Trong 10 năm, trên cương vị Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã tham gia hoạch định nhiều chủ trương, quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước về đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế.
Trong đó, có việc trực tiếp chỉ đạo công tác cải cách tư pháp - một cấu phần quan trọng trong sự nghiệp đổi mới. Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã để lại dấu ấn sâu đậm về một nhà lãnh đạo hội tụ tư duy, tầm nhìn chiến lược và phong cách lãnh đạo thẳng thắn, quyết đoán.
"Riêng đối với cải cách tư pháp đề ra tương đối chậm, nhưng Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã có nghị quyết quan trọng và toàn quốc đang có một chương trình tổ chức thực hiện. Tôi sẽ dành nhiều sự quan tâm đối với cải cách tư pháp vì nền tư pháp của chúng ta mà không xây dựng theo hướng là công minh, phục vụ nhân dân, chống oan sai thì không đáp ứng được yêu cầu của nhân dân" - Đây là nội dung cuộc trả lời phỏng vấn về những vấn đề ưu tiên của Chủ tịch nước Trần Đức Lương, sau khi được Quốc hội bầu tiếp tục giữ trọng trách Chủ tịch nước nhiệm kỳ 2002 - 2006.
Trong 2 nhiệm kỳ giữ trọng trách Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Ban Chỉ đạo đã tham mưu Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và Nghị quyết số 49 về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.
Ban Chỉ đạo cũng đã tổ chức triển khai thực hiện 2 nghị quyết này với tinh thần quyết liệt, với trọng tâm là cải cách hoạt động xét xử của tòa án, từng bước đưa việc tranh tụng trong xét xử vào nền nếp, tránh được những vụ án oan sai gây bức xúc dư luận ở thời điểm bấy giờ.
PGS.TS. Nguyễn Văn Bích - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước (1997-2006) cho biết: "Lúc bấy giờ đánh giá lại thấy rằng là có một sự có một sự chậm trễ, không tiến kịp, ngang hàng với phát triển kinh tế về vấn đề cải cách tư pháp, cho nên Bộ Chính trị đồng ý giao cho anh Lương chủ trì lãnh đạo công tác cải cách tư pháp".
Báo chí nước ngoài từng nhận định ông là "một nhân vật trầm lặng nhưng có ảnh hưởng trong quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam''. Từ năm 1997-2006 là quãng thời gian đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong chính sách đối ngoại và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.
Ông là một trong những kiến trúc sư quan trọng của tiến trình này. Việc Việt Nam từng bước hội nhập vững chắc vào kinh tế khu vực và toàn cầu cách đây hơn 20 năm, đã tạo nền tảng để Đảng ta tiếp tục nâng tầm tư duy từ "hội nhập kinh tế quốc tế" sang "hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện".
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cho biết: "Thời kỳ khó khăn vất vả, thời kỳ chúng ta vươn ra quốc tế nhưng lực chúng ta chưa đủ mạnh nhưng ông là người tiên phong đi đầu trong việc mở rộng hợp tác quốc tế".
Trong hơn 50 năm hoạt động cách mạng, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương luôn tin tưởng sâu sắc vào tương lai đất nước và quyết tâm "phải làm hết sức mình, tập trung trí tuệ để chấn hưng đất nước, làm cho dân giàu, nước mạnh như mong muốn của Bác Hồ".
Nhìn lại hai nhiệm kỳ Chủ tịch nước từ năm 1997 - 2006, tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược của Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã đóng góp quan trọng vào những thành tựu phát triển nổi bật của đất nước ta trong giai đoạn cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!