Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội
Ngày 24/5, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, việc sớm ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam là rất cần thiết nên đã đề xuất Quốc hội xem xét, điều chỉnh thông qua tại 1 kỳ họp thay vì 2 kỳ họp như dự kiến trước đây.
"Thế giới hiện nay có 150 nước đã ban hành luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, trong bối cảnh chúng ta chuyển đổi số sâu rộng và phần lớn hoạt động về kinh tế - xã hội được chuyển dịch trên không gian mạng. Dữ liệu cá nhân là của mỗi con người, thể hiện quyền nhân thân, quyền riêng tư và càng phải đối mặt với nguy cơ xâm hại gia tăng, sẽ đe doạ đến vấn đề an ninh con người. Do đó, mục tiêu của luật là phải điều chỉnh được các vấn đề xâm phạm dữ liệu cá nhân đang diễn ra nhức nhối trong thực tiễn. Đồng thời, mang tính dự báo, bao quát để quy phạm các vấn đề mới nổi, liên quan đột phá của kỷ nguyên số, qua đó bảo vệ dữ liệu cá nhân toàn diện nhất", Bộ trưởng Bộ Công an cho biết.
Liên quan các ý kiến về quy định cấm mua bán dữ liệu cá nhân, Bộ trưởng Lương Tam Quang đánh giá, nhận thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân của nhiều doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hiện nay còn hạn chế; tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân chưa được hiểu đầy đủ, tạo ra những "vùng xám" trong việc sử dụng dữ liệu cá nhân.
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho rằng, yếu tố lộ lọt, mua bán dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính khiến tội phạm thực hiện hành vi phạm tội
"Dữ liệu cá nhân với đặc tính gắn liền với con người, gắn liền với quyền con người, quyền nhân thân, quyền riêng tư. Do vậy, không thể coi đây là hàng hoá, tài sản thông thường, mà đây là loại tài nguyên đặc biệt, yêu cầu khai thác, sử dụng phải đi đôi bảo vệ ở mức cao nhất. Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người, quyền định đoạt thông tin của người khác", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Quan điểm này phù hợp thông lệ quốc tế và quy định của các nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân, đó là giới hạn ranh giới giữa sử dụng và định đoạt, ưu tiên phát triển nhưng phải đi đôi với bảo vệ, thiết lập các quy định, cơ chế việc sử dụng và khai thác dữ liệu bảo vệ dữ liệu cá nhân không vi phạm các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Đại tướng Lương Tam Quang cũng đề cập thực tế, trong các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy mô lớn mà thời gian vừa qua lực lượng CAND đấu tranh triệt phá, yếu tố lộ lọt, mua bán dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính khiến tội phạm thực hiện hành vi phạm tội. Việc mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hoá diễn ra với số lượng dữ liệu cá nhân rất lớn, bán nhiều lần cho nhiều đối tượng để phân tích, khai thác, xây dựng các kịch bản lừa đảo và tiếp cận nạn nhân chính xác, dễ dàng.
Bộ trưởng Bộ Công an cũng chỉ ra thực trạng hiện nay, nhiều tổ chức thiếu quy định, chính sách quản lý chưa chặt chẽ, phân quyền dữ liệu cá nhân dẫn đến nhân viên lấy dữ liệu thông tin khách hàng với tính chính xác rất cao và cập nhật theo thời gian thực để bán cho các đối tượng lừa đảo như trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, viễn thông, điện lực, bảo hiểm, vận chuyển giao hàng...
"Chính phủ báo cáo như vậy để thấy, nếu không quy định việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hoá thông thường và có chế tài xử lý nghiêm minh thì thực tiễn sẽ phát sinh rất nhiều phương thức, thủ đoạn để hình thành "chợ đen" về dữ liệu cá nhân, gây hậu quả thiệt hại rất lớn và nỗi bất an cho người dân", Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết.
Về quy định chuyển dữ liệu cá nhân của công dân Việt Nam xuyên biên giới, Bộ trưởng Bộ Công an thông tin, để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là giữa Luật Dữ liệu với Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân, dự thảo luật đã thiết kế các trường hợp dữ liệu xuyên biên giới giống nhau giữa 2 luật, nhưng khác nhau về nội dung quản lý nhà nước để đảm bảo thẩm quyền, chức năng quản lý nhà nước, đảm bảo tổ chức, doanh nghiệp dễ hiểu, dễ áp dụng. Đồng thời sẽ áp dụng nguyên tắc tổ chức thực hiện đánh giá tác động của việc chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới thì được miễn trừ đánh giá tác động rủi ro đối với dữ liệu cốt lõi, dữ liệu quan trọng, dữ liệu cá nhân theo Luật Dữ liệu.
Về thủ tục hành chính, Ban soạn thảo đã tiếp thu, cắt giảm triệt để, đơn giản hoá các thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho đầu tư kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho cá nhân và doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, Chính phủ sẽ phối hợp Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!