Bất kể lời nói dối nào từ người thân - dù lớn hay nhỏ - đều có thể làm lung lay cảm giác an toàn của bạn và dẫn đến các vấn đề về lòng tin. Và hôm nay, với bài viết này, chúng ta sẻ nghe chia sẻ từ các chuyên gia về vấn đề tìm lại lòng tin đã từng bị đánh mất.
"Điều cơ bản của bất kỳ mối quan hệ lành mạnh nào là sự tin tưởng" - Angie Sadhu, MS, LMFT, nhà trị liệu tại Trị liệu Hôn nhân và Gia đình Manhattan, nói với Self - "Để bất kỳ mối tình lãng mạn nào phát triển, sự tin tưởng và giao tiếp cởi mở là cần thiết, và nếu không có chúng, xung đột chắc chắn sẽ nảy sinh".
"Thứ nhất, bạn có xu hướng gây lộn nhiều hơn khi nghi ngờ ý định của nhau" - Sadhu nói - "Và bạn cũng có nguy cơ liên tục theo dõi và bóp nghẹt đối phương. Sự căng thẳng này cũng có thể mang lại cảm giác lo lắng và điều này có thể làm căng thẳng thêm mối quan hệ của bạn".
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, một lời nói dối không phải lúc nào cũng đánh dấu nụ hôn thần chết trong các mối quan hệ. Nhưng điều đó không có nghĩa là tin tưởng đối tác của bạn một lần nữa.
Theo chuyên gia tâm lý Sadhu, ngoài câu "Tôi xin lỗi" hoặc "Tôi hứa sẽ không tái phạm" thì rõ ràng, việc xây dựng lại nền tảng đó đòi hỏi nỗ lực và cam kết từ cả hai bên cũng như thời gian. Và nếu bạn không chắc nên bắt đầu từ đâu, hãy xem xét những cách thiết thực này để xây dựng lại niềm tin trong mối quan hệ của bạn từng bước một.
'Ngay cả một lời nói dối tương đối nhỏ cũng có thể kích hoạt một cơn lốc cảm xúc như giận dữ, bối rối, bất an hoặc buồn bã'.
Theo Ernesto Lira de la Rosa, Tiến sĩ, nhà tâm lý học và cố vấn tại Quỹ Nghiên cứu Hy vọng về Trầm cảm có trụ sở tại New York nói trong cuộc trò chuyện với Self, chúng ta hãy cứ thành thật với những cảm xúc của mình. Điều này có nghĩa là bạn có thể khóc thoải mái nếu cần, đắm mình trong một buổi tâm sự với một người bạn thân, hoặc chỉ ngồi với những cảm giác khó chịu của bản thân và quan sát chúng với sự tò mò và lòng trắc ẩn.
Tuy nhiên, bạn xử lý phản ứng của mình trước hành động của đối tác, điều quan trọng là thừa nhận rằng không có cách nào "sai" để cảm nhận. Tiến sĩ Lira de la Rosa nói việc chống lại cảm xúc của bạn sẽ chỉ ngăn cản bạn vượt qua chúng.
Có thể có hàng tá câu hỏi xoay quanh trong đầu bạn: "Tại sao họ lại nói dối tôi?", "Làm thế nào họ có thể làm được điều này?", "Họ còn che giấu điều gì nữa?"... Các chuyên gia cho biết những nghi ngờ này là hoàn toàn bình thường và điều quan trọng là bạn phải nhận được tất cả các câu trả lời cần thiết để tiến về phía trước. Và nếu đối tác của bạn không cởi mở để giải quyết các mối quan tâm của bạn, phòng thủ quá mức hoặc đổ lỗi cho bạn về hành vi lừa dối, thì đó là những lá cờ đỏ đáng được chú ý.
'Đó sẽ không phải là một cuộc trò chuyện dễ dàng và ý tưởng đối đầu với đối tác của bạn có vẻ quá sức. Nói về sự phản bội đòi hỏi rất nhiều kiên nhẫn và tổn thương từ cả hai phía'.
Sadhu nói.
Theo Tiến sĩ Lira de la Rosa, có thể bạn không muốn nghe những chi tiết thực tế của một chuyện tình cảm, hoặc có lẽ bạn chưa sẵn sàng thừa nhận cảm giác đau lòng khi đối tác của bạn tiết lộ những khó khăn về sức khỏe tâm thần riêng tư của bạn với bạn bè của họ. Nhưng sau khi cú sốc và nỗi đau ban đầu lắng xuống, bạn nên dành chút thời gian để thành thật với nhau và thảo luận về "con voi trong phòng", nếu không, vấn đề này chắc chắn sẽ là nguồn gốc của những cuộc tranh cãi bất tận trong tương lai.
