Tháng 3 là mùa hoa bưởi nở rộ, ngào ngạt, thu hút rất nhiều ong bướm từ khắp nơi về lấy mật, trợ giúp việc thụ phấn cho hoa. Tuy nhiên, để đạt năng suất quả cao, các gia đình trồng bưởi Diễn ở phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm phải tất bật tiến hành thụ phấn cho cây.
Khi thời tiết nắng đẹp, việc thụ phấn cho cây bưởi dễ đậu quả. (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
Việc thụ phấn sẽ được lặp đi lặp lại nhiều lần để đảm bảo không bỏ sót, bưởi đậu quả nhiều hơn. (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
Với tổng là 2.000 gốc bưởi, gia đình bà Phùng Thị Mát phải thuê 12 người làm việc liên tục trong 8 tiếng. "Hoa bưởi là loài hoa lưỡng tính nên tự thụ phấn, thế nhưng bưởi chỉ đậu quả khoảng 30%. Tuy nhiên để đạt năng suất quả cao, nhiều năm gần đây, người trồng phải chủ động thụ phấn cho hoa thì tỉ lệ đậu quả lên tới 80%. Công việc này phải được làm vào những ngày nắng ráo vì ngày mưa, hoa sẽ bị thối còn trời gió mạnh phấn hoa sẽ không dính được vào đầu nhụy", bà Mát nói.
Chị Mát chia sẻ: "Hoa bưởi nở rộ thường kéo dài từ 15-20 ngày, nếu không thụ phấn kịp thời đúng vào dịp thời tiết đẹp thì khả năng "se duyên" khó thành công". (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
Hoa được chọn phải đều, cánh mịn, khi chấm thử vào lòng bàn tay phấn hoa màu vàng sẽ rời ra. (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
Việc thụ phấn đòi hỏi sự tỉ mỉ và mất thời gian khá nhiều. Cách thụ phấn bằng tay cho hoa bưởi là dựa trên nguyên tắc thụ phấn chéo, tức là nhị của hoa này sẽ kết hợp với nhụy của hoa khác, không bắt buộc là trên cùng một bông.
Thời điểm hiện tại, hoa bưởi Diễn đang đợt nở rộ nên việc thụ phấn mất khá nhiều thời gian. Ảnh: Nguyễn Xuyến
Tỉ mỉ thụ phấn cho từng chùm hoa, bà Vũ Thị Chữ - nhân công tại vườn bưởi Diễn - cho biết, thời gian của mùa thụ phấn bổ sung kéo dài từ 2 - 3 tuần. Công cụ để thụ phấn là chiếc chổi dặm phấn trang điểm. Chổi có lông mềm, không làm hư hại cánh và nhụy hoa.
Những bông hoa cánh thẳng vừa chớm nở được lựa chọn để thụ phấn. (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
Những cây thụ phấn sớm thường đậu quả nhanh. Sau tháng 4, những cành sai quả sẽ được tỉa bớt để không bị gãy, tập trung dinh dưỡng cho quả to, ngọt dẻo. Chủ vườn phun thuốc để bảo vệ hoa sau thụ phấn, tránh nhện đỏ và các loại nấm phá hoại.
Chị Chữ leo hẳn lên cây, dùng cây sào kẹp chấm vào từng bông hoa trên những cành cao. (Ảnh: Nguyễn Xuyến)
"Với những cây thân cao, chúng tôi phải trèo, bắc thang hoặc dùng gậy dài chừng 1-1,5m rồi buộc cọ mềm hoặc bông gòn quét phấn lên đầu noãn hoa cần thụ phấn. Bưởi nở nhiều đợt, ngày nào cũng có hoa bung nở nên phải làm đi làm lại nhiều lần. Tiền công của tôi được trả cho một ngày "se duyên" từ 300.000 – 450.000 đồng. Tuy nhiên, công việc rất vất vả khi cuối ngày cơ thể mỏi nhừ, đau chân, đau cổ ", bà Chữ nói.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!