Chính quyền 2 cấp vận hành: Gọn nhẹ bộ máy, rộng mở cơ hội phát triển

Từ những tấm biển mới rộn ràng ra mắt đến người dân háo hức đếm ngược tới nửa đêm. Từ pháo hoa rực sáng bầu trời đến tiếng chuông chùa cầu quốc thái dân an. Tất cả báo hiệu thời khắc của lịch sử, khi Việt Nam đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới.

Ngày 1/7/2025, một ngày làm việc – nhưng lại có không khí đặc biệt như ngày Tết. Không có lì xì, không nghỉ lễ, nhưng người dân khắp cả nước hân hoan đón chào sự kiện lịch sử: chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành tại 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập.

Hành chính gần dân hơn bao giờ hết

Với người dân, một trong những lợi ích sát sườn nhất từ chính quyền 2 cấp là từ nay không phải đi xa để giải quyết thủ tục hành chính nữa. Không khó để tìm một ví dụ về những con đường đã ngắn lại.

Ngay ở Thủ đô Hà Nội có một xã đảo rất đặc biệt. Xã Minh Châu là xã vùng bãi bồi sông Hồng. Để tới Minh Châu ta chỉ có cách đi thuyền hoặc phà qua sông. Trước đây có rất nhiều thủ tục hành chính người dân muốn giải quyết phải đi thuyền, phà sang trung tâm huyện để xử lý. Nhưng từ ngày 1/7 bà con phấn khởi vì nhiều thủ tục đã có thể lên xã giải quyết, bà con không cần phải sang sông để làm giấy tờ nữa, tiết kiệm được rất nhiều thời gian công sức.

Đó là một ví dụ rất trực quan khi con đường xử lý thủ tục hành chính của bà con đã được thu ngắn lại, và không phải con đường nào cũng trực quan như vậy. Nỗi vất vả của người dân là thứ vô hình khi nhiều năm qua phải đi lại nhiều lần qua hai cấp quận huyện và xã phường để xử lý chuyện giấy tờ. Giờ đây, với chính quyền địa phương 2 cấp, nỗi vất vả đó sẽ giảm được ít nhất là một nửa. Bà con từ nay nhiều người sẽ chỉ cần nhớ địa chỉ của trung tâm hành chính cấp xã, phường là đủ.

Và cũng vì thế không có gì bất ngờ khi ngày đầu tiên chính quyền 2 cấp vận hành, nhiều trung tâm phục vụ hành chính công trên cả nước đã ghi nhận lượng người đến xử lý giấy tờ tăng lên không nhỏ. Nhưng với sự chuẩn bị rất kỹ càng, chính quyền 2 cấp đã có một ngày ra mắt thành công.

Tại TP Hà Nội, trong ngày đầu tiên vận hành chính quyền 2 cấp, các cán bộ đã có mặt tại điểm phục vụ hành chính công từ 7h sáng để tiếp nhận, giải quyết các thủ tục cho người dân. 5 quầy tiếp nhận hồ xử lý nhiều lĩnh vực mới được phân cho cấp phường, xã như: hộ tịch, đăng ký kinh doanh, đất đai, hoạt động xây dựng và nhiều lĩnh vực khác.

Tại TP Hồ Chí Minh, trong ngày đầu vận hành mô hình mới tuy số lượng người dân đến đông nhưng không xảy ra tình trạng ùn ứ, quá tải. Các hồ sơ, yêu cầu từ người dân được phục vụ kịp thời và nhanh chóng.

Cũng có không ít những câu chuyện vui được chia sẻ trong ngày 1/7. Như bức ảnh trên mạng xã hội, một cặp đôi tại Quảng Ninh đã chọn ngày này để lên phường đăng ký kết hôn. 

Còn phóng viên ghi nhận một câu chuyện khác về một cặp uyên ương đã chờ đến đúng ngày 1/7 mới về một nhà. Không chỉ là một chuyện tình, mà còn là minh chứng cho sự tiện lợi của chính quyền địa phương 2 cấp.

Đây là đôi vợ chồng trẻ, vợ là người Việt Nam, chồng là người ngoại quốc. Những thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài trước đây phải làm việc trên quận/huyện. Nhưng giờ có thể làm ngay tại phường với sự thay đổi của chính quyền địa phương 2 cấp. 

''Trước đây mình nghĩ làm các thủ tục này phức tạp, mất thời gian. Nhưng sau khi tìm hiểu thì chính quyền 2 cấp rất thuận tiện, hôm nay làm rất nhanh, anh chị nhiệt tình'', chị ĐỖ Thị Mỹ Linh, phường Từ Liên, Hà Nội chia sẻ.

Từ “sáp nhập tỉnh” đến “giao hòa lợi thế”

Chắc hiếm có năm nào ngày 1/7 lại trở thành một ngày lành tháng tốt đến thế để người ta nói chuyện trăm năm. Và trong câu chuyện sáp nhập tỉnh thì nhiều người cũng dùng hình ảnh đám cưới, cộng đồng mạng gọi đây là những cuộc ''kết hôn'' giữa các tỉnh thành. Vì nhìn bầu không khí ở nhiều địa phương trong ngày về một nhà còn vui hơn cả đám cưới, pháo hoa bắn rợp trời. ''Nhà trai'' hay ''nhà gái'' cũng đều có sính lễ là những di sản văn hoá, những lợi thế phát triển kinh tế riêng, và khi về một nhà tất cả những yếu đó sẽ cùng nhau tạo nên những động lực phát triển mới. Sẽ có những đô thị lớn, thậm chí siêu đô thị ra đời, và chẳng cần lấy ví dụ nào xa xôi, hôm qua đến giờ nhiều người trên mạng xã hội đã có thể tự hào nói rằng: Quê tôi có biển!

Nếu như trước đây số tỉnh thành là địa phương ven biển chỉ chiếm 44%, thì đến nay con số đó đã là 62%, chiếm khoảng gần 2/3 số tỉnh thành trên cả nước. Việc tập trung nguồn lực sẽ mang lại lợi ích khổng lồ khi có thể giúp các tỉnh, thành phát triển những dự án kinh tế biển mang tầm vóc lớn, những khu công nghiệp ven biển. 

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, đây cũng là giải pháp cho vấn đề thiếu sự sự liên thông giữa phát triển kinh tế cả hai vùng đồng bằng và biển, ngoài ra cũng khai thác được tối đa tiềm năng du lịch của các địa phương,…

Biển là một trong những minh chứng sống động nhất cho những động lực phát triển mới sau cuộc sắp xếp mang tính lịch sử này: Khi những nguồn lực có thể tập trung lại nhưng không gian phát triển lại mở rộng ra.