Không ai muốn nghe lời xin lỗi từ một kẻ nói dối. Rốt cuộc, điều gì có thể biện minh cho hàng tháng trời nói dối? Nhưng khi đối tác của bạn cuối cùng giải thích lý do đằng sau sự không trung thực của họ, Sadhu khuyên bạn nên cố gắng hết sức để chống lại sự thôi thúc ngắt lời hoặc tranh luận với họ.
"Chúng ta biết điều này có thể cực kỳ khó khăn, nhưng giữ bình tĩnh, điềm tĩnh và tự chủ có thể giúp cuộc trò chuyện khó khăn diễn ra suôn sẻ hơn một chút" - cô nói - "Ngoài ra, nó có thể giúp bạn không bị buộc tội thái quá, điều này sẽ chỉ ngăn cản họ nói cho bạn biết sự thật trong tương lai".
Nếu bạn không chắc chắn về cách phản ứng trong tình huống như thế này, Sadhu nói rằng tốt nhất bạn nên tập trung vào việc sử dụng ngôn ngữ không phòng thủ. Ví dụ: bày tỏ sự thất vọng của bạn bằng những câu nói có chủ đề "Tôi" như "Tôi cảm thấy bị tổn thương vì những gì bạn đã làm" hoặc "Tôi không biết liệu tôi có thể tin tưởng bạn một lần nữa không" thay vì "Bạn không quan tâm đến cảm xúc của tôi" hoặc "Bạn không thể được tin tưởng"...
"Hãy ghi nhớ: Bạn có thể không thích tất cả các câu trả lời mà mình nhận được và cho dù đối tác của bạn nói gì, điều đó sẽ không bào chữa cho bất kỳ hành vi nào của họ" - Sadhu nói - "Việc cố gắng cởi mở để lắng nghe khía cạnh của câu chuyện và bày tỏ quan điểm của bạn một cách bình tĩnh nhất có thể sẽ thúc đẩy kiểu giao tiếp lành mạnh, trung thực mà bạn cần để vượt qua lời nói dối và xây dựng lại lòng tin".
Bạn đã nói ra và đối tác của bạn chân thành xin lỗi vì sự thiếu trung thực của họ và bạn muốn tha thứ cho họ. Giờ thì sao?
Sadhu nói: "Khi bạn cố gắng tiến về phía trước, hãy chú ý đến những thay đổi trong hành vi của họ. Nói cách khác, họ đã nói chuyện, nhưng liệu họ có thể làm được không?".
Những điều chỉnh này có thể diễn ra dần dần và tinh tế, đó là lý do tại sao Tiến sĩ Lira de la Rosa khuyên bạn nên tự hỏi: Đối tác của tôi có xin lỗi khi họ làm sai điều gì không? Hay họ mặc định phòng thủ? Khi họ cảm thấy bị tổn thương, họ có chia sẻ những gì đang làm phiền họ không? Hay họ giấu tôi những cảm xúc này?
'Bất kể đối tác của bạn nói dối kiểu gì, việc chịu trách nhiệm về những sai lầm và chia sẻ cảm xúc một cách cởi mở đều là điều cần thiết để xây dựng lại lòng tin'.
Ngoài ra, chú ý đến những nỗ lực của họ để khắc phục thiệt hại (hoặc thiếu sót) có thể giúp bạn xác định xem họ có thực sự cam kết thay đổi hay không hoặc đã đến lúc đánh giá lại mối quan hệ hay chưa.
Nếu đối tác của bạn thực sự, thực sự xin lỗi, họ nên sẵn sàng làm theo lời nói của mình bằng những hành động cụ thể. Bạn có thể mong đợi họ giao điện thoại của họ và cho bạn xem tất cả tin nhắn của họ, chẳng hạn như chia sẻ vị trí của họ với bạn 24/7. Rốt cuộc, họ đã vi phạm lòng tin của bạn, vì vậy điều đó là công bằng, phải không?
Chia sẻ mật khẩu hoặc nhìn trộm qua vai họ khi họ sử dụng mạng xã hội có vẻ như là giải pháp hoàn hảo để "ăn miếng trả miếng", nhưng về lâu dài, nó có thể gây hại nhiều hơn lợi. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2020 cho thấy việc nghe lén điện thoại di động thực sự có tác dụng ngược lại với việc xây dựng lòng tin.
Việc theo dõi liên tục có nhiều khả năng dẫn đến chia tay hơn do làm tăng cảm giác lo lắng, ngờ vực và thất vọng. Dành vài ngày, vài tuần hoặc thậm chí vài tháng tới để đặt câu hỏi và theo dõi hoạt động và nơi ở của đối tác của bạn có vẻ hợp lý, nhưng đó không phải là một khởi đầu tuyệt vời để xây dựng lại lòng tin.
