.
Ngay khi Mặt trời ló dạng, nhiều người, dẫu ở xa cũng đã có mặt ở nghĩa trang cổ xưa nhất của người Chăm theo Hồi giáo Bà ni ở tỉnh Ninh Thuận để đến bên những hòn đá trầm mặc qua mưa nắng.
Dọn cỏ quanh những hòn đá, để mọi thứ đều tinh tươm, sửa soạn lễ vật, không thể thiếu trầu cau. Và giờ là lúc bắt đầu một nghi lễ quan trọng: mời tổ tiên về nhà để ăn Tết Ramưwan.
Với bất cứ ai lần đầu chứng kiến thì không gian này chất chứa nhiều điều bí ẩn, những bí ẩn đến từ những hòn đá tại nơi an nghỉ của người Chăm Bà ni.
Mỗi người nằm xuống được đánh dấu bởi hai hòn đá… Cứ thế, nghĩa trang của người Chăm theo Hồi giáo Bà ni và Islam là nơi của những hòn đá xếp dài nhuộm màu thời gian và luôn là sự nhắc nhớ về nguồn cội.
Những hòn đá không được khắc tên. Qua năm tháng, đời sau không thể biết danh tính người bên dưới hòn đá. Nhưng một điều chắc chắn, đó là tổ tiên và cả làng đều tưởng nhớ. Cũng vì vậy, nghi lễ rước tổ tiên về ăn Tết Ramưwan được thực hiện không phải một, hai gia đình đơn lẻ mà cả dòng họ.
Nhiều người Chăm, dẫu ở xa, nhưng cứ đến dịp Ramưwan lại quay về làng, để đến bên những hòn đá tại nơi an nghỉ của các dòng tộc. Đó là sự trở về nguồn cội… Và những hòn đá lặng lẽ, ẩn chứa nhiều bí ẩn, cứ thế gắn kết người làng Chăm, bất kể khoảng cách không gian và thời gian.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!