Không chỉ vật liệu Graphit, hai loại linh kiện - vật liệu khác cũng trở thành vũ khí trong cuộc đua công nghệ, thậm chí trở thành những nút thắt - mở cho mối quan hệ thương mại Mỹ-Trung. Đó là chip trí tuệ nhân tạo AI và đất hiếm. Đây là hai yếu tố quan trọng chi phối thỏa thuận thương mại Mỹ- Trung vừa đạt được. Theo đó, Trung Quốc nối lại việc xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ, đổi lại Mỹ nới lỏng hạn chế xuất khẩu công nghệ. Và mới nhất, cách đây hai hôm, lãnh đạo của hai tập đoàn chip AI hàng đầu của Mỹ là Nvidia và AMD vừa thông báo: đã được chính phủ Mỹ cho phép xuất khẩu chip trở lại thị trường Trung Quốc.
Thông tin Mỹ và Trung Quốc vừa mở cửa cho các sản phẩm chiến lược của nhau: Chip AI và đất hiếm khiến không ít chuyên gia ngạc nhiên trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay.
Ông Larry Greenwood - Cố vấn cao cấp tại BowerGroupAsia - Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Japan Society cho biết: "Đúng là có liên quan đến đàm phán thương mại Mỹ-Trung! Như lời Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, việc Mỹ cho phép xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc là để đổi lại Trung Quốc dỡ bỏ hoặc giảm bớt các hạn chế xuất khẩu đất hiếm. Tôi đã rất ngạc nhiên trước động thái này, bởi vì tôi nghĩ rằng việc chuyển hẳn sang xuất khẩu chip AI dường như là một bước nhảy vọt lớn. Nghĩa là Mỹ đang nới lỏng các hạn chế đối với chip AI Dù trong thời gian tạm thời, nhưng nếu điều đó giúp Mỹ trở lại mối quan hệ thương mại bán bình thường với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, tôi nghĩ đó là một bước tiến tích cực. Và Việt Nam có thể sẽ là một phần rất quan trọng của chuỗi cung ứng chip AI đó".
Việc Mỹ mở cánh cửa xuất khẩu cho các sản phẩm chip của Nvidia và AMD sẽ giúp các tập đoàn công nghệ lớn ở Trung Quốc như Baidu, Tencent, Alibaba có thể tiếp tục theo đuổi các dự án theo kiểu GPT nội địa như ErnieBot hay Thông Nghĩa Thiên Vấn (Tongyi Qianwen). Các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc bao gồm Tencent, Alibaba và ByteDance, công ty mẹ của TikTok, đã tăng cường đặt hàng loại chip H20 của Nvidia trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng đối với các mô hình A.I. hiệu quả về chi phí như mô hình DeepSeek.
Còn các tập đoàn lớn của Mỹ cũng không phải đôn đáo đi tìm mua đất hiếm, như câu chuyện Apple vừa phải chi nửa tỷ USD để bao mua nam châm đất hiếm từ nhà khai thác mỏ MP Materials cho các thiết bị công nghệ cao của hãng gồm iPhone, đồng hồ và tai nghe.
Ông Larry Greenwood - Cố vấn cao cấp tại BowerGroupAsia - chia sẻ: "Câu hỏi đặt ra tiếp theo là làm thế nào để kiểm soát các mục đích sử dụng liên quan đến an ninh, tức là quốc phòng. Không chỉ Mỹ, Trung Quốc cũng sẽ quan ngại về việc đất hiếm được sử dụng cho mục đích quốc phòng như thế nào ngay tại Mỹ. Vì vậy, vẫn còn rất nhiều vấn đề cần được giải quyết ở đây".
Từ lâu, Mỹ luôn lo ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng các chip AI để điều phối các cuộc tấn công hoặc phát triển vũ khí. Vì thế, từ năm 2022, Mỹ bắt đầu áp dụng luật kiểm soát xuất khẩu mới, liệt kê các chip AI, máy tính cao cấp vào danh mục hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận các công cụ huấn luyện và suy luận AI tiên tiến.
Cuối năm 2024, Trung Quốc chính thức cấm xuất khẩu một số khoáng chất "lưỡng dụng" sang Mỹ, như một hành động đáp trả, vì đất hiếm là nguyên liệu cần thiết cho hàng loạt công nghệ.
Các lệnh hạn chế dần leo thang thành những lệnh cấm ngày càng siết chặt giữa hai bên, dưới chính quyền Tổng thống Trump. Giữa cuộc chiến thuế quan, đàm phán Mỹ-Trung tháng 5 đã đạt được thỏa thuận tạm thời: hai bên có 90 ngày đến ngày 12/8 để cùng giảm thuế từ các mức siêu cao. Và cùng với đó, sẽ mở cửa cho loại hai "vũ khí" công nghệ này.
Bình luận (0)