Thế hệ trẻ gặp nhiều áp lực trong cuộc sống nên nhiều người lựa chọn buông xuôi. (Ảnh: Pexels)
Hiện tượng "tang ping" (nằm yên) và "bai lan" (buông xuôi) không chỉ là lựa chọn sống của một bộ phận giới trẻ mà còn trở thành nỗi ám ảnh của hàng triệu phụ huynh ở Trung Quốc.
Đối mặt với những đứa con trưởng thành nhưng không chịu làm việc, nhiều phụ huynh đã phải dùng đến các biện pháp cứng rắn. Ông Thái ở Hồ Nam là một ví dụ điển hình. Sau khi chi hàng chục triệu tệ cho con trai du học, ông phải chứng kiến cảnh con mình - một thanh niên 26 tuổi - suốt ngày chỉ chơi game mà không làm gì. Khi con trai vay 250.000 tệ đầu tư cổ phiếu thua lỗ mà vẫn không có ý định tìm việc, ông Thái quyết định không trả khoản nợ đó. Thà để con trai trở thành con nợ xấu còn hơn tiếp tục để nó sống vô trách nhiệm là lựa chọn khó khăn nhưng kiên quyết của người này.
Không chỉ ông Thái, nhiều gia đình khác cũng chọn cách buộc con cái phải đối mặt với thực tế lao động. Một số phụ huynh đưa con, dù từng là du học sinh, vào làm việc tại các nhà máy sản xuất, trải qua các công việc từ lắp ráp linh kiện ô tô đến đóng gói hàng hóa.
Đằng sau những hành động quyết liệt của cha mẹ là nỗi đau sâu sắc về niềm tin bị tổn thương và sự khó hiểu trước thái độ sống của con cái. Khi còn trẻ, họ luôn muốn lao động để tích luỹ tài sản. Trong khi những đứa con chỉ nằm trong phòng cả ngày chơi điện thoại, không mục tiêu, không cảm xúc khiến cha mẹ vô cùng tuyệt vọng.
Tuy nhiên, những biện pháp này vẫn chưa thực sự có hiệu quả. Một số bạn trẻ chỉ trụ lại được vài tuần rồi bỏ việc, số khác làm việc một cách đối phó, vẫn duy trì lối sống thụ động. Một phụ huynh ở Vũ Hán thừa nhận họ chỉ muốn con mình cảm nhận được sự khắc nghiệt ngoài xã hội, nhưng dường như con cái không bận tâm đến điều đó.
Ngày càng có nhiều người trẻ bỏ việc. (Ảnh: Pexels)
Dù vậy, vẫn có những trường hợp ghi nhận chuyển biến tích cực, như câu chuyện của ông Tôn và con trai tại Hong Kong (Trung Quốc). Sau khi tốt nghiệp đại học và thất nghiệp một năm, con trai ông quyết định làm nhân viên giao hàng. Chính công việc này đã giúp cậu nhận ra giá trị của lao động và tích lũy kỹ năng thực tế. Một năm sau, cậu thành công trúng tuyển vào bộ phận phát triển quốc tế của một công ty lớn, đánh dấu sự lột xác ngoạn mục.
Thực tế khắc nghiệt của thị trường lao động cũng là một yếu tố quan trọng. Một phụ huynh có con gái du học Canada kể rằng con mình đã gửi hơn 100 hồ sơ xin việc nhưng chỉ nhận được vài phản hồi. Sự thất vọng này dẫn đến thái độ buông xuôi. Tại Hàng Châu, ông Tôn sau khi cùng con tham gia một triển lãm việc làm, mới thực sự thấu hiểu áp lực cạnh tranh hiện nay không đơn giản như thời của họ. Từ những suy nghĩ này mà nhiều phụ huynh đã giúp con vượt qua căn bệnh lười để nhìn nhận lại và tìm hướng đi mới trong cuộc sống.
Khoảng cách thế hệ và khủng hoảng giá trị khiến nhiều người trẻ lười lao động. (Ảnh: Weibo)
Trong mắt nhiều người thế hệ trước, "tang ping" và "bai lan" là lười biếng. Tuy nhiên, đối với nhiều người trẻ, đây là một phản ứng trước xã hội đầy áp lực. Một bộ phận phụ huynh bắt đầu nhận ra điều này và thay đổi cách tiếp cận. Thay vì ép buộc hay chỉ trích, họ chọn lắng nghe nhiều hơn, đưa con đi tư vấn tâm lý và hỗ trợ con tìm ra hướng đi phù hợp với năng lực và nhu cầu thực sự.
Nhiều bậc cha mẹ thừa nhận rằng con cái họ không thiếu năng lực, mà là thiếu mục đích sống, không biết mình đang nỗ lực vì điều gì. "Tôi từng nghĩ tiền bạc sẽ mua được tương lai cho con. Giờ thì tôi bắt đầu nghi ngờ chính niềm tin đó", một phụ huynh tại Vân Nam từng dồn hết tiền tiết kiệm cho con đi học chia sẻ.
Sự thất vọng của phụ huynh là có thật, nhưng khủng hoảng niềm tin của giới trẻ cũng là một hiện thực không thể phủ nhận. Để hàn gắn khoảng cách này, cả hai thế hệ cần học cách lắng nghe nhau chứ không thể giữ riêng cái tôi của cá nhân để tạo nên những xung đột tồn tại kéo dài.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!