Chính thức xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã

Luật Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) gồm 7 chương, 54 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày được thông qua.

Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, dự thảo Luật thể hiện tư duy đổi mới nhằm hướng đến quản trị địa phương hiện đại, kiến tạo phát triển, tháo gỡ “điểm nghẽn”, khơi thông nguồn lực đáp ứng mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững của các địa phương nói riêng và cả nước nói chung trong kỷ nguyên mới của đất nước.

"Việc xây dựng Luật này còn mang ý nghĩa lịch sử rất lớn, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở nước ta", bà Phạm Thị Thanh Trà cho biết.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu

Dự thảo Luật xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền; thiết lập cơ sở pháp lý đầy đủ cho mô hình chính quyền địa phương ở đặc khu.

Tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ cũng đã chỉnh lý, bổ sung các quy định về đơn vị hành chính, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn, thực hiện triệt để nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Dự thảo Luật đã hoàn thiện các nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với chính quyền địa phương, giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với chính quyền địa phương cấp xã một cách khoa học, đồng bộ, thống nhất; phân định rõ thẩm quyền giữa tập thể ủy ban nhân dân và cá nhân Chủ tịch ủy ban nhân dân, tạo điều kiện thực hiện cơ chế điều hành linh hoạt, hiệu quả, khuyến khích tính chủ động, sáng tạo của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.

Đồng thời, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉnh lý, bổ sung hoàn thiện các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền, cụ thể là bổ sung chủ thể phân cấp là hội đồng nhân dân và Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Bổ sung cơ chế theo dõi, đánh giá và giám sát để điều chỉnh kịp thời các nội dung phân quyền, phân cấp.

Dự thảo Luật cũng trao quyền cho Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc cấp mình và của ủy ban nhân dân, Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ đã rà soát, chỉnh lý các điều quy định về chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã như sau: Điều chỉnh một số nhiệm vụ, quyền hạn của ủy ban nhân dân cho Chủ tịch ủy ban nhân dân (ủy ban nhân dân tỉnh có 12 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh có 23 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; ủy ban nhân dân xã có 10 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch ủy ban nhân dân xã có 17 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ, việc chuyển đổi từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp là một bước cải cách quan trọng và có tính chất lịch sử. Để đảm bảo sự liên tục, thông suốt và ổn định trong quá trình chuyển đổi này, dự thảo Luật đã quy định đầy đủ, bao quát và có tính đến các vấn đề có thể phát sinh trong thực tiễn, từ việc tổ chức bộ máy, nhân sự cho đến quy trình xử lý hành chính và cơ chế hoạt động.

Dự thảo Luật đã chỉnh lý, bổ sung quy định chuyển tiếp đối với các phường thuộc thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng thực hiện mô hình chính quyền đô thị (hiện nay đang chỉ tổ chức ủy ban nhân dân, không tổ chức Hội đồng nhân dân) sang mô hình tổ chức cấp chính quyền địa phương (có đầy đủ Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân) được vận hành thông suốt, hiệu quả kể từ ngày 1/7/2025.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!