Vì vậy, thay vì như một con diều hâu, Sadhu khuyên bạn nên tập trung vào việc thiết lập một số kỳ vọng mới về những gì bạn cần ở họ để tin tưởng họ một lần nữa và đảm bảo rằng họ cũng cảm thấy thoải mái với yêu cầu của bạn. Hãy coi đó là một sự thỏa hiệp: Chẳng hạn, nếu đối tác của bạn che giấu mức độ "tình bạn" đáng ngờ của họ với đồng nghiệp thì có thể không công bằng và phi thực tế khi mong đợi họ phớt lờ người này hoàn toàn. Nhưng họ có sẵn sàng hạn chế tiếp xúc bên ngoài văn phòng không?
Theo Tiến sĩ Lira de la Rosa, nếu mục tiêu dài hạn của bạn là tin tưởng lẫn nhau, thì việc để mắt đến họ hoặc liên tục đặt câu hỏi về lòng trung thành của họ sẽ không giúp bạn đạt được điều đó. Ông nói: "Việc thôi thúc theo dõi chặt chẽ hành vi của họ là có lý, nhưng "nó có thể trở thành vấn đề nếu bạn tiếp tục đẩy họ ra xa hoặc nghi ngờ họ khi họ đang cố tỏ ra đáng tin cậy".
Có thể có những lúc mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp và đột nhiên bạn nhớ ra lời nói dối và một cuộc tranh cãi khác bắt đầu. Tiến sĩ Lira de la Rosa nói: "Việc ngẫm nghĩ lại về sự phản bội là điều bình thường, đồng thời lưu ý rằng đó là cách phổ biến mà con người đối phó với những điều mà chúng ta thực sự không thể hiểu được".
'Nhưng sau một thời gian, sống trong quá khứ sẽ chỉ làm vết thương sâu thêm và khiến bạn không thể tin tưởng nhau nữa'.
Lira de la Rosa.
Nếu bạn nghiêm túc cam kết vượt qua lời nói dối, thì sự tha thứ là cần thiết. Không, điều đó không có nghĩa là bỏ qua những sai lầm của đối tác của bạn và miễn trừ cho họ mọi trách nhiệm. Nhưng một khi bạn đã nói chuyện và xử lý bất cứ điều gì đã xảy ra, Tiến sĩ Lira de la Rosa nói rằng mục tiêu tiếp theo của bạn là cải thiện mối quan hệ của bạn trong tương lai.
Bạn có thể lên kế hoạch cho những buổi tối hẹn hò để thắp lại tia lửa có thể đã bị đánh mất, chẳng hạn như xu hướng tình dục của bạn, hoặc có thể lên lịch kiểm tra hàng tuần hoặc hàng tháng để giải quyết mọi nghi ngờ hoặc lo lắng còn sót lại.
Bây giờ là câu hỏi đáng giá triệu USD: 'Sẽ mất bao lâu để tôi tin tưởng họ lần nữa?'
Thực tế là ngay cả khi bạn làm theo từng bước đã được chuyên gia phê duyệt trong bài viết này, bạn vẫn có thể sẽ có những ngày nghi ngờ ý định của đối tác hoặc thức trắng đêm để ám ảnh về lời nói dối của họ.
"Đó không phải là một quá trình tuyến tính" - Sadhu giải thích - "Niềm tin có thể được xây dựng lại, nhưng nó không đơn giản như việc nhận được một lời xin lỗi, tha thứ cho họ và niềm tin sẽ quay trở lại".
Nếu bạn vẫn cảm thấy khó tin tưởng đối tác của mình, ngay cả sau khi họ đã cho bạn thấy qua lời nói và hành động rằng họ thực sự xin lỗi, thì bạn có thể tìm kiếm lời khuyên từ việc gặp chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc tham gia liệu pháp dành cho cặp đôi. Bạn có thể làm việc này một mình hoặc cùng nhau và điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho bạn giao tiếp hiệu quả và cung cấp các công cụ để vượt qua sự phản bội.
Những gì bạn đang trải qua là một quá trình chắc chắn sẽ có những lúc thăng trầm và điều quan trọng cần nhớ là mặc dù bản thân lời nói dối là không thể đảo ngược (chuyện đã rồi cũng đã xong), bạn và đối tác của mình có thể kiểm soát cách tiếp cận mối quan hệ trong tương lai. và có thể thoát ra khỏi trải nghiệm thậm chí còn mạnh mẽ hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!