Xe năng lượng sạch phát triển mạnh mẽ tại Trung Đông
Một chiếc xe điện được Saudi Arabia đầu tư vừa lập kỷ lục thế giới khi chỉ một lần sạc, di chuyển được hơn 1.000 km. Trung Đông là một trong những khu vực xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới, nhưng những năm qua, các quốc gia dầu mỏ đang đầu tư mạnh mẽ phát triển năng lượng xanh, giảm phụ thuộc vào dầu mỏ. Đây đang trở thành một chiến lược quan trọng.
Theo cuộc khảo sát bởi đại lý Al‑Futtaim và YouGov, tới hết năm nay, gần 2/3 người dân tại UAE muốn sử dụng xe điện làm phương tiện chính. Còn tại Saudi Arabia hiện chỉ có khoảng 1% xe đang lưu thông là xe điện, nhưng cũng đặt mục tiêu tăng lên 30% vào năm 2030.
Những trạm sạc xe điện giờ trở thành rất quen thuộc tại các nước Trung Đông. Lý do mà năng lượng sạch được tập trung phát triển song song, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào dầu mỏ như trước là bởi nhiều quốc gia Vùng Vịnh đã nhận ra nhu cầu đa dạng hóa nền kinh tế để chuẩn bị cho tương lai khi nhu cầu dầu mỏ toàn cầu giảm do biến đổi khí hậu và cam kết Net Zero của các nước phát triển. Các quốc gia này không những nhận ra từ khá sớm mà còn muốn đi đầu xu hướng phát triển xanh.
Hơn thế nữa, thực tế đã cho thấy kinh tế dầu mỏ rất dễ bị tổn thương vì giá dầu biến động liên tục theo thị trường toàn cầu và xu hướng thế giới giảm dần tiêu thụ dầu. Các quốc gia Vùng Vịnh cũng không muốn rơi vào "lời nguyền tài nguyên" - tức là phụ thuộc vào một nguồn thu duy nhất dễ dẫn đến khủng hoảng khi nguồn này suy giảm. Thêm một lý do nữa là không ít đô thị lớn tại Vùng Vịnh đang bị ô nhiễm không khí khá nghiêm trọng do giao thông và khí hậu sa mạc. Do vậy, xe năng lượng sạch trở thành sự lựa chọn tất yếu vì giúp giảm khí thải và tăng sức hấp dẫn đô thị.
Tầm nhìn và chiến lược của các quốc gia Vùng Vịnh, nổi bật như Saudi Arabia hay Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong phát triển xe năng lượng sạch là rất tham vọng, với các chỉ tiêu cụ thể cho những cột mốc như 2025, 2030 hay 2040. Tuy nhiên, cũng phải nhấn mạnh rằng: thách thức là không nhỏ để đạt được các mục tiêu đó. Thứ nhất là cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ như thiếu trạm sạc nhanh, đặc biệt ở các vùng ngoài đô thị và hệ thống điện lưới chưa thích nghi với nhu cầu sạc quy mô lớn.
Thứ hai là khí hậu khắc nghiệt tại xứ sa mạc với nhiệt độ cao ảnh hưởng tuổi thọ pin, ảnh hưởng tới hiệu suất sạc, xả pin và tăng nguy cơ pin bị nóng quá mức. Bên cạnh đó, thị trường xe điện còn nhỏ, giá thành cao, giá xe điện vẫn cao hơn xe chạy xăng truyền thống và đặc biệt là tâm lý đa số người tiêu dùng vẫn chuộng xe xăng. Cũng không thể không nhấn mạnh đến việc đầu tư công nghệ pin, lưu trữ năng lượng, mạng lưới điện thông minh còn cần chi phí lớn và không thể trong ngày một ngày hai mà có ngay được.
Hãng Deloitte dự báo thị trường xe điện Trung Đông sẽ tăng từ 2,7 tỷ USD năm 2023 lên 7,65 tỷ USD vào năm 2028
Trung Đông nỗ lực đầu tư vào giao thông xanh
Có thể thấy, tại Trung Đông, nơi mà xe điện không chỉ là sản phẩm công nghệ, mà đang trở thành biểu tượng cho một chiến lược lớn: giảm phụ thuộc vào dầu mỏ, hướng tới nền kinh tế hậu carbon.
Hãng xe điện của Mỹ - Tesla - đã chính thức khai trương showroom và trung tâm dịch vụ đầu tiên tại Riyadh vào ngày 10 tháng 4 năm nay. Tesla đặt mục tiêu 30% xe tại Riyadh sẽ là xe điện vào năm 2030.
Anh Mohammed Usama - Người dân Saudi Arabia cho biết: “Tôi thực sự rất hào hứng khi được nhìn CEO của Tesla trên sân khấu. Chắc chắn trong tương lai sẽ còn rất nhiều bước phát triển của xe điện tại đây”.
Hãng dầu khí Saudi Aramco cũng đã ký thỏa thuận hợp tác phát triển xe năng lượng mới với hãng xe điện Trung Quốc BYD vào 21 tháng 4 vừa qua, một thỏa thuận nhằm nâng cao hiệu quả năng lượng xanh và giảm tác động lên môi trường. Nhưng tất nhiên, những thách thức về hạ tầng cũng vẫn tồn tại. Cụ thể là số trạm sạc.
Ông Carlos Montenegro - Giám đốc BYD tại Saudi Arabia chia sẻ: “Tôi nghĩ vấn đề trạm sạc là một trong những mối quan tâm chính. Người dùng chạy xe khoảng 40.000 km mỗi năm. Hiện chúng ta không có đủ trạm sạc nhanh để thực hiện các hành trình giữa các Thành phố một cách thuận tiện. Cần trạm sạc đủ mạnh để bạn không phải sạc hàng ngày mà cách hai, ba ngày sạc một lần. Mỗi lần sạc xe có thể chạy hơn 450 km”.
Thời tiết sa mạc nóng bức đặc trưng của các nước trong khu vực cũng là một vấn đề. Theo các chuyên gia, xe điện có thể tiêu hao 10-15% quãng đường vì thời tiết nắng nóng làm hao pin.
Để khắc phục, công ty Aramco đang đầu tư mở rộng sản xuất lithium cùng Ma'aden để chế tạo pin xe điện, dự kiến năm 2027 sẽ sản xuất thương mại, đáp ứng tới 500.000 pin xe điện và 110 GW năng lượng tái tạo vào năm 2030.
Hãng Deloitte dự báo thị trường xe điện Trung Đông sẽ tăng từ 2,7 tỷ USD năm 2023 lên 7,65 tỷ USD vào năm 2028.
Xe điện là phương tiện thử nghiệm nhưng mục tiêu lớn hơn là xây dựng chuỗi giá trị: pin, sản xuất, hạ tầng, phần mềm, mô hình đô thị thông minh như Masdar City nơi xe điện và giao thông tự hành được tích hợp vào hệ sinh thái xanh.
Đây là một chiến lược quan trọng của các nước vùng Vịnh: không phải loại bỏ dầu mỏ ngay lập tức, mà chuyển đổi dần, dùng dầu thải để khai thác lithium, dùng lợi nhuận dầu đầu tư ngược lại vào công nghệ sạch, đô thị xanh. Hy vọng rằng đến giữa thế kỷ, Trung Đông sẽ là trung tâm năng lượng tái tạo, công nghệ xanh.
Bình luận (0)