Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Chính quyền cấp huyện hoàn thành xuất sắc, trọn vẹn sứ mệnh lịch sử
Sau khi Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, từ hôm nay (12/6), cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố; trong đó có 19 tỉnh và 4 thành phố hình thành sau sắp xếp.
Nghị quyết cũng quy định Chính phủ, các Bộ, ngành ở trung ương có trách nhiệm hướng dẫn, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương các cấp để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh rằng việc Quốc hội xem xét, quyết định sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh là một quyết định có ý nghĩa lịch sử rất lớn.
Đề án đã được các cấp có thẩm quyền xem xét rất kỹ lưỡng, toàn diện, thận trọng, chắc chắn, khoa học, thấu đáo, dựa trên lịch sử, văn hóa, thực tiễn Việt Nam và tham khảo kinh nghiệm quốc tế. Mục tiêu cao nhất của việc sắp xếp là vì sự phát triển chung của đất nước, vì sự giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân.
Bộ trưởng khẳng định đây là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy chứng kiến sự thống nhất, quyết tâm rất cao của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực vượt bậc của cấp ủy, chính quyền địa phương, và đặc biệt là sự đồng thuận, phấn khởi của người dân cả nước, cử tri cả nước với trên 96% đồng thuận, trong đó có nhiều địa phương cử tri đồng thuận trên 99%.
Bộ trưởng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ qua các thời kỳ đã dành trí tuệ, tâm huyết, sự tận tụy, cống hiến cho sự phát triển đất nước.
"Đặc biệt, là chính quyền địa phương 3 cấp trong suốt 8 thập kỷ từ ngày thành lập nước cho đến nay đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử để đất nước có được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, vững bước vào kỷ nguyên mới theo yêu cầu mới để mở rộng không gian phát triển, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả", bà Phạm Thị Thanh Trà chia sẻ.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng bày tỏ sự tri ân tới các thế hệ cán bộ, đảng viên, công chức, người lao động, đặc biệt là các cơ quan hành chính cấp huyện đã kiên trung, bền bỉ, gánh vác trọng trách lớn lao, hoàn thành xuất sắc trọn vẹn sứ mệnh lịch sử suốt gần 80 năm qua để tạo nền tảng vững chắc cho đất nước bước vào giai đoạn mới với nền hành chính địa phương 2 cấp.
Bộ trưởng cũng bày tỏ lòng tri ân với nhân dân và cử tri cả nước, đặc biệt là nhân dân tại các địa phương có đơn vị hành chính sắp xếp tác động thói quen sinh hoạt, tâm lý của cộng đồng, từ tên gọi thân quen đến đời sống nhưng bằng tấm lòng yêu nước sâu sắc và tình yêu quê hương, đất nước đã đồng thuận, chia sẻ và hy sinh lớn lao, cao đẹp, tạo điểm tựa, nền tảng tinh thần để Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ quyết tâm triển khai thành công cuộc cách mạng tổ chức bộ máy vì mục tiêu cuộc sống, hạnh phúc và ấm no của nhân dân.
Không quy định cụ thể về trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh thành mới
Trước khi Nghị quyết được thông qua, Chính phủ cũng đã có báo cáo tiếp thu, giải trình về hồ sơ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Theo đó, Chính phủ chỉnh lý Điều 2 dự thảo Nghị quyết theo hướng Nghị quyết sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025 có hiệu lực thi hành từ ngày được thông qua; các cơ quan theo thẩm quyền khẩn trương thực hiện các công tác chuẩn bị cần thiết bảo đảm để chính quyền địa phương ở các ĐVHC cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 01/7/2025; Chính quyền địa phương ở các ĐVHC cấp tỉnh trước khi sắp xếp tiếp tục hoạt động cho đến khi chính quyền địa phương ở ĐVHC cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động.
Đáng chú ý, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về xác định trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh, thành phố tại dự thảo Nghị quyết; tuy nhiên có ý kiến đề nghị không quy định "cứng" trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh, thành phố trong dự thảo Nghị quyết mà giao địa phương tùy điều kiện bố trí cho phù hợp với yêu cầu phát triển.
Báo cáo của Chính phủ nêu rõ: Hiến pháp năm 2023 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 chỉ quy định thẩm quyền của Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới và đổi tên ĐVHC cấp tỉnh. Đối với trung tâm chính trị - hành chính của các ĐVHC cấp tỉnh sẽ thực hiện theo quyết định, quy hoạch và định hướng của cấp có thẩm quyền và có thể thay đổi trong từng giai đoạn phát triển của ĐVHC. Theo đó, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội chỉ quy định nội dung về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh và tên gọi của ĐVHC cấp tỉnh; không quy định cụ thể về trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh, thành phố hình thành sau sắp xếp.
Có ý kiến đề nghị Chính phủ có kế hoạch, lộ trình sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại ĐVHC sau sắp xếp; quan tâm giải quyết chế độ, chính sách cho đội ngũ dôi dư.
Tiếp thu ý kiến nêu trên, ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các địa phương ban hành chương trình, kế hoạch chi tiết để tổ chức triển khai thực hiện, trong đó khẩn trương hoàn thành việc bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, bố trí nhân sự phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm, có đủ khả năng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới để triển khai thực hiện ngay sau khi chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã mới đi vào vận hành; kịp thời thực hiện các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, tổ chức thuộc phạm vi quản lý bảo đảm đúng đối tượng và quyền, lợi ích của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chịu tác động do sắp xếp ĐVHC.